________________
સાવો પાક .
નાઇરોબીથી મોમ્બાસા જતાં રસ્તામાં બંને બાજુ સાવો પાર્કનું પાટિયું વંચાય છે. પહેલી વાર આફ્રિકા જનારને રસ્તાની બંને બાજુ ઉજ્જડ વેરાનમાં આવું પાટિયું વાંચીને નવાઈ લાગે. આ તે કેવી જાતનો પાર્ક કે દૂર દૂર સુધી નહિ કોઈ વનસ્પતિ કે નહિ ખાસ કોઈની અવરજવર. એક નાનું સરખું બેઠા ઘાટનું મકાન સાવો પાર્કની નિશાની પાસે દેખાય, એટલું જ.
મોમ્બાસાથી બસમાં અમે લગભગ ચાલીસેક સ્ત્રી-પુરુષો સાવો પાર્ક જોવા માટે ગયાં ત્યારે એ પાર્કનો વધારે વાસ્તવિક ખ્યાલ આવ્યો. આ પાર્ક તે હાથી, જિરાફ, હરણ, ગેંડો, વાઘ, સિંહ, ચિત્તો વગેરે જંગલી પ્રાણીઓને કુદરતી વાતાવરણમાં છૂટાં ફરતાં જોવા માટેની એક વિશાળ જગ્યા છે. અંદર દૂર દૂર એટલે સુધી જવાનું છે કે બસમાં કે મોટરમાં જ જવું પડે. વાહનને દાખલ થવા માટેનો રસ્તો જ માત્ર દરવાજા વડે આંતરેલો છે. બાજુમાં ટિકિટઓફિસ છે. ઘણુંખરું સવારે વાહનો અંદર દાખલ થઈ જાય તેટલા પૂરતું જ એ ઓફિસનું કામ. વાહનોનો રસ્તો રોકી લીધા પછી આસપાસ માઈલો સુધી કોઈ વાડ કરવાની જરૂર પણ નહિ, કારણ કે પગે ચાલીને તો કોણ અંદર જવાનું હતું ? બલ્ક, એમ જવામાં તો જાનનું જોખમ હોય છે.
તે અમારા આફ્રિકી ડ્રાઇવરે કહ્યું હતું કે પ્રાણીઓને સારી રીતે જોવાં હોય તો વહેલી સવારમાં પહોંચી જવું જોઈએ, જેથી આખી રાતનાં. ભૂખ્યાં પ્રાણી સવાર પડતાં જ પોતાના ખોરાક માટે આમતેમ ભમતાં હોય ત્યારે તેમને સારી રીતે જોઈ શકાય. ખોરાક મળી ગયા પછી તેઓ એકાદ સ્થળે લપાઈને બેસી જાય છે. પછી છેક સાંજે ફરી પાછી પ્રાણીઓની અવરજવર દેખાય છે.
પરંતુ મોમ્બાસાથી નીકળતાં અમને મોડું થઈ ગયું. લગભગ સવારના સાડા-આઠ પછી તો અમે ટિકિટ લઈને સાવો પાર્કમાં દાખલ થયાં. અમારી બસ પાર્કમાં આગળ ચાલી. પ્રાણીઓને જોવા માટે બધાં બહુ જ ઉત્સુક હતાં, પરંતુ ચારેક માઈલ બસ ચાલી ત્યાં સુધી એક પણ પ્રાણી દેખાયું નહિ. બસની બારીઓમાંથી બધાં આંખો ફાડીફાડીને કે તાણીતાણીને જોતાં હતાં. પણ દૂર દૂર સુધી નિર્જન વેરાનમાં એક પણ પ્રાણી દેખાતું નહોતું. જેની પાસે
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org