Page Text
________________
૧૪૦
પાસપોર્ટની પાંખે કેનલ કંપની, એ ઈ. સ. ૧૮૮૦માં પનામાની નહેર બાંધવા માટે હક્ક મેળવ્યા. વીસ વર્ષ સુધી એ ઇજનેરોએ પણ માથાકૂટ કરી. પરંતુ પૈસે તેઓ પહોંચી શક્યો નહિ અને એ પ્રદેશમાં વારંવાર થતા પીળા તાવ(Yellow Fever) ના રોગચાળાને કારણે તેઓ થાકી ગયા.
ઈ. સ. ૧૯૦૩માં પનામાને સ્વતંત્ર થવામાં પોતે મદદ કરી તે વખતે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સે પનામા પાસેથી નહેર બાંધવા માટેની જમીનનો વિરતાર ઘણી મોંઘી શરતો મંજૂર રાખીને માગી લીધો. એ કરારની મુખ્ય શરતો આ પ્રમાણે હતી :
(૧) પનામાની સ્વતંત્રતા માટે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સ બાંયધરી આપવી.
(૨) આ જમીનના હક્ક ભોગવવા માટે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સે પનામાને તરત એક કરોડ ડૉલર આપવા.
(૩) નહેરનું બાંધકામ પૂરું થઈ જાય ત્યારથી યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સે સો વર્ષ સુધી દર વર્ષે નહેરના ભાડાપેટે ઠરાવેલી વાર્ષિક રકમ પનામાને આપવી.
(૪) ફ્રેન્ચ લોકો નહેર બાંધવાનો પોતાનો હક જતો કરીને તે યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સને આપે એ માટે યુનાઈટેડ સ્ટેટ્સે ફ્રેન્ચ કેનાલ કંપનીને ચાર કરોડ ડૉલર ચૂકવવા.
(પ) આ પ્રદેશમાં કેટલાક લોકોની પોતાની અંગત માલિકીની જગ્યા હતી. તે જગ્યા તેમની પાસેથી વેચાતી લઈ લેવા પેટે અમેરિકાએ આશરે પચાસ લાખ ડોલર ખર્ચવા,
(૬) કોલોંબિયા પનામાની બાબતમાં ફરી દખલગીરી ન કરે એ શરતે અમેરિકાએ કોલોંબિયાને અઢી કરોડ ડૉલર ચૂકવવા.
આટલી મોટી રકમ ચૂકવી અમેરિકાએ એ ડુંગરાળ વિસ્તારમાં નહેરનું ખોદકામ શરૂ કર્યું, પરંતુ એક વિકટ ઇજનેરી સમસ્યા ઊભી થઈ. તે જો ઉકેલી ન શકાય તો પાણીની નહેર માટે અમેરિકાએ કરેલું ખર્ચ પાણીમાં પડી જાય. પરંતુ અમેરિકાએ દુનિયાના બુદ્ધિશાળી ઇજનેરોને કામે લગાડીને છેવટે એ સમસ્યા ઉકેલી. એટલા માટે તો દુનિયાની અજાયબીઓમાં પનામાની કેનાલની ગણના થવા લાગી.
શી હતી એ ઇજનેરી સમસ્યા ? સામાન્ય રીતે બે સમુદ્રની સપાટીમાં ભરતીઓટ પ્રમાણે પાંચ-દસ ફૂટનો થોડો ફરક પડે. પરંતુ એટલાન્ટિક અને પેસિફિક એ બે મહાસાગરો વચ્ચે સપાટીનો તફાવત લગભગ ૮૫ ફૂટ જેટલો જણાયો. હવે જો આ બે મહાસાગરો વચ્ચે સળંગ સાદી નહેર કરવામાં આવે તો ઊંચી સપાટીએ આવેલ પેસિફિક મહાસાગરનાં પાણી ધોધની જેમ ઍટલાન્ટિક મહાસાગરમાં ધસ્યા કરે. એમ થાય તો જહાજોની અવરજવરના હેતુ માટે આ નહેર બાંધવાનું જે આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું તે નિરર્થક નીવડે, કેમ કે એક યા
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 002036 |
| Book Title | Passportni Pankhe Part 1 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramanlal C Shah |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1998 |
| Total Pages | 270 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Travelogue |
| File Size | 11 MB |