________________
૨૩૫૦
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૪
उ. गोयमा ! नो चरिमे, अचरिमे। 1. ૨ , નર જ મંતે ! નેરમાવેvi લિં વરિ,
अचरिमे? गोयमा ! सिय चरिमे, सिय अचरिमे। હું ૨-૨૪. -નવિ- નાgિ
सिद्धे जहा जीवे। प. जीवाणं भंते ! जीवभावेणं किं चरिमा. अचरिमा?
उ. गोयमा ! नो चरिमा. अचरिमा।
दं.१.नेरइया नेरइयभावेणं चरिमा वि, अचरिमा વિ. હું ૨-૨૪, પુર્વ -નવ-માળિયા
सिद्धा जहा जीवा। (૨) ારા સાર
आहारए सव्वत्थ एगत्तेणं सिय चरिमे, सिय अचरिमे।
पुहत्तेणं चरिमा वि, अचरिमा वि ।
ઉ. ગૌતમ ! ચરમ નથી, અચરમ છે. પ્ર. ૬.૧, ભંતે ! નૈરયિક જીવ નૈરયિક ભાવની
અપેક્ષાએ ચરમ છે કે અચરમ છે ? ઉ. ગૌતમ ! કદાચ તે ચરમ છે અને કદાચ અચરમ છે.
૬. ૨-૨૪. આ જ પ્રકારે વૈમાનિક પર્યત સમજવું જોઈએ.
સિદ્ધનું કથન જીવને સમાન સમજવું જોઈએ. પ્ર. ભંતે ! (અનેક) જીવ જીવભાવની અપેક્ષાએ ચરમ
છે કે અચરમ છે ? ઉ. ગૌતમ ! તેઓ ચરમ નથી, અચરમ છે.
દે, ૧, નૈરયિક જીવ નૈરયિક ભાવથી ચરમ પણ છે અને અચરમ પણ છે. દ. ૨-૨૪. આ જ પ્રકારે વૈમાનિકો પર્યત સમજવું જોઈએ
સિદ્ધોનું કથન જીવોને અનુરૂપ છે. (૨) આહારક દ્વાર :
આહારક જીવ સર્વત્ર એકવચનની અપેક્ષાએ કદાચ ચરમ છે અને કદાચ અચરમ છે. બહુવચનની અપેક્ષાએ ચરમ પણ છે અને અચરમ પણ છે. અનાહારક જીવ અને સિદ્ધ એક વચન અને બહુવચનની અપેક્ષાએ ચરમ નથી પરંતુ અચરમ છે શેષ (નરયિક આદિ) સ્થાનોમાં એક વચન અને બહુવચનની અપેક્ષાએ અનાહારક જીવ આહારક
જીવના અનુરૂપ છે. (૩) ભવસિદ્ધિક દ્વાર :
ભવસિદ્ધિક જીવ જીવપદમાં એકવચન અને બહુવચનની અપેક્ષાએ ચરમ છે, અચરમ નથી. શેષ સ્થાનોમાં ભવસિદ્ધિક જીવ આહારકને અનુરૂપ છે. અભવસિદ્ધિક જીવ સર્વત્ર એકવચન અને બહુવચનની અપેક્ષાએ ચરમ નથી, અચરમ છે. નોભવસિદ્ધિક-નો અભવસિદ્ધિક જીવ અને સિદ્ધ એકવચન અને બહુવચનની અપેક્ષાએ
અભવસિદ્ધિકને અનુરૂપ છે. (૪) સંજ્ઞી દ્વાર :
સંજ્ઞી જીવ આહારક જીવને અનુરૂપ છે. આ જ પ્રકારે અસંજ્ઞી પણ (આહારકને અનુરૂપ છે.)
www.jainelibrary.org
अणाहारओ जीवो सिद्धो य एगत्तेण वि पुहत्तेण वि नो चरिमा, अचरिमा। सेस ठाणेसु एगत्त-पुहत्तेण जहा आहारओ।
(૩) ભવસિદીય સાર
भवसिद्धीओ जीवपदे एगत्त-पुहत्तेणं चरिमे, नो अचरिमे। सेस ठाणेसु जहा आहारओ।
अभवसिद्धीओ सव्वत्थ एगत्त-पुहत्तेणं नो चरिमे, બરિમે . नोभवसिद्धीय-नोअभवसिद्धीय जीवा सिद्धा य एगत्तपुहत्तेणं जहा अभवसिद्धीओ।
(૪) સો વારે
सण्णी जहा आहारओ। एवं असण्णी वि।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only