________________
૨૨૦૮
प. ते णं भंते ! किं पसत्था, अपसत्था ?
૩. જયHT ! ના પસંસ્થા, સત્ય /
अणुबंधो अंतोमुहुत्तं । प. से णं भंते ! जहण्णकालट्ठिईयपज्जत्ताअसण्णि
पंचिंदियतिरिक्खजोणिए रयणप्पभापुढवि नेरइए पुणरवि पज्जत्ताअसण्णि-पंचिंदियतिरिक्खजोणिए त्ति जहन्नकालठिईए केवइयं कालं सेवेज्जा, केवइयं कालं गतिरागतिं करेज्जा?
गोयमा ! भवादेसेणं दो भवग्गहणाई, कालादेसेणं जहण्णेणं दसवाससहस्साई अंतोमुहुत्तमब्भहियाई, उक्कोसेणं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागं अंतोमुत्तमब्भहियाई, एवइयं कालंसेवेज्जा, एवइयं कालं गतिरागतिं करेज्जा। (४ चउत्थो गमओ)
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૪ પ્ર. ભંતે ! તેઓના (અધ્યવસાય) પ્રશસ્ત છે કે
અપ્રશસ્ત છે ? ઉ. ગૌતમ ! તેઓ પ્રશસ્ત નથી પરંતુ અપ્રશસ્ત છે. તેઓના અનુબન્ધ અન્તર્મુહૂર્ત સુધી રહે છે. ભંતે ! તે જઘન્યકાળની સ્થિતિવાળા પર્યાપ્ત - અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય - તિર્યંચયોનિક જીવ જે રત્નપ્રભાપૃથ્વીમાં નૈરયિક થઈ પુનઃ જઘન્યકાળની સ્થિતિવાળા પર્યાપ્ત અસંજ્ઞી-પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક રૂપે ઉત્પન્ન થાય તો તે કેટલો કાળ વ્યતીત કરે
છે અને કેટલાકાળ સુધી ગમનાગમન કરે છે ? ઉ. ગૌતમ ! તે ભવાદેશથી બે ભવ ગ્રહણ કરે છે અને
કાલાદેશથી જધન્ય અન્તર્મુહૂર્ત અધિક દસ હજાર વર્ષ અને ઉત્કૃષ્ટ અન્તર્મુહૂર્ત અધિક પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ જેટલો કાળ વ્યતીત કરે છે અને એટલા જ કાળ સુધી ગમનાગમન પણ કરે
છે. (આ ચોથો ગમક છે) પ્ર. ભંતે ! જઘન્યકાળની સ્થિતિવાળા પર્યાપ્ત
અસંજ્ઞીપંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિક જીવ જે જઘન્યકાળની સ્થિતિવાળા રત્નપ્રભાપૃથ્વીના નૈરયિકોમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય તો ભંતે ! તે જીવ કેટલા કાળની
સ્થિતિવાળા નૈરયિકોમાં ઉત્પન્ન થાય છે ? ઉ. ગૌતમ ! તે જઘન્ય દસ હજાર વર્ષની સ્થિતિવાળા
અને ઉત્કૃષ્ટ પણ દસહજાર વર્ષની સ્થિતિવાળા
નૈરયિકોમાં ઉત્પન્ન થાય છે. પ્ર. ભંતે ! તે જીવો એક સમયમાં કેટલા ઉત્પન્ન થાય
जहण्णकालट्ठिईयपज्जत्ताअसण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिए णं भंते ! जे भविए जहण्णकालट्ठिईएसु रयणप्पभापुढविनेरइएसु उववज्जित्तए,
से णं भंते ! केवइयकालट्ठिईएसु उववज्जेज्जा ? उ. गोयमा ! जहण्णेणं दसवाससहस्सट्ठिईएसु,
उक्कोसेण वि दसवाससहस्सट्ठिईएस उववज्जेज्जा।
प. ते णं भंते ! जीवा एगसमएणं केवइया उववज्जति?
उ. गोयमा ! जहण्णेणं एक्को वा, दो वा, तिण्णि वा, ઉ. ગૌતમ ! તે જઘન્ય એક, બે કે ત્રણ અને ઉત્કૃષ્ટ उक्कोसेणं संखेज्जा वा, असंखेज्जा वा उववज्जति।
સંખ્યાત કે અસંખ્યાત ઉત્પન્ન થાય છે. सेसं तं चेव जहा चउत्थे गमए।
શેષ કથન ચોથા નમકના અનુરૂપ સમજવું જોઈએ. से णं भंते ! जहण्णकालट्ठिईयपज्जत्ता असण्णि- પ્ર. ભંતે!તે જઘન્યકાળની સ્થિતિવાળા પર્યાપ્ત-અસંજ્ઞીपंचिंदियतिरिक्खजोणिए जहण्णकालट्ठिईएरय
પંચેન્દ્રિય-તિર્યંચયોનિક જીવ જઘન્યકાળની णप्पभापुढविनेरइए, पुणरवि पज्जत्ता असण्णि
સ્થિતિવાળા રત્નપ્રભાપૃથ્વીમાં નૈરયિક થઈ પુનઃ
જઘન્યકાળની સ્થિતિવાળા પર્યાપ્ત-અસંશી पंचिंदियतिरिक्खजोणिए जहन्नकालठिईए केवइयं
પંચેન્દ્રિય-તિર્યંચયોનિક રૂપે ઉત્પન્ન થાય તો તે कालं सेवेज्जा, केवइयं कालं गतिरागतिं करेज्जा?
કેટલો કાળ વ્યતીત કરે છે અને કેટલા કાળ સુધી
ગમનાગમન કરે છે ? उ. गोयमा ! भवादेसेणं दो भवग्गहणाई, कालादेसेणं ઉ. ગૌતમ ! ભવાદેશથી તે બે ભવ ગ્રહણ કરે છે અને जहण्णेणं दसवाससहस्साई अंतोमुहुत्तमब्भहियाई,
કાલાદેશથી જધન્ય અન્તર્મુહૂર્ત અધિક દસહજાર વર્ષ उक्कोसेण विदसवाससहस्साई अंतोमुहुत्तमब्भहियाई,
અને ઉત્કૃષ્ટ પણ અન્તર્મુહૂર્ત અધિક દસ હજાર વર્ષ एवइयं कालं सेवेज्जा, एवइयं कालं गतिरागतिं
જેટલો કાળ વ્યતીત કરે છે અને એટલા જ કાળ રેષ્ના (પંચમ જમા)
સુધી ગમનાગમન કરે છે. (આ પાંચમો ગમક છે) For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
Jain Education International