________________
अह सिरिमईइ मज्झं सं'धाणाई निऐव सासूयं । भणियं न किंपि ताव य लक्खिज्जइ बैज्झवित्तीए ॥ ६ ॥ अविय । दुविहा संखेवेणं सारीराऽऽगंतुया य रोगत्ति । अह वायपित्तसिंभुब्भवा य इह आदिमा नेया ॥ ७ ॥ ताणं खणलंघणनिवायसेवाइया चिगिच्छाओ । वेज्जयसत्थुट्ठिा पुरिसं कालं न नाऊण ॥ ८ ॥ भूयगहचक्खुसागिणिदोसा आगंतुया मुणेयव्वा । बलिहोममंततंताइया हु विविहा चिगिच्छा सिं ॥ ९ ॥ सारीरियरोगाणं न लक्खणं किंचि दीसइ इमीए । ता नूणं आगंतुयदोसो तक्किज्जई नन्नो ॥ १० ॥ उत्तारिज्जउ लोणं हेक्कारिज्जंतु विविहगारुडिया । सरिसंवघाओ दिज्जउ बैज्जउ तह रक्खपोट्टलिया ॥ ११ ॥
अथ श्रीमत्या मम संधानादि दृष्ट्वा सासूयम् । भणितं न किमपि तावच्च लक्ष्यते बाह्यवृत्त्या ॥ ६ ॥ अपि च । दुविधा संक्षेपेन शारीराऽऽगन्तुकाश्च रोगा इति । अथ वातपित्तलेष्मोद्भवाचेहादिमा ज्ञेयाः ॥ ७ ॥ तेषां प्रक्षणलङ्घननिवातसेवादिका चिकित्साः । वैद्यकशास्त्रोहिष्टाः पुरुषं कालं च ज्ञात्वा ॥ ८ ॥ भूतग्रहचक्षुः शाकिनीदोषा आगन्तुका ज्ञातव्याः | बलिहोमन्त्रतन्त्रादिका खलु विविधा चिकित्सा एषाम् ॥ ९ ॥ शारिरिकरोगानां न लक्षणं किञ्चित् दृश्यतेऽस्याः । तस्मात् नूनमागन्तुकदोषस्ततेनाऽन्यः ॥ १० ॥ उत्तार्यतां लवणं आकार्यन्तां विविधगारुडिकाः । सर्षपघातो दीयताम् बध्यतां तथा रक्षापोट्टलिका ॥ ११ ॥
१. संधानादि - संधिप्रभृति, आदिना नाडयादिकम् । २. दृष्ट्वा । ३. बाह्यवृत्त्या । ४. वातपित्तश्लेष्मोद्भवाः । ५. प्रक्षणम् = अभ्यङ्गः, लड्ङ्घनं, निवाओ = स्वेदः । ६. चिकित्साः । ७. एषाम् । ८. लोणं=लवणम् । ९. आकार्यन्ताम् । १०. सर्षपघातः । ११. बध्यताम् ।१२. पोट्टलं = वस्त्रनिबद्धं द्रव्यम् ।
४६६
Jain Education International
द्वादशः परिच्छेदः
For Private & Personal Use Only
सुरसुन्दरीचरित्रम्
www.jainelibrary.org
