Shadbhashachandrika

SR No.: 001877
Original Sutra Author: N/A
Author: Kamlashankar Pranshankar
Publisher: Rajkiya Granthamaladhikar Mumbai
Publication Year: 1916
Total Pages: 646
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 9 MB

Page 369

342
NOTES ON
वृन्दारकः-वृन्दारओ । वन्दारओ। निवृत्तः-णियुत्तो-णिवत्तो-निवुत्तोनिवत्तो ('आदेस्तु' p. 78 ). ऋतुगे ॥१।२। ८१॥ p. 67In ऋतु and words of the class, the initial s is changed to उ. ऋतुः-उऊ-रिऊ ('ऋतुक्रजु' p. 68)। ऋषभः । उसहो । प्राभृतम्पाहुडं ('प्रतिगेप्रतीपगे' p. 76) । प्रभृतिः-पहुडी ('प्रतिगेप्रतीपगे' p. 76)। निभृतम्-णिहुअं । परभृतः-परहुओ। संभृतम्-संहुअं। विभृतम्-विहुअं । निवृतम्-णिउअं । संवृतम्-संवुअं-संवुदं (प्राकृ० प्र०)। विवृतम्विउअं-विउदं (प्राकृ० प्र०)। निर्वृतिः-णिव्वुई । निर्वृतम्-णिन्वुअं- . णिवुई ('प्राकृ० प्रका०)। प्रवृत्तिः-पउत्ती। प्राकृट् --पाउसो । वृत्तान्तःवुत्ततो । वृन्दम्-बुंदं । वृन्दावनम्-वृंदावणं । पृथिवी-पुहवी (इ of थि being changed .to अ by 'मूषिकविभीतकहरिद्रापथिपृथिवीप्रतिश्रुत्यत्' p. 62 )-पुढवी ('ढः पृथिव्यौषधनिशीथे' p. 78)-पुहई-पुढई (व् being dropped by 'प्रायो लुक् कग-' p. 14)। ऋजुः-उज्ज ( being a तैलादि, 'तैलादौ' p. 48)। मृणालम्-मुणालं । पृथ्वी-पुहवी–पुहुवी (Hema.)। वृद्धः-वुड्डो ('दग्धविदग्धवृद्धिदंष्ट्रावृद्धे' p. 36)। स्पृष्टः-पुट्ठो। परामृष्टः-परामुट्ठो । भ्रातृकः-भाउओ। जामातृकः-जामाउओ। मातृकः --माउओ (प्राकृ० प्रका० also ) । मातृका-माउआ। पितृकः-पिउओ।
-प्राकृतम्-पाउडं ( being a प्रत्यादि, 'प्रतिगेप्रतीपगे' p. 76)-पउअं (प्राकृ० सर्व०, it comes under the उत्खातादि's-'न वाव्ययोत्खातादौ, p. 60 )। हृतिः -हुई। वृष्टिपृथङ्मृदङ्गनप्तकवृष्टे ॥ १। २ । ८४ ॥ p. 67In these words, ऋ is changed to s and उ. वृष्टिः-विट्ठी-बुट्ठी । पृथक्-पिहं-पुहं । मृदङ्ग:-मिइंगो-मुइंगो ('स्वप्नादाविल' p. 57)--मिअंगो-मुअंगो (Vide note on 'स्वप्नादाविल' p. 57)। नप्तकः-णत्तिओ-णत्तुओ। वृष्टः-विट्ठो-बुछो। दृप्तेरि ता ॥१।२। ८९ ॥ p. 67In दृप्त, a together with u and तू is changed to अरि. दृप्तः-दरिओ। केवलस्य रिः॥१।२।९० ॥ p. 68F, not conjunct with a consonant, is changed to ff. ऋक्ष:-रिच्छो ( 'उत्सवऋक्षोत्सुकसामर्थे छो वा' p. 34 )-रिक्खः ('क्ष' p. 32 ) । ऋद्धिः -रिद्धी । ऋणम्-रिणं । ऋतुऋजुऋणऋषिऋषभे वा ॥ १। २ । ९२ ॥ p. 68