________________
ગમા-અધ્યયન
ठिई संवेहं च उवउंजिऊण जाणेज्जा ।
जहेब संखेज्जवासाउयसण्णिमणुस्साणं असुरकुमारेसु उववज्जमाणाणं वत्तव्वया भणिया तहेव नव गमगाणं इह वि भाणियव्वा ।
૬.
णवरं असंखेज्जवासाउयसण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणियस्स उववाय ठिई जहण्णेणं साइरेगं पलिओवमं भाणियव्वं ।
वरं-सोहम्मदेवट्टिई संवेहं च उवउंजिऊण जाणेज्जा । (?-૬) -વિયા. સ. ૨૪, ૩. ૨૪, સુ. ૨-o o
૭૩. સાળા, સહસ્સાર પન્વંતત્રેવે જીવવર્ષાંતેવુ તિવિશ્ર્વનો ૭૩, ઈશાનાદિ સહસ્ત્રાર પર્યંત દેવોમાં ઉત્પન્ન થનાર તિર્યંચયોનિક અને મનુષ્યોના ઉપપાતાદિ વીસ દ્વારોનું પ્રરૂપણ :
णियाणं मणुस्सेसु य उववायाइ वीसं दारं परूवणं
પ્ર.
ભંતે ! ઈશાનદેવ કયાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ?
प. ईसाणदेवा णं भंते! कओहिंतो उववज्जंति ? उ. गोयमा ! ईसाणदेवाणं सोहम्मगदेवसरिसा वत्तव्वया भाणियव्वा असंखेज्जवासाउयाणं सत्त वि गमगाणं ।
ઉ.
उत्थगमे ओगाहणा जहण्णेणं धणुपुहत्तं, उक्कोसेणं साइरेगाई दो गाउयाई ।
कायसंवेहं च उवउंजिऊण भाणियव्वा ( १ - ९ ) (UM સત્ત મા I)
असंखेज्जवासाउयसण्णिमणुसस्स वत्तव्वया वि एवं चेव जहा पंचिंदियतिरिक्खजोणियस्स असंखेज्ज
वासाउयस्स सत्त गमगा ।
वरं - ओगाहणा वि जेसु ठाणेसु दो गाउए तेसु ठाणेसु इह एगं गाउयं (१ - ९) (एए सत्तगमगा ।)
संखेज्जवासाउयाणं तिरिक्खजोणियाणं मणुस्साण जव सोहम्मेसु उववज्जमाणाणं तहेव निरवसेसं नव वि गमगा भाणियव्वा ।
वरं - ईसाण ठिई संवेहं च जाणेज्जा ।
૧. સળંકુમારહેવા નું મંતે ! ગોવિંતો વવનંતિ ?
उ. गोयमा ! उववाओ जहा सक्करव्पभापुढवि नेरइयाणं ।
पज्जत्तसंखेज्जवासाउय सण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिए णं भंते! जे भविए सणकुमारदेवेसु उववज्जित्तए, से णं भंते! केवइयं कालट्ठिईएस उववज्जेज्जा ?
Jain Education International
સ્થિતિ અને સંવેધ ઉપયોગપૂર્વક સમજવાં જોઈએ. અસુરકુમારોમાં ઉત્પન્ન થનાર સંખ્યાત વર્ષાયુક સંશી મનુષ્યોનું જેવી રીતે કથન કરવામાં આવ્યું છે તેવી જ રીતે મનુષ્યોના નવગમક અહીંયા પણ સમજવાં જોઈએ.
૨૨૯૩
વિશેષ સૌધર્મ દેવની સ્થિતિ અને સંવેધ ઉપયોગપૂર્વક સમજવો જોઈએ. (૧-૯)
-
ગૌતમ ! ઈશાનદેવોનું વર્ણન પણ અસંખ્યાત વર્ષના આયુયુક્ત સૌધર્મ દેવોની સમાન સાતેય ગમકો દ્વારા સમજવું જોઈએ.
વિશેષ – અસંખ્યાત વર્ષના આયુયુક્ત સંશી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચની ઉપપાત સ્થિતિ જઘન્ય સાતિરેક પલ્યોપમની જાણવી જોઈએ.
ચતુર્થગમકમાં – અવગાહના જઘન્ય ધનુષ પૃથક્ અને ઉત્કૃષ્ટ સાતિરેક બે ગાઉની હોય છે. કાયસંવેધ ઉપયોગપૂર્વક કહેવો જોઈએ. (૧-૯) (આ સાત ગમક થયાં)
અસંખ્યાત વર્ષના આયુયુક્ત સંજ્ઞી મનુષ્યના સાત ગમકોનું કથન પણ અસંખ્યાત વર્ષના આયુયુક્ત પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકને અનુરૂપ સમજવું જોઈએ. વિશેષ - અવગાહના જ્યાં ગાઉની દર્શાવી છે ત્યાં જઘન્ય એક ગાઉની સમજવી જોઈએ. (૧-૯) (આ સાત ગમક થયાં)
સૌધર્મ દેવોમાં ઉત્પન્ન થનાર સંખ્યાત વર્ષના આયુયુક્ત તિર્યંચયોનિકો અને મનુષ્યોના વિષયમાં જે નવગમક છે એ જ ઈશાનદેવના વિષયમાં પણ સમજવું જોઈએ.
વિશેષ - સ્થિતિ અને સંવેધ ઈશાનદેવોની સમજવી જોઈએ.
પ્ર. ભંતે ! સનત્કુમાર દેવ કયાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ?
ઉ. ગૌતમ ! એનો ઉપપાત શર્કરાપ્રભા પૃથ્વીના નૈરયિકોને અનુરૂપ સમજવું જોઈએ.
For Private & Personal Use Only
પ્ર. ભંતે ! પર્યાપ્ત સંખ્યાત વર્ષાયુષ્ક સંક્ષી પંચેન્દ્રિય
તિર્યંચયોનિક જે સનકુમાર દેવોમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય છે તો ભંતે ! તે કેટલા કાળની સ્થિતિયુક્ત દેવોમાં ઉત્પન્ન થાય છે ?
www.jainelibrary.org