Shadbhashachandrika

SR No.: 001877
Original Sutra Author: N/A
Author: Kamlashankar Pranshankar
Publisher: Rajkiya Granthamaladhikar Mumbai
Publication Year: 1916
Total Pages: 646
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari & Grammar
File Size: 9 MB

Page 368

SHADBHÂSHẦCHANDRIKÂ.
341
स्थूणा-थोणा-थूणा (स् being dropped by 'कगटडतद' p. 15)। तूणम्-तोणं-तूणं । मूल्यम्-मोल्लं । (प्राकृ० चन्द्रि० gives मुलं also'मूल्ये तु मोलं मुलं च')। तूणीरम्-तोणीरं । कूपरम्-कोप्परं । गुलूचीगलोई ( Vide 'मुकुलादौ' p. 64 ) । कुष्माण्डी-कोहण्डी । तम्बूलम्
तंबोलं or ताम्बूली-ताम्बोली। P. 66-68 इल कृपगे॥१।२ । ७६ ।। p. 66-क्लप्त इलिः ॥१।२ । ९३ ॥ p. 68
Now begins the section treating of changes of # and . In q and words that belong to this class, # is necessarily changed to इ. कृपः-किवो । कृपा-किवा । नृपः-णिवो। कृपणः-किवणो । कृशः-किसो। कृशानु:-किसाणू । कृति:-किई । कृसरः-किसरो('अयं लेपनविशेषः'त्रिवि०)। कृच्छम्-किच्छं । कृपाणः-किवाणो । कृषिः-किसी । कृषिकः-किसिओ। ऋषिः-इसी । धृतिः-धिई । वृश्चिक:-विञ्चओ-विञ्छुओ-विग्छिओ ('श्चे वृश्चिके चुर्वा' p. 54 ) । वृत्तम्-वित्तं । वृत्तिः-वित्ती । पृथ्वी-पिच्छी ('त्ववद्वध्वां-' p. 88)। कृत्या--किच्चा ('त्योचैत्ये' p. 33 ) । घुसृणम् - घुसिणं । घृणा-घिणा । ऋद्धिः-इद्धी । समृद्धिः-समिद्धी । गृद्धिः-गिद्धी। गृष्टिः-गिट्ठी ('ष्ट.' p. 31 ) । वृद्धकविः-विद्धकई । स्पृहा-छिहा ('स्पृहादौ' p. 30 )। बृसी-बिसी । हृदयम्-हिअअं । उत्कृष्टम्-उक्किटं । मृष्टम्-मिटुं (रसे एव, अन्यत्र मढें) । दृष्टम्-दिठं । वितृष्णः-विइण्हो ('नष्णस्वत्स्नलक्ष्णां ग्रहः' p. 43 ) सकृत्-सइ । दृष्टिः-दिट्ठी। सृष्टिःसिट्ठी । सृगालः-सिआलो । हृतम्-हिअं । व्याहृतम्-वाहित्तं । बृंहितम्बिहिअं । तृप्तम्-तिप्पं । सृष्टम्-सिटुं । शृङ्गार:-सिंगारो । भृङ्ग:-भिङ्गो । भृङ्गारः-भिङ्गारो । भृगुः-भिऊ । नृशंसः-निसंसो। पितृनः-पिइन्नो । तृष्णा-तिहा। शृङ्गमृगाङ्कमृत्युधष्टमसृणेषु वा ॥ १।२ । ७७ ॥ p. 66Fis optionally changed to s in शृङ्ग &c. शृङ्गम्-सिङ्गं-सङ्गं ('ऋतोत्' p. 30)। मृगाङ्कः-मिअङ्को-मअङ्को । मृत्युः -मिच-मञ्च ('त्योचैत्ये' p. 33 )। धृष्टः-विट्ठो-धट्ठो ('ष्टः' p. 31)। मसृणम्-मसिणं-मसणं । उद्दषभे वुः ॥१।२ । ७९ ॥ p. 67In वृषभ, वृ is optionally changed to उ. वृषभः-उसहो-वसहो। वृन्दारकनिवृत्तयोः ॥ १।२। ८० ॥ p. 67These two words change their F to 7 optionally.