Tripurabharatistav

SR No.: 001966
Original Sutra Author: N/A
Author: Vairagyarativijay
Publisher: Pravachan Prakashan Puna
Publication Year: 2008
Total Pages: 122
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Devotion, & Worship
File Size: 6 MB

Page 55

१४
श्रीत्रिपुराभारतीस्तवः सत्यतपसो मुनेः पर्वाध्यायं श्रावयन्तो विप्राः आदौ पठन्ति तदेवाक्षरमित्यर्थः ।
ॐकारः सर्ववैदिकपाठेषु मङ्गलार्थतयाभीष्ट एव । यदाहुः
ॐकारश्चाथशब्दश्च द्वावेतौ ब्रह्मणः पुरा । कण्ठं भित्त्वा विनिष्क्रान्तौ तेनोभौ मङ्गलाविमौ ॥१॥ अतो यत्र पाठे ईकारोऽप्यस्ति तत्पाठश्चायम् = 'ई' इति । एतदक्षरोच्चारणे च तस्य महर्षे मुं हेतुमाहुः प्राचीना मुनयः ।
इह हिमवतः उत्तरेषु पादेषु पुष्पभद्रा नाम नदी तस्यास्तीरे पुष्पभद्रो नाम वटस्तत्र सत्यतपा नाम ऋषिस्तपोऽतप्यत । तस्य किल महर्षेः कानने निराहारं तपः समाचरतो निष्ठुरतर-शर-प्रहार-भर-जर्जरीकृत-कलेवरं चीत्कार-बधिरित-दिगन्तरमेकं वराहमालोक्य परमकारुण्यात्तत्कालसङ्क्रान्तयेव तत्पीडया मुखकमलात् ईइत्यक्षरं विनिर्गतमनन्तरं तत्पृष्ठत एवागतेनाधिज्यकार्मुकेण व्याधेन पृष्टम्-'भगवन् ! मदीय नाराचहतः शूकरः केन वर्मना गतः ? पीड्यते बुभुक्षया मत्कुटुम्बं, तत्तं निवेदय दयानिधे !' न दृष्ट इति कथनेऽसत्यभाषणं सत्यकथने च परपीडा । तदेवं विरुद्धमापतितमिति चिन्ताशतव्याकुलितस्य परलोकभीरोर्मुनेः ईकाररूपसारस्वतबीजोच्चारणमात्रसन्तुष्टा भगवती सरस्वती मुखेऽवतीर्य सत्यहितं वचनमुच्चचार तद्यथा
या पश्यति न सा ब्रूते, या ब्रूते सा न पश्यति । अहो व्याध स्वकार्यार्थिन् ! किं पृच्छसि मुहुर्मुहुः ॥१॥
एत्सम्प्रदाया ब्राह्मणा अद्यपि पर्वाध्यायादौ सारस्वतं परमम् 'ई' इत्यक्षरमुच्चारयन्ति सानुनासिकमिति तुर्यवृत्तार्थः ॥४॥
भाषा-हे नित्ये = सर्वकाल में व्यापक स्वरूपवाली श्रीभगवती यत् = जो तव आप का अपरम् = दूसरा कामराजम् = कामरानामक मन्त्राक्षरम् = मन्त्राक्षर है अर्थात् क्लीं ऐसा मन्त्राक्षर है, तत् = वह बीजमन्त्राक्षजर निष्कलम् = सर्वोत्तम शुद्धता को प्राप्त हुआ है। और सारस्वतम् = सरस्वती के साथ सम्बन्धवाला है। इति= इस प्रकार के रहस्य को भुवि = पृथ्वीपर कश्चित् = कोई विरलः = थोड़े ही बुधः सुबुद्धि पुरुष