________________
૧૫૮૮
नेरइयाउयं पकरेमाणे सत्तविहं पकरेइ, तं जहा
૨. રયળમાપુવિનેરફ્લાય વા -ખાવ७. अहेसत्तमा पुढविनेरइयाउयं वा । तिरिक्खजोणियाउयं पकरेमाणे पंचविहं पकरेइ, तं जहा
. નિંદ્રિય-તિરિવનોળિયાઙયં વા -ખાવ. પંન્નેંદ્રિય-તિરિવનોળિયાયં વા मस्सायं पकरेमाणे दुविहं पकरेइ, तं जहा
१. सम्मुच्छिममणुस्साउयं, २. गब्भजमणुस्साउयं ।
देवाउयं पकरेमाणे चउब्विहं पकरेइ, तं जहा
परूवणं
प. कहं णं भंते! जीवा अप्पाउयत्ताए कम्मं पकरेंति ?
उ. गोयमा ! तिहिं ठाणेहिं जीवा अप्पाउयत्ताए कम्मं પરંતિ, તં નહા
છુ. પાળે અફવાત્તા,
૨. મુસં વત્તા,
३. तहारूवं समणं वा, माहणं वा, अफासुएणं अणेसणिज्जेणं असण- पाण- खाइम - साइमेणं पडिला भेत्ता,
प. कहं णं भंते! जीवा दीहाउयत्ताए कम्मं पकरेंति ?
છુ. ભવળવાસીવેવાય ગાવ- ૪. વેમાળિયવેવાડયા - વિચા. સ. 、, ૩. ૨, મુ. ધ્
૨૨૨, અળાઽય-ટીહાડય-મુમાનુમતીહાસય જન્મવયો ૧૧૨, અલ્પાયુ-દીર્ઘાયુ શુભાશુભ દીર્ઘાયુનાં કર્મબંધ હેતુઓનું
પ્રરુપણ :
उ. गोयमा ! तिहिं ठाणेहिं जीवा दीहाउयत्ताए कम्मं વરતિ, તં નહા
૨. નો પાળે અવાવત્તા,
૨.
નો મુસં વત્તા,
Jain Education International
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૩
જે જીવ નરકયોનિની આયુનો બંધ કરે છે તે સાત પ્રકારની નૈરયિક પૃથ્વીઓમાંથી કોઈ એકની આયુનો બંધ કરે છે, જેમકે -
૧. રત્નપ્રભા પૃથ્વીનાં નૈરિયકની આયુનો -યાવ૭. અધઃસપ્તમ પૃથ્વીનાં નૈરયિકનીઆયુનો. જે જીવ તિર્યંચયોનિકની આયુનો બંધ કરે છે તે પાંચ પ્રકારનાં તિર્યંચોમાંથી કોઈ એક પ્રકારની આયુનો બંધ કરે છે, જેમકે -
૧. એકેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકાયુનો -યાવ
૫. પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકાયુનો,
જે જીવ મનુષ્યયોનિની આયુનો બંધ કરે છે તે બે પ્રકારનાં મનુષ્યોમાંથી કોઈ એકની આયુનો બંધ કરે છે, જેમકે -
૧. સમ્યૂÓિમ મનુષ્યાયુનો અને ૨. ગર્ભજ મનુષ્યાયુનો.
જે જીવ દેવયોનિની આયુનો બંધ કરે છે, તે ચાર પ્રકારના દેવોમાંથી કોઈ એક દેવાયુનો બંધ કરે છે, જેમકે
૧. ભવનપતિ દેવાયુનો -યાવત્~ ૪. વૈમાનિક દેવાયુનો.
પ્ર. ભંતે ! જીવ અલ્પાયુનાં કારણભૂત કર્મ કયા કારણોથી બાંધે છે ?
For Private Personal Use Only
ઉ. ગૌતમ ! ત્રણ કારણોથી જીવ અલ્પાયુનાં કારણભૂત કર્મ બાંધે છે, જેમકે -
૧. પ્રાણીઓની હિંસા કરીને,
૨.
અસત્ય બોલીને,
૩. તથા રુપ શ્રમણ કે માહનને અપ્રાસુક અને અનેષણીય અશન, પાન, ખાદિમ અને સ્વાદિમ આહારથી પ્રતિલાભિત કરીને.
પ્ર. ભંતે ! જીવ દીર્ઘાયુના કારણભૂત કર્મ કયા કારણોથી બાંધે છે ?
ઉ. ગૌતમ ! ત્રણ કારણોથી જીવ દીર્ઘાયુના કારણભૂત કર્મ બાંધે છે, જેમકે
૧. પ્રાણાતિપાત ન કરવાથી,
૨. અસત્ય ન બોલવાથી,
www.jainelibrary.org