________________
प्रस्तावना वाणिया-वेपारीनो उल्लेख छे. शूद्रोनो उल्लेख नथी. बर्बरिका चेटी-दासीनो उल्लेख नोंधपात्र छे. (१. १४-१५) बर्बर के यवन देशनी मूल निवासी स्त्री - बर्बरिका. बीजा प्राचीन ग्रंथो अने संस्कृत नाटकोमा पण बर्बरिका के यवनीना उल्लेखो मळे छे. विवाह :
___समराइच्च कहामा सनत्कुमारने मात्र विलासवती एक ज पत्नी हती एवो उल्लेख छे, ज्यारे विलासवई-कहामां चक्रवर्तीपद पाम्या पछी सनत्कुमारने अनेक राजाओए पोतानो कन्याओ पर. णान्यानो उल्लेख (९. ३८) छे. आ परथी ते काळे पण प्राचीनकाळनी जेम बहुपतीत्वनुं महत्त्व हतु ते सूचवाय छे.
वळी सनत्कुमारना चंद्रलेखा साथेना विवाहनो प्रसंग कविए खास उमेरेलो छे (१०. ३-६). तेमां तत्कालीन विवाहविधिनु हूबहू वर्णन छे.
विवाह माटेनु शुभ मुहूर्त जोवरावी, स्नेही-संबंधिोने आमंत्रण पाठवायां पछी मोतीना चोक पूराया, मनोहर आसने बेठेला कुमारनी सामे पूर्णकु भनी स्थापना करवामां आवी. चंदन-दहिदुर्वांकुर वगेरे वांदवामां आव्या. त्यारबाद अनेक वाहनो-परिचरो-स्नेहीओना समूह साथे, उत्तम मुहूर्ते वाजिंत्रोना नाद साथे सनत्कुमारनी जान जोडाई.
श्वसुरना नगरे पहोंचतां ज सनत्कुमारना श्वसुर राजा वज्रबाहुए सपरिवार सामे आवी जाननु सामैयु कयु, पछी जानने श्रेष्ठ उतारो आपवामां आव्यो. स्तान, विलेपन, भोजन, तांबुल आदिथी सर्वनी सरभरा करवामां आवी.
पछी शुभ चोघडिये वाजिंत्रोना रव साथे ठाठथी वर-यात्रा नीकळी. राजद्वारे पहोंचतां ज स्त्रीओए आगळ आवी कुमारना ओवारणा लीधा. दहि, अक्षत, चंदन वादवामां आव्या. कुमारनी आरती उतारी, लूण उतारवामां आव्यु तथा धुंसरं अन सांबेलुं बताववामां आव्यां. अंगारा भरेला कोडियाना संपुटने पग तळे कचरीने सनत्कुमार वधूभ्राता अनिलवेगनो दोरातो वधूना निवास स्थाने आवो पहोंच्यो. त्यां अनेक स्त्री ओए वरनो मार्ग रुंध्यो अने पोतानु दाण माग्यु. हर्षपूर्वक कुमारे दाण आप्यु अने भवनमा प्रवेश कर्यो, ज्यां रत्नमोतीना आभरणो अने उपर श्वेत वस्त्र पहेरेली नवोढा चंद्रलेखा मार्तृकाओनी समक्ष बेठेली हती.
नववधूने घूघट खोलाववा माटे साळीओ वगेरेने माग्या मुजब दाण आपी संतोषवामां. आवी. पछी मंगळ गीतो साथे वरकन्यानो हस्तमेळापविधि संपन्न थयो.
पछी अत्यंत शोभायमान चोरीमा वरे कन्यानो हाथ पोताना जमणा हाथमां लई मंगलफेरा फरवानी विधि अग्निनी साक्षीए करी. चारे फेरामां कन्याना पिताए वरने अढळक धन, सुवर्ण, रत्नो, वस्त्राभरण, राचरचीखें अने वाहनादि आप्यां. पतिना अभ्युदयमां विलासवतीए पण नृत्य करीने भाग लीधो. बहु खानपानसमेत उत्सव संपन्न थई गयो. जाने विदाय लीधी.
हजार वर्ष पूर्वेना गुजरातना उच्च-वर्गना लोकोनी विवाहविधि उपर आ वर्णन सारो प्रकाश पाडे छे. तेमांनी घणी विधिओ गुजरातमां आज पण प्रचलित छे. वाजिंत्रोः
__ कविए वर्णवेला वाद्योमा घणा तत्काले वगाडातां हशे एम जणाय छे. सैन्य-प्रयाण, युद्ध, लग्न अने बीजा मांगलिक प्रसंगोमां वाद्यो वगाडाववानो रीवाज प्राचीन छे. ते समये वगाडवामां
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org