Page Text
________________
विलासवई-कहा स्पर्श करतो हतो । ए वटवृक्ष उपर एक मोटा घेरावावाळो मधपूडो हतो. हाथीए झाड़ने हलावतां पवनना वेगथी केटलाक मधुबिन्दुओ पेला पुरुषना मुखमां आवो पड्यां. ते ते स्वादथी चाटवा लाग्यो तेने करडवा माटे ऊडेली मधमाखीओ चारे तरफथी अने घेरी वळी.
जंबुकुमारे आ प्रमाणे प्रभवने का अने पूछयु के 'आवी दशामा रहेला ए पुरुषने शुं सुख छे
प्रभवे विचार करीने जवाब आप्यो-'तेणे मधुबिन्दुनु आस्वादन कर्यु एटलं ज सुख, एम धारं छु, बाकीनु दुःख.' ___ जंबुकुमारे का', 'एम ज छे. आ दृष्टांतनो उपसंहार आवो छे - पेलो पुरुष ते संसारी जीव. अटवी ते जन्म, जरा, रोग, मरणथी व्याप्त एवी संसाररूप अटवी. वन हस्ती ते मृत्यु, कूवो ते देवभव अने मनुष्यभव. अजगर ते नरक अने तिर्यच गतिओ. सर्पो ते दुर्गतिमा लई जनारा क्रोध, मान, माया अने लोभ ए चार कषायो. वडवाई ए जीवनकाळ. काळा अने धोळा ऊदंगे ते कृष्ण अने शुक्ल पक्षो, जे रात्रि-दिवसरूपी दांतथी जीवितनो क्षय करे छे. वृक्ष ते कर्मबंधनना हेतुरूप अविरति अने मिथ्यात्त्व. मध ते शब्द, स्पर्श, रस, रूप अने गंध ए इन्द्रिय-विषयो. मधमाखीओ ते शरीरमांथो पेदा यता आगन्तुक व्याधीओ.
आवी रोते अनेक भयनी वच्चे पडेला ते पुरुषने सुख क्याथी होय १ मधना बिन्दुओनो स्वाद ए तो सुखनी कल्पना ज मात्र छे. ___ हे प्रभव ! कोई रिद्धिमान गगनचारी ए पुरुषने कहे के, 'आव सौम्य ! मारो हाथ पकड, तने अहींथी बहार काढु. तो ते पुरुष हा पाडे खरो ?'
प्रभवे का, 'ए दुःखपंजरमांथी छूटवाने केम न इच्छे ?' जंबुए कह्यु 'कदाचित् मधुरसने चाटतो ते मूढताथी कहे के, मने मधुरसथी तृप्त थवा दे, पछी मने बहार काढजे, पण एम तृप्ति थाय क्याथी ? वडवाईरूपी तेनो आधार कपाई जतां ते अवश्य अजगरना मुखमां पडवानो'.'
___ आम जबुकुमार अने प्रभवना संवादना एक अंग तरीके आ दृष्टांत वसुदेवहिंडीमां रज करायुं छे, अने ए द्वारा प्रभवे विषयसुखनी जे प्रशंसा करेली तेनो रदियो अपायो छे.
हरिभद्रसूरिए समराइच्च-कहाना बीजा भवमां धर्मघोष आचार्यना मुखे सिंहकुमारने उपदेशरूपे कहेवायेलं आ दृष्टांत गूंथ्युं छे. अहीं गद्यपद्य मिश्रित वर्णनसभर भाषामां आ रूपक कहेवायं छे. वृद्धावस्था माटे राक्षसी अने मोक्ष माटे वटवृक्षनुं रूपक आमां वधारवामां आव्यु छे. सिवाय बन्ने तद्दन समान छे .२ ।।
साधारण कविए आ दृष्टांत (संधि ११ कडवक ७-१२) विस्तारीने रजु कयु छे. अहीं
राजाने धर्मोपदेश करतां चित्रांगदसूरि आ दृष्टांत कहे छे. समराइच्च-कहा करता रूपको वधारोने दृष्टांतने परिपूर्ण बनाववामां आव्युं छे. मूळमां सार्थ साथे जतो पुरुष ईने जंगलमा भूलो पडवानी विगत छे. आमां भुवनपुर-निवासी पुरुष दुःखी धनहिन होवाथी
१. वसुदेवहिंडी - (प्रथम खंड-भाषांतर)- अनु० डो. भो. जे. सांडेसरा पृ. १० २. समराइच्च-कहा पृ. १३४-१३९
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001874 |
| Book Title | Vilasvaikaha |
| Original Sutra Author | Sadharan |
| Author | R M Shah |
| Publisher | L D Indology Ahmedabad |
| Publication Year | 1977 |
| Total Pages | 310 |
| Language | Prakrit, Gujarati |
| Classification | Book_Devnagari, Literature, & Story |
| File Size | 17 MB |