________________
દેવગતિ અધ્યયન
सक्करस णं देविंदस्स देवरण्णो सोमस्स महारण्णो सतिभागं पलिओवमं ठिई पण्णत्ता, अहावच्चाभिण्णायाणं देवाणं एगं पलिओवमं ठिई पण्णत्ता, एमहिड्ढीए - जाव - एमहाणुभागे सोमे महाराया ।
૬.
२. कहिणं भंते! सक्कस्सणं देविंदस्स देवरण्णो जमस्स महारण्णो वरसिट्ठे णामं महाविमाणे पण्णत्ते ? उ. गोयमा ! सोहम्मवडिंसयस्स महाविमाणस्स दाहिणेणं सोहम्मे कप्पे असंखेज्जाई जोयणसहस्साइं वीवत्ता एत्थ णं सक्करस देविंदस्स देवरण्णो जमस्स महारण्णो वरसिट्ठे णामं महाविमाणे पण्णत्ते, अद्धतेरस जोयणसयसहस्साइं जहा सोमस्स विमाणं तहा - जाव- अभिसेओ रायहाणी तहेव -ખાવ- પાસાયયંતીને
सक्क्स्स णं देविंदस्स देवरण्णो जमस्स महारण्णो રૂમે તેવા આળા-ડવવાય-વયળ-નિષ્લેસે વિદ્ઘતિ, तं जहा
जमकाइया इवा, जमदेवकाइया इ वा पेयकाइया इ વા, પેચવેવવાયા વા, અસુરવુંમારા, અસુરકુમારીઓ, कंदप्पा, निरयवाला, आभिओगा जे याऽवन्ने तहप्पगारा सव्वे ते तब्भत्तिया तप्पक्खिया तब्भारिया सक्क्स्स देविंदस्स देवरण्णो जमस्स महारण्णो આળા-જીવવાય-વયળ-નિર્વેસે વિદ્ઘતિ ।
जंबूद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स दाहिणेणं जाई इमाई समुप्पज्जंति, तं जहा -
ડિવારૂવા, ડમરાવા, ઋહારવા, વોલાવા, વારા ૐ વા, મહાનુબ્રા : વા, મહાસંગમા રૂવા, મહાસત્યनिवडणा इवा, महापुरिसनिवडणा इवा, महारूધિર-નિવsારૂ વા, દુર્ભૂયા રૂ વા, વ્યુત્તરો : વા, गामरोगा इवा, मंडलरोगा इवा, नगररोगा इवा, સીનનેયા રૂ વા, અજ્કિવેયા ૬ વા, જળ-78दंतवेयणा इवा, इंदग्गहा इ वा, खंदग्गहा इ वा, कुमारग्गहा इ वा, जक्खग्गहा इ वा, भूयग्गहा इवा, ગાહિયા રૂ વા, વેદિયા રૂ વા, તેદિયા રૂ વા, चाउत्थया इवा, उव्वेयगा इवा, कासा इवा, सासा
Jain Education International
૧૯૫૩
દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રનાં લોકપાલ- સોમ મહારાજની સ્થિતિ ત્રણ ભાગ સહિત એક પલ્યોપમની કહી છે. અને તેના દ્વારા અપત્યરુપથી માનેલ દેવોની સ્થિતિ એક પલ્યોપમની કહી છે. આ પ્રમાણે સોમ-મહારાજ મહાઋદ્ધિ યાવત્મહાપ્રભાવવાળા છે.
પ્ર. ૨. ભંતે ! દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રનાં લોકપાલ યમ મહારાજનું વરશિષ્ટ નામનું વિમાન ક્યાં કહ્યું છે ? ઉ. ગૌતમ ! સૌધર્માવતંસક નામના મહાવિમાનથી દક્ષિણમાં, સૌધર્મકલ્પથી અસંખ્યાત હજાર યોજન આગળ ચાલવાથી દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રનાં લોકપાલ યમ મહારાજનું વરશિષ્ટ નામનું મહાવિમાન કહ્યુ છે, જે સાડાબાર યોજન લાંબુ-પહોળું છે. આ વિમાનનું સમગ્ર વર્ણન અભિષેક સુધી સોમ મહારાજનાં વિમાનની જેમ કહેવું જોઈએ. આ પ્રમાણે રાજધાની અને પ્રાસાદોની પંક્તિઓનું વર્ણન પણ કહેવું જોઈએ.
દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રનાં લોકપાલ યમ મહારાજની આજ્ઞા, સેવા, ઉપપાત, આદેશ અને નિર્દેશમાં તે દેવ રહે છે, જેમકે -
યમકાયિક, યમદેવકાયિક, પ્રેતકાયિક, પ્રેતદેવકાયિક, અસુરકુમાર, અસુરકુમારિકાઓ, કંદર્પ, નરકપાલ, આભિયોગિક એ અને એના જેવા તે બધા દેવ જે તે યમ મહારાજની ભક્તિમાં તત્પર છે, તેના પક્ષનાં છે, તેના નૃત્ય છે, એ બધા દેવેન્દ્ર દેવરાજ શક્રનાં લોકપાલ યમ મહારાજની આજ્ઞા સેવા ઉપપાત આદેશ અને નિર્દેશમાં રહે છે. જંબુઢીપ નામના દ્વીપમાં મેરુપર્વતથી દક્ષિણમાં જે એ કાર્ય સમુત્પન્ન થાય છે, જેમકે - વિઘ્ન, રાજકુળમાં વિદ્રોહ, કલહ, અવ્યક્ત અક્ષરોની ધ્વનિઓ, ખાર, મહાયુદ્ધ, મહાસંગ્રામ, મહાશસ્ત્રપાત, મહાપુરુષોની મૃત્યુ, મહારક્તપાત, દુર્ભિક્ષ પેદા કરનાર, પિતૃકરોગ, ગ્રામરોગ, મંડળરોગ, નગરરોગ, માથાનો દુઃખાવો, નેત્રપીડા, કાન, નખ અને દાંતની પીડા, ઈન્દ્રગ્રહ, સ્કંદગ્રહ, કુમારગ્રહ, યક્ષગ્રહ, ભૂતગ્રહ, એકાંતરાજ્વર, બીજે દિવસે આવનાર જ્વર(તાવ) ત્રીજા દિવસે આવનાર તાવ, ચોથા દિવસે આવનાર તાવ, ઉદ્વેગ પેદા કરનારી ઘટનાઓ, ઉધરસ, શ્વાસ,
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org