________________
દ્વારા પહેલો વર્ગ લાવવો પડે.
ઝૂંપડીમાં રહેતો કોઈકનો દીકરો ફૂટપાથ પરની લાઇટ નીચે બેસી આનંદથી ભણે, પહેલો વર્ગ લાવે. કૉલેજના ક્લાસમાં બંને આગળની હરોળમાં સાથે બેસે. હવે તું જ કહે કે આમાં હરખાવા જેવું શું છે ?
માટે જ્ઞાનીજનો કહે છે કે ઇન્દ્રિયાદિ જડ પદાર્થોનો વિશ્વાસ ક૨વા જેવું ભયસ્થાન બીજું કોઈ નથી. પરંતુ જેને આત્મવિશ્વાસ છે કે સુખ અંતરમાં છે તેને કોઈ ભયસ્થાન નથી.
પુદ્ગલનું ભરાવું, ગળવું, હળવું કે ભારે થવું તે તેનો સ્વભાવ છે. છતાં જીવ તેમાં સુખ માને છે. બાળક મટી યુવાન થયો. યુવાનીમાં સુખ માન્યું પણ તેની કૃત્રિમતા જાણતો નથી કે સમય જતાં યુવાની વૃદ્ધાવસ્થામાં પરિણમશે.
વળી દેહ સ્થૂલ થયો કે પાતળો થયો, પરમાણુઓ વધ્યા/ઘટ્યા, જીવે માન્યું કે હું જાડો થયો – પાતળો થયો. આમ વાસ્તવમાં નિરંતર પરિવર્તન થયા કરવું એ જ તો કૃત્રિમતા છે.
તમે દીવાની જ્યોત જોઈ હશે. તે દરેક ક્ષણે તેલમાંથી પોષણ મેળવી પ્રકાશે છે. આમ દીવેટ દ્વારા તેલનું ગરમ થઈ ગેસ બની પ્રકાશરૂપે ફેલાવું એમ નિરંતર પરિવર્તન થયા કરે છે. તે પ્રમાણે દેહમાં નિરંતર પરમાણુઓનું પરિવર્તન થયા કરે છે તેમાં સુખ માનવું તે કૃત્રિમ છે.
અવિદ્યાથી ઘેરાયેલા માનવ અન્ન, મન, ધન કે તન દ્વારા નિરંતર સુખ શોધે છે, તે જાણતો નથી તે સર્વે સાધન છે. તેમાં સુખ નથી તે તને સુખ કેવી રીતે આપે ! તારી પાસે સુખનું નિધાન સ્વયં આત્મિક ગુણો છે. એ અસલી છે. નકલીના સુખની ભ્રાંતિ ત્યજે તો અસલી સુખની પ્રાપ્તિ થાય.
પંચેન્દ્રિયના વિષયે જીવને કશું ક્ષેમંકર નથી છતાં અવિદ્યાને
હ્રદયપ્રદીપનાં અજ્વાળાં ૮૧
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
