Page Text
________________
થાય છે. આથી તે ગ્રંથિદેશ આવ્યો કહેવાય. અર્થાતુ અનાદિકાળની રાગદ્વેષની ગ્રંથિ મોળી પડી છે, છતાં તે દુર્ભેદ્ય હોવાથી અપૂર્વ પુરુષાર્થની જરૂર રહે છે. આથી ઘણા જીવો પાછા ફરે છે. અર્થાત્ પરિણતિ પલટાઈ જાય છે. જીવને મંદકષાયને કારણે ભ્રમ પેદા થાય છે કે મને સમ્યક્ત્વ સ્પર્યું છે. પરંતુ પાછો ફરવાથી પુનઃ પરિભ્રમણ પામે છે જેનો ચરમ યથાપ્રવૃત્તકરણનો કાળ છે તે આગળ વધે છે. અપૂર્વકરણ :
જે જીવો આસન્નભવ્ય છે, સમીપમુક્તિગામી છે, જે આધ્યાત્મિક બળવાળા છે તે તો અપૂર્વ વીર્ષોલ્લાસ-શુદ્ધ અધ્યવસાય વડે નિબિડ ગ્રંથિને ભેદી-તોડી નાંખે છે. તેને હવે પાછા ફરવાનું નથી. તે જીવ અપૂર્વકરણ જેવા શુદ્ધ અધ્યવસાય વડે હવે આગળ વધે છે. મિથ્યાત્વ છતાં તે અતિ મંદતા પામ્યું છે. એટલે આત્મશક્તિ વડે જીવ આગળ વધે છે તે સમયે આત્મશક્તિ પ્રબળ બને છે. કર્મપ્રકૃતિનાં રસ, સ્થિતિ ઘટતાં જાય છે. અનિવૃત્તિકરણ :
ગ્રંથિભેદ વડે તે જીવ આંશિક અલ્પકાલીન આત્માના ઉલ્લાસને અનુભવીને આગળ વધે છે. ઉત્તરોઉત્તર વિશુદ્ધ અધ્યવસાય વડે મિથ્યાત્વના શેષ દલિકોને દબાવતો જાય છે. અંતરકરણ :
અહીં સુધી મિથ્યાત્વની સ્થિતિ અતિ મંદપણે છે, મુહૂર્ત પ્રમાણ સ્થિતિમાં રહેલા મિથ્યાત્વના દલિકોને ત્યાં ઉપશમાવે અર્થાત્ મિથ્યાત્વના દલિકો રહિત સ્થિતિ બને છે. તેથી આંતર પડે છે તે અંતરકરણ છે. મિથ્યાત્વકર્મ અંતરકરણ જેવા શુદ્ધ અધ્યવસાય પાસે આવતાં શાંત થઈ જાય છે. તે ઔપથમિક સમ્યકત્વ છે. તે અંતમુહૂર્ત અલ્પકાલીન સ્થિતિવાળું છે. પરંતુ જીવને મોક્ષમાર્ગે ચઢાવવાનું મહાકાય અહીં થાય છે.
સવિશેષ અંતરકરણમાં રહેલો જીવ મિથ્યાત્વના દલિકોને શુદ્ધ કરે છે. ત્યાર પછી તેના ત્રણ વિભાગ થાય છે : (૧) શુદ્ધ પુંજ – સમ્યકત્વ મોહનીયા (૨) અર્ધશુદ્ધ પેજ – મિશ્ર મોહનીય (૩) અશુદ્ધ પુંજ – મિથ્યાત્વ મોહનીય
શુદ્ધ પુંજ ઉદયમાં આવે તે ક્ષાયોપથમિક સમ્યકત્વ પામે છે. એક વાર પડે તો પણ તેને પુનઃ સમકિતની પ્રાપ્તિ થાય છે. તે આખરે અર્ધ પગલ મારી મંગલયાત્રા
વિભાગ-૧૦
૨૬૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001999 |
| Book Title | Mari Mangalyatra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Sunandaben Vohra |
| Publisher | Anandsumangal Parivar |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 412 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati & Biography |
| File Size | 12 MB |