________________
૬ બાહુ ગુફાઓ
મલેશિયાનું પાટનગર કુઆલાલપુર છે. સિંગાપુરથી અમે કુઆલાલપુર પહોંચ્યાં અને ત્યાં “હોટેલ મલાયામાં ઊતર્યાં હતાં. હોટેલ બરાબર બજારની વચ્ચે હોય એવી અમે પસંદ કરી હતી, કે જેથી થોડો સમય જ્યારે મળે
ત્યારે આસપાસ લટ મારવા નીકળવું હોય તો નીકળી શકાય. કુઆલાલપુરનું બજાર છે તે યુરોપ કે અમેરિકામાં વિશાળ જગ્યામાં, વિશાળ મકાનોમાં હોય છે તેવું નહિ, પણ સાંકડા રસ્તાઓ અને ગીચ વસતિવાળું છે. ત્યાં ઘણે ઠેકાણે ફેરિયાઓ હાથલારીમાં અથવા રસ્તા ઉપર માલ પાથરીને વેપારધંધો કરતા હોય છે. આવા વેપારમાં પુરુષો કરતાં સ્ત્રીઓ વધારે હોય છે, અને ભાવતાલ કરવામાં તે જબરી હોય છે. અજાણ્યાએ સાવધ રહેવું પડે છે, કારણ કે એક જ નિશ્ચિત ભાવ ન હોવાથી છેતરાઈ જવાનો ભય રહે છે.
મલેશિયામાં સ્થાનિક મલે લોકો, પેઢીઓથી વસેલા દક્ષિણ ભારતના લોકો (હિન્દુઓ અને મુસલમાનો) અને તેથી પણ વહેલામોડા વસતા ગયેલા ચીનાઓ એમ ત્રણ મુખ્ય પ્રજાઓ છે. મલેશિયાની પ્રજા આર્થિક દૃષ્ટિએ ભારત કરતાં કેટલેક અંશે પછાત છે. આવા પછાત દેશોમાં પરદેશના મુસાફરો પાસેથી કમાવાની કંઈક આશાએ કેટલાક માણસો હોટેલમાં આંટા મારતા હોય છે અને જાતજાતની વસ્તુઓ વેચવા માટે પૂછપરછ કરી જતા હોય છે.
કુઆલાલપુરમાં ફરવાના સ્થળો બતાવવા માટે ત્રણચાર ટેક્સીવાળાઓ અમારી પાસે આવી ગયા. અમે પાંચ મિત્રો હતા, એટલે એકસાથે પાંચ પ્રવાસી મળી જવાની આશાએ ત્રણ જુદી જુદી ટૂરિસ્ટ કંપનીના એજન્ટો પણ. અમારી પાછળ પડ્યા હતા. દરેકનો છાપેલો કાર્યક્રમ અમે જોયો અને તેમાં વધુ સ્થળો ઓછા દરે બતાવનાર કંપનીની ટૂરમાં અમે જોડાઈ ગયાં.
સવારના આઠ વાગે અમે નીકળ્યાં. વીસેક માણો બેસી શકે એવી નાનકડી બસ હતી. બસમાં દસેક ગોરા પ્રવાસીઓ હતા. તેમાંના ઘણાખરા અમેરિકન હતા. એમની સાથે અમે બસમાં જોડાયાં. આટલા પ્રવાસીઓને
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
