________________
૧૫૮
પાસપોર્ટની પાંખે અમે થોડુંક ચાલ્યાં, પરંતુ હોટેલ તો જાણે એટલી ને એટલી જ દૂર દેખાતી હતી. થિયેટરમાંથી માણસો છૂટ્યાં હતાં. એટલે થોડી વાર વસતિ ઘણી લાગી, પરંતુ પાંચેક મિનિટમાં તો બધી વસતિ જાણે અદશ્ય થવા લાગી. જેમ જેમ અમે આગળ ચાલ્યાં તેમ તેમ રસ્તા પરની માણસોની અવરજવર બંધ થતી ગઈ.
હું અને મારાં પત્ની – અમે બે જ હવે રસ્તા પર ચાલવાવાળાં હતાં. મધરાતનો સમય હતો. સાંજે પેલી ગોવાની યુવતીએ જોખમની વાત કરી હતી એટલે મનમાં ફાળ પડવા લાગી. હું પોતે સ્વસ્થ હતો. મારાં પત્નીને ડર લાગે એ સ્વાભાવિક હતું, કારણ કે અજાણી જગ્યા હતી, રિઓમાં આ પહેલી રાત હતી, ભાષાથી અજાણ હતાં, મધરાતનો વખત હતો અને વાતાવરણ ડરાવે તેવું હતું. મારાં પત્નીએ ગળાનો ચેન ન દેખાય એ રીતે સાડી માથે ઓઢી લીધી. મેં મારી કાંડા-ઘડિયાળ કોટની બાંય નીચે સરકાવી દીધી. અમે ફૂટપાથ પર ચાલતાં હતાં. આ નવા બનાવેલા રસ્તા પર કોઈ ઘરો ન હતાં. બંને બાજુ કોઈ કોઈ મોટર ઝડપથી પસાર થઈ જતી હતી. આખે રસ્તે અમારા સિવાય કોઈ ચાલતું દેખાતું ન હતું.
અમે ઝડપથી ચાલતાં હતાં. ગ્લોરિયા હોટેલ તો નજર સામે દેખાતી હતી, પરંતુ વારંવાર આવતા વળાંકોને લીધે એ અંતર જાણે ખૂટતું ન હોય તેમ લાગતું હતું. અડધું અંતર એમ કાપ્યું હશે ત્યાં રસ્તામાં એક સ્થળે બે ઊંચા બિહામણા નીગ્રો ઊભેલા હતા. અમારી સામે ધારીધારીને તેઓ જોતા હતા, પરંતુ કદાચ અમે વિદેશી છીએ એમ પહેરવેશ પરથી સમજીને કુતૂહલથી પણ જોતા હોય; શી ખબર પડે ? આવો પ્રસંગે આપણા ચહેરા ઉપરથી સ્વસ્થતા ગુમાવવાથી ઊલટાનો બીજાને વહેમ પડે. અમે જાણીજોઈને મોટેથી વાતો કરતાં ચાલતાં રહ્યાં અને તેમની આગળથી પસાર થઈ ગયાં.
થોડી વારે અમે હોટેલ પર પહોંચી ગયાં. હોટેલનાં પગથિયાં ચડતાં અમે રાહતનો દમ ખેંચ્યો. પરંતુ આખે રસ્તે જે ભય અને ચિંતાનું વાતાવરણ અનુભવ્યું હતું તેના વિચારો મનમાંથી ખસતા ન હતા. થોડી વાર વધારે ઊભાં રહીને કે કોઈકની મદદ માગીને પણ થિયેટર પાસેથી ટેક્સી કરી હોત તો સારું હતું, એમ હવે લાગ્યું.
બીજે દિવસે સવારે પેન કોંગ્રેસની અમારી પહેલી બેઠક ચાલુ થઈ. સ્થાનિક મંત્રીએ કેટલીક વ્યવહાર સૂચનાઓ આપી; પછી બધા પ્રતિનિધિઓને ખાસ ભલામણ કરતાં કહ્યું : “હોટેલની સામે રળિયામણો સમુદ્રતટ છે. ત્યાં તમને બધાને અવશ્ય ફરવાનું મન થાય એવું છે, પરંતુ ત્યાં કોઈએ એકલાં
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org