________________
મગરવાડી
૭૯
તોપણ મગરો આમતેમ પાણીમાં દોડાદોડી કરવા લાગ્યા હતા. એ મગરોને પેટપૂરતું ખાવાનું તો નહિ જ મળતું હોય તે પ્રત્યેક વખતે એમની દોડાદોડી પરથી જોઈ શકાતું હતું.
જે તળાવમાં છ-સાતથી પંદર-સત્તર ફૂટ મોટા મગરો રાખવામાં આવ્યા હતા ત્યાં અમે ગયા. ત્યાં કેટલાક મગરો બહાર જમીન ઉપર તડકામાં આંખ મીંચીને પડ્યા હતા, જાણે શાંતિથી કાળનિર્ગમન કરતા હતા. મગરનું લોહી ઠંડું હોય છે એટલે તડકામાં કલાકો સુધી પડ્યા રહેવું તેમને વિશેષ ગમતું હોય છે. તેમનું શરીર આથી વધુ વધવાની એટલે કે વધુ ચામડું મળવાની હવે શક્યતા ન હતી, એટલે તેમને ખોરાક બહુ અપાતો ન હતો. કપાવાની રાહ જોઈને જાણે તેઓ પડ્યા હોય તેવું લાગતું હતું.
બેંગકોકમાં અત્યંત વિશાળ જગ્યામાં આ મગરવાડી ઊભી કરવામાં આવી છે. એટલા જ મોટા પાયા ૫૨ એનો ચામડાનો ઉદ્યોગ ચાલે છે. મગરવાડીનું આકર્ષણ વધારવા માટે અહીં પ્રાણીબાગની જેમ વાઘ, સિંહ, વાંદરાં વગેરે પશુઓને પણ રાખવામાં આવ્યાં છે. મગર સાથે માણસ કેવી રીતે લડાઈ કરે છે તેનો ખેલ પણ બતાવવામાં આવે છે.
બેંગકોકનું ક્રોકોડાઇલ ફાર્મ જોઈએ ત્યારે મગરોની દુનિયા કેવી હોય છે તેનો અને આ હિંસક પ્રાણીનો વેપારાર્થે માણસે કેવો ઉપયોગ કર્યો છે તેનો વધુ ખ્યાલ આવે છે.
મગર માણસભક્ષી પ્રાણી છે. આફ્રિકામાં નાઈલ નદીના મગરો સૌથી વધુ ભયાનક અને માનવભક્ષણની આદતવાળા ગણાય છે. પણ બહુ ઓછા લોકો એ વાત જાણતા હશે કે આફ્રિકામાં જ મગરભક્ષી આદિવાસીઓની એક જાતિ પણ છે. મગરનું માંસ તેમને બહુ ભાવે છે અને જે દિવસે મોટો મગર પકડાયો હોય તે દિવસે આખા ગામમાં મોટો ઉત્સવ થાય છે અને સમૂહભોજન થાય છે. મગરનો આહાર માણસની પ્રજોત્પત્તિની શક્તિ ક્ષીણ કરી નાખે છે, એટલે એ જાતિના આદિવાસીઓની સંખ્યા ધીમે ધીમે ક્ષીણ થતી ગઈ છે.
માણસોએ અને પશુપક્ષીઓએ પોતાના આહાર માટે કેટલો મોટો જીવવિસ્તાર રાખ્યો છે ! ભૂખ્યો જીવ શું ન ખાય ? ‘જીવો જીવસ્ય જીવનમ્'નું સૂત્ર આપીને આપણા પૂર્વાચાર્યોએ કેવી વેધક વાત કરી છે !
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org