SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 283
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ (१९०) कल्याणकारके भावार्थ:-जो तत्तद्रोगनाशक, औषधगण, ( अभीतक कहें हैं । वे स्वकार्य करने में अद्वितीय हैं व अमोघ हैं इसीलिये योग्य योग हैं। अतएव सर्व औषधियों 'द्वारा, यदि गणोक्त सम्पूर्ण औषधियां न मिलें तो आधा, वा उसके आधा, अतंतो जितने मिले. उतनीसी ही औषधियोंसे चिकित्सा करें तो रोग अवश्य शमन होते हैं ॥ २६ ॥ साध्यासाध्य रोगोंके विषय में वैद्यका कर्तव्य । साध्यान्व्याधीन् साधयेदौषधाये-- । र्याप्यान् व्याधीन् यापयेत्कर्मभेदैः ॥ दुर्विज्ञेयान् दुश्चिकिरयानसाध्या- । नुक्त्वा वैद्यो वर्जयेद्वर्जनीयान् ॥ २७ ॥ भावार्थ:-साध्य रोगोंको औषधादिक प्रयोगसे साधन करना चाहिये । याप्यरोगोंको कुशल क्रियावोंके द्वारा याप्य करना चाहिये । दुर्विज्ञेय व दुश्चिकित्स्य ऐसे असाध्य रोगोंको असाध्य समझकर व कहकर छोडना चाहिये ॥२७॥ अंतिम कथन । इति जिनवक्त्रनिर्गतमुशास्त्रमहांबुनिधेः । सकलपदार्थविस्तृततरंगकुलाकुलतः ॥ उभयभवार्थसाधनतटद्वयभासुरतो । निसृतमिदं हि शीकरनिभं जगदेकाहितम् ।। २८ ।। भावार्थ:- जिसमें संपूर्ण द्रव्य, तत्व व पदार्थरूपी तरंग उठ रहे हैं, इह लोक परलोकके लिए प्रयोजनीभूत सावनरूपी जिसके दो सुंदर तट हैं, ऐसे श्रीजिनेंद्रके मुखसे उत्पन्न शास्त्रसमुद्रसे निकली हुई बूंदके समान यह शास्त्र है । साथ में जगतका एक मात्र हितसाधक है [ इसलिए ही इसका नाम कल्याणकारक है ] ॥ २९ ॥ इत्युग्रादित्याचार्यकृत कल्याणकारके चिकित्साधिकारे ... श्लेष्मव्याधिचिकित्सितं नामादितो दशमः परिच्छेदः। इत्युमादित्याचार्यकृत कल्याणकारक ग्रंथ के चिकित्साधिकार में विद्यावाचस्पतीत्युपाधिविभूषितः वर्धमान पार्श्वनाथ शास्त्री द्वारा लिखित भावार्थदीपिका टीका में कफरोगाधिकार नामक - दशम परिच्छेद समाप्त हुआ। Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001938
Book TitleKalyankarak
Original Sutra AuthorUgradityacharya
AuthorVardhaman Parshwanath Shastri
PublisherGovind Raoji Doshi Solapur
Publication Year1940
Total Pages908
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Ayurveda, L000, & L030
File Size18 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy