SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 560
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ बालग्रहभूततंत्राधिकारः। (४६७) भागर्थः-पूतनागृहीत बालक का शरीर स्वस्थ होते हुए भी, दिन और रात में वह सुखपूर्वक नहीं सोता है ( उसे नींद नहीं आती है ) उसे भूत को जीतने वाले नीम, वरना, अकौवा, नील आस्फोता, [ सारिवा ] इन औषधियोंसे पकाये हुए पानीसे सेचन करना चाहिये ॥ ९० ॥ पूतनाग्रहन तैल व धूप. -कुष्ठसर्जरसतालकोग्रगंधादिपक्वतिलज विलेपयेत् । अष्टमृष्टगणयष्टिकातुगासिद्धसर्पिरपि पाययेच्छिशुम् ॥ ९१ ।। भावार्थ:-- कूठ, राल, हरताल, वचा [ दूव गिलोय ] आदि औषधियोंसे पक्क तिलके तेलको इसमें लेपन करना चाहिये । एवं च अप्टमधुरौषध [काकोल्यादि] मुलहटी व वंशलोचन से सिद्ध घृतको उस बालक को पिलावें ॥ ९१ ॥ पूतनाग्रहन्न बलि स्नान. . स्नापयेदपि शिशु सदैव सोच्छिष्टभोजन जलैविधानवित् । शून्यवेश्मनि रहस्यनावृत नित्कुरूटनिकटे ( ? ) भिषग्वरः ॥ ९२ ॥ भावार्थ:-बालग्रह के उपचार को जानने वाला वैद्यवर पूतनाविष्ट बालक को शून्य मकान अथवा किसी एकांत स्थान व खुले शून्य बगीचे के समीप में जूठे भोजन के जल से सदैव स्नान कराना चाहिये ॥ ९२ ॥ पूतनाग्रहन्न धूप. चंदनागुरुतमालपत्रतालीसकुष्ठखदिरैघृतान्वितैः । केशरोमनखमानुपास्थिभिः धूपयेदपि शिशुं द्विसंध्ययोः ॥ ९३ ॥ भावार्थ:-चंदन, अगुरु, तम्बाखू, तालीसपत्र, कूठ, खदिर प्राणियों के केश, रोम, नख व मनुष्योंकी हड्डी इन को चूर्ण कर फिर इस में घी मिलाकर दोनों संध्याकालों में धूनी देना चाहिये ॥ ९३ ॥ पूतनान धारण व बलि. चित्रबीजसितसर्षपेंगुदी धारयेदपि च काकवल्लिकां । स्थापयेवलिमिहोत्कुरूटमध्ये सदा वृ.शरमर्चितं शिशोः ॥ ९४ ॥ १ अपरे गिरिकीमाहुः Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001938
Book TitleKalyankarak
Original Sutra AuthorUgradityacharya
AuthorVardhaman Parshwanath Shastri
PublisherGovind Raoji Doshi Solapur
Publication Year1940
Total Pages908
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Ayurveda, L000, & L030
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy