________________
૨૧૨૮
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૪
एवं पज्जत्तबायरतेउकाइओ वि समयखेत्ते समोहणावेत्ता एएसुचेववीसाएठाणेसुउववाएयब्बो जहेव अपज्जत्तओ उववाइओ (२०) एवं सब्वत्थ वि बायरतेउकाइया अपज्जत्तगा पज्जत्तगा य समयखेत्ते उववाएयब्बा, समोहणा વેચવા વિ (૨૪) वाउकाइया, वणस्सइकाइया, य जहा पुढविकाइया तहेव चउक्कएणं भेएणं उववाएयव्वा-जाव
प. पज्जत्तबायरवणस्सइकाइए णं भंते ! इमीसे
रयणप्पभाए पुढवीए पुरथिमिल्ले चरिमंते समोहए, समोहणेत्ता जे भविए इमीसे रयणप्पभाए पुढवीएपच्चत्थिमिल्ले चरिमंते पज्जत्तबायरवणस्सइकाइयत्ताए उववज्जित्तए सेणं भंते! कइसमइएणं
विग्गहेणं उववज्जेज्जा? ૩. યમતવ -નીલ-સે તે or -નવ
વિમા કવન્ને (ર૪૦+૮૦૦+૮૦=૪૦૦)
આ જ પ્રકારે પર્યાપ્ત બાદર તેજસ્કાયિકનું પણ સમય (મનુષ્ય) ક્ષેત્રમાં સમુદ્દઘાત કરીને એ જ(પૂર્વોક્ત) વીસ સ્થાનોમાં ઉપપાતનું કથન કરવું જોઈએ. (૨૦) આ જ પ્રકારે સર્વત્ર પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત બાદર તેજસ્કાયિકનું મનુષ્યક્ષેત્રમાં ઉ૫પાત અને સમુદઘાતનું કથન કરવું જોઈએ. (૨૪) પૃથ્વીકાયિકના ઉ૫પાતની સમાન વાયુકાયિક અને વનસ્પતિકાયિક જીવોના ચાર-ચાર ભેદોનું
ઉપપાત કહેવું જોઈએ -વાવપ્ર. ભંતે ! પર્યાપ્ત બાદર વનસ્પતિકાયિક જીવ આ
રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પૂર્વી છેવટના અંતમાં મરણ સમુદ્દઘાત કરીને આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પશ્ચિમી છેવટના અંતમાં પર્યાપ્ત બાદર વનસ્પતિકાયિક રૂપમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય તો - અંતે ! તે
કેટલા સમયની વિગ્રહગતિથી ઉત્પન્ન થાય છે ? ઉ. ગૌતમ ! આ કારણે તે ત્રણ સમયની વિગ્રહ
ગતિથી ઉત્પન્ન થાય છે પર્યતનું સમગ્ર કથન કરવું
જોઈએ. (૨૪૦ + ૮૦ + ૮૦ = ૪00) પ્ર. ભંતે ! અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક જીવ આ
રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પશ્ચિમી-છેવટના અંતમાં મરણ સમુદ્દઘાત કરીને જે આ રત્નપ્રભા પૃથ્વીના પૂવ છેવટના અંતમાં અપર્યાપ્ત સૂક્ષ્મ પૃથ્વીકાયિક રૂપમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય હોય તો – ભંતે ! કેટલા સમયની વિગ્રહગતિથી ઉત્પન્ન થાય છે ?
अपज्जत्तसुहुमपुढविकाइए णं भंते ! इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए पच्चस्थिमिल्ले चरिमंते समोहए, समोहणित्ता जे भविए इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए पुरथिमिल्ले चरिमंते अपज्जत्तसुहुमपुढविकायत्ताए उववज्जित्तए सेणं भंते ! कइ समइएणं
विग्गहेणं उववज्जेज्जा? उ. गोयमा ! सेसं तहेव निरवसेसं।
एवं जहेव पुरथिमिल्ले चरिमंते सब्बपदेसु वि समोहया पच्चथिमिल्ले चरिमंते समयखेत्ते य उववाइया. जेय समयखेत्तेसमोहयापच्चथिमिल्ले चरिमंते समयखेत्ते य उववाइया,
एवंएएणंचेवकमेणंपच्चथिमिल्लेचरिमंतेसमयखेत्ते यसमोहया पुरथिमिल्ले चरिमंते समयखेत्ते य વવવવવા તેને (૪૦ ૦ = ૮૦ ૦)
ઉ. ગૌતમ ! સમસ્ત કથન પૂર્વવત કરવું જોઈએ.
જે પ્રકારે પૂર્વે-છેવટના અંતના દરેક પદોમાં સમુદઘાત કરીને પશ્ચિમી છેવટના અંતમાં અને મનુષ્યક્ષેત્રમાં ઉપવાસ કર્યું તે જ પ્રકારે મનુષ્યક્ષેત્રમાં સમુદઘાત કરીને પશ્ચિમી છેવટના અંતમાં અને મનુષ્યક્ષેત્રમાં ઉપપાત કહેવું જોઈએ. એ જ પ્રકારે એ જ ક્રમથી પશ્ચિમી છેવટના અંતમાં અને મનુષ્યક્ષેત્રમાં સમુદ્દઘાત કરીને પૂર્વી છેવટના અંતમાં અને મનુષ્યક્ષેત્રમાં એ જ આલાપકથી ઉપપાત થાય છે કહેવું જોઈએ. (૪00= ૮૦૦). આ જ પ્રકારે આ જ આલાપંકથી દક્ષિણના છેવટના એતમાં સમુદઘાત કરીને મનુષ્યક્ષેત્રમાં અને ઉત્તરના છેવટના અંતમાં સમુદઘાત કરીને મનુષ્યક્ષેત્રમાં ઉપપાત કહેવું જોઈએ. (૪૦૦ = ૧૨૦)
एवं एएणंगमएणं दाहिणिल्ले चरिमंते समोहयाणं समयखेत्ते य उत्तरिल्ले चरिमंते समयखेत्ते य કવવા (૪ ૦ ૦ = ૨૨ ૦ ૦)
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org