________________
૨૧૪૨
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૪
“नेरइय-दवावीचियमरणे, नेरइयदव्यावीचियमरणे।"
pd -નવ સેવ-દ્વામિર
प. खेत्तावीचियमरणे णं भंते ! कइविहे पन्नत्ते?
૩. યમા ! ત્રિદે gUUત્તે, તે ન€T
૨. નર વૃત્તાવાવિયમર ગાવ
૨. સેવ રવેત્તાવાવિયમરા 1. જો કે મંત ! વ ૩૬
“રવેત્તાવાનિયનર, નરવેત્તાવનિયમ?”
નૈરયિક દ્રવ્યાવાચિકમરણ - નૈરયિક દ્રવ્યાપીચિક મરણ છે.” આ પ્રકારે (તિર્યંચયોનિક - દ્રવ્યાપીચિક મરણ, મનુષ્ય દ્રવ્યાપીચિક મરણ)દેવ-દ્રવ્યાવચિક મરણ
પર્યત કહેવું જોઈએ. પ્ર. ભંતે ! ક્ષેત્રાવાચિક મરણ કેટલા પ્રકારના કહેવામાં
આવ્યા છે ? ગૌતમ ! તે ચાર પ્રકારના કહેવામાં આવ્યા છે, જેમકે૧. નૈરયિક ક્ષેત્રાવાચિક મરણ -ચાવતુ
૪. દેવ ક્ષેત્રાવચિક મરણ. પ્ર. ભંતે ! કયા કારણે એવું કહેવાય છે કે -
નૈરયિક - ક્ષેત્રાવાચિકમરણ -નૈરયિક ક્ષેત્રાવીચિક
મરણ છે ?” ઉ. ગૌતમ ! નૈરયિક ક્ષેત્રમાં રહેલા જે દ્રવ્યોને
નરકાયુરૂપમાં નૈરયિક જીવ એ સ્પર્શરૂપથી ગ્રહણ કરેલા છે. (તે દ્રવ્યોને પ્રતિસમય છોડે છે) ઈત્યાદિ જેવું કથન દ્રવ્યાપીચિક મરણમાં કરેલું છે એ જ પ્રકારે ક્ષેત્રાવાચિકમરણમાં પણ કરવું જોઈએ. આ પ્રકારે (કાલાવીચિક મરણ, ભવાનીચિક મરણ)
ભાવાવાચિક મરણ પર્યત કહેવું જોઈએ. પ્ર. ભંતે ! અવધિમરણ કેટલા પ્રકારે કહેવામાં આવ્યું
उ. गोयमा ! जंणं नेरइया नेरइयखेत्ते वटटमाणा जाई
दवाई नेरइयाउयत्ताएगहियाई,
एवं जहेव दबावीचियमरणे तहेव खेत्तावीचियमरणे वि।
-ના- માવાવનિયમ
प.
ओहिमरणे णं भंते ! कइविहे पण्णत्ते?
૩. કોચમા ! વેવિટ્ટ guત્તે, તે નહીં
૨. વોટિમર, ૨. વેદિકરજે, ૩. ત્રિટિમરને, ૪. મોદિર,
૬. માવદિયરને. प. दवोहिमरणे णं भंते ! कइविहे पण्णत्ते?
उ. गोयमा ! चउबिहे पण्णत्ते, तं जहा -
8. નેરડ્યોદિર -ગાવ
૪. સેવવોટિ મળે . 1. ળ ! ઇ ડુ
"नेरइयदब्बोहिमरणे-नेरइयदव्वोहिमरणे ?" उ. गोयमा ! जंणं नेरइया नेरइयदव्वे वट्टमाणा जाई
दव्वाइं संपयं मरंति, तं णं नेरइया ताई अणागए काले पुणोऽवि मरिस्संति।
ઉ. ગૌતમ ! તે પાંચ પ્રકારે કહેવામાં આવ્યું છે, જેમકે
૧. દ્રવ્યાવધિ મરણ, ૨. ક્ષેત્રાવધિ મરણ, ૩. કાલાવધિ મરણ, ૪. ભવાવધિ મરણ,
૫. ભાવાવધિ મરણ. પ્ર. ભંતે ! દ્રવ્યાવધિ મરણ કેટલા પ્રકારે કહેવામાં
આવ્યા છે ? ઉ. ગૌતમ! તે ચાર પ્રકારે કહેવામાં આવ્યા છે, જેમકે
૧. નરયિક - દ્રવ્યાવધિ મરણ પાવત
૪. દેવ-દ્રવ્યાવધિ મરણ. પ્ર. ભંતે ! કયા કારણથી એમ કહેવાય છે કે -
“નૈરયિક દ્રવ્યાવધિ મરણ-નૈરયિક દ્રવ્યાવધિ મરણ છે.” ઉ. ગૌતમ! નરયિક દ્રવ્યરૂપે રહેલા નૈરયિક જીવ જે
દ્રવ્યોને આ (વર્તમાન) સમયમાં ભોગવીને મરે છે, તે જ જીવ પુનઃ નૈરયિક થઈને દ્રવ્યોને ગ્રહણ કરી ભવિષ્યકાળમાં ભોગવીને મરશે. * તે કારણથી ગૌતમ ! એમ કહેવાય છે કે –
से तेणठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org