Dharmakathanuyoga Part 2

SR No.: 001953
Original Sutra Author: N/A
Author: Kanhaiyalal Maharaj, Dalsukh Malvania
Publisher: Agam Anuyog Prakashan
Publication Year: 1991
Total Pages: 538
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati, Agam, Canon, Story, Literature, & agam_related_other_literature
File Size: 14 MB

Page 216

ધર્મ કથાનુગ–પાશ્વનાથ-તીર્થમાં પ્રદેશી કથાનક : સૂત્ર ૪૬
૬૧
રૂપ અને ગંધ મુલક પાંચ પ્રકારના માનવીય ઈચછે તો પણ ત્યાંથી આવવા માટે સમર્થ કામભેગો ભોગવતી જોઈ લે તે હે પ્રદેશી ! નથી. (કેમકે...) તું એ પુરુષને શી શિક્ષા કરીશ ?”
હે પ્રદેશી ! નરકમાં તરત જ આવેલો નૈરપ્રદેશી-“હે ભગવન ! હું તે પુરુષના હાથ યિક રૂપે ઉત્પન્ન થયેલો જીવ નીચેનાં ચાર કાપી નાખીશ, પગ કાપી નાખીશ, શૂળી પર કારણોને લીધે મનુષ્યલોકમાં આવવાની ઇચ્છા ચઢાવી દઈશ, કાંટાથી છેદી નાખીશ અથવા તો કરે છે, પરંતુ અહીંયાં આવી શકતો નથી. એક ઘાએ તેને જીવનરહિત કરી નાખીશ- તે ચાર કારણો નીચે મુજબ છે :– મારી નાખીશ.”
૧. નરકમાં ઉત્પન્ન થયેલે નૈરયિક ત્યાંની પ્ર- હે પ્રદેશી ! જે તે પુરુષ તને કાલાવાલા અત્યંત તીવ્ર વેદનાનો અનુભવ કરતો કરતો કરે કે “હે સ્વામિ ! તમે થોડી ક્ષણો માટે રોકાઈ મનુષ્યલોકમાં આવવાની આકાંક્ષા તે રાખે છે જાવ, જયાં સુધી તમે મારા હાથ ન કાપી પરંતુ વિહવળતાને કારણે કિંકર્તવ્યમૂઢ બની નાખે યાવત્ જીવનરહિત ન કરે, ત્યાં સુધીમાં જવાથી આવવામાં અસમર્થ રહે છે. હું મારા મિત્રો, જ્ઞાતિજને, પોતાના સ્વજન
૨. નરકમાં નજીકના સયમમાં જ ઉત્પન થયેલો જીવ સંબંધી કોને અને પરિવારજનોને કહીને
નરકના કઠોર સંત્રીઓ દ્વારા વારંવાર તાડિતઆવું કે હે દેવાનુપ્રિયા ! પાપકર્મોનું
પ્રતાડિત કરાતો ને તરત જ મનુષ્યલોકમાં આવઆચરણ કરવાને કારણે આ પ્રકારે દંડ ભોગવી
વાની ઇચ્છા તો કરે છે પણ આવવા માટે સમર્થ રહ્યો છું, તો દેવાનુપ્રિયો ! તમારામાંથી કોઈ
થઈ શકતો નથી. પણ આવાં પાપકાર્યોમાં પ્રવૃત્ત થશો નહીં, જેના કારણે તમારે આ પ્રકારનો દંડ ભોગવવે ૩-૪ નરકમાં અધુનોત્પન્ન નરયિક મનુષ્યલોકમાં
આવવાની ઇચ્છા તો કરે છે પરંતુ નારકોને પડે, જે હું ભોગવી રહ્યો છું”
ભેગવવા યોગ્ય અસાતા–વેદનીય કર્મને ક્ષય તો હે પ્રદેશી ! તું થોડીવાર માટે તે પુરુષની
નહીં થવાને લીધે, અનનુભૂત તેમ જ અનિજીણ વિનંતી સ્વીકાર કરી લઈશ – માની લઈશ ?'
નહીં થવાને લીધે મનુષ્યલોકમાં આવવાની ઉ–પ્રદેશો—હે ભને ! એ વસ્તુસ્થિતિ અભિલાષા સેવવા છતાં ત્યાંથી આવી શકતો શક્ય નથી, અર્થાત્ હું તે પ્રાર્થના સ્વીકારીશ નથી. નહીં.'
આ પ્રમાણેનાં ઉપરનાં ચાર કારણોથી હે. પ્ર–કેશ કુમાર શ્રમણ—‘તેની પ્રાર્થના કેમ નહીં સ્વીકારે ?”
પ્રદેશી! તત્કાળ નરકમાં નૈરયિક રૂપે ઉત્પન્ન
થયેલો જીવ તરત જ મનુષ્યલોકમાં પાછા ફરવાની ઉ–પ્રદેશી–કેમ કે હે ભદના તે પુરુષ
અભિલાષા રાખવા છતાં મનુષ્યલોકમાં આવી મહાઅપરાધી છે.' કેશ કુમારશ્રમણ—‘તો આ
શકતો નથી. તે હે પ્રદેશી ! તું એ વાત પર જ પ્રમાણે તે પ્રદેશી ! આ જ રીતે તારા પિતા
વિશ્વાસ રાખ કે જીવ જુદો છે અને શરીર જુદું મહ છે, જેમણે આ જ શ્વેતામ્બી નગરમાં
છે-ભિન્ન છે, પરંતુ તેમ ન માનીશ કે જે જીવ અધાર્મિકપણે જીવન વિતાવ્યું - યાવત્ પ્રજા
છે, ને જ શરીર છે. અને જે શરીર છે તે જ પાસેથી રાજકર લઇને પણ તેમનું સારી રીતે
જીવ છે..' રક્ષણ-પાલન ન કર્યું અને મારા કહેવા પ્રમાણે ઘણાં બધાં—વિપુલ પાપકર્મોનું ઉપાર્જન કરીને ૨. અધુનત્પન્ન દેવના મનુષ્યલોકાગમનના થાવત્ નરકમાં ઉત્પન્ન થયા છે. તે પિતામહનો
વિષયમાં નિષેધ નિરૂપક ચાર સ્થાન-કારણતું ઈષ્ટ કાન્ત, યાવત્ દર્શન માટે પણ દુર્લભ ૪૬. તત્પશ્ચાત્ પ્રદેશી રાજાએ કેશી કુમારશ્રમણ પુત્ર છે. જો તે શીધ્ર મનુષ્યલોકમાં આવવા સામે તર્ક પ્રસ્તુત કરતાં આ પ્રમાણે કહ્યું –