Page Text
________________
१४८
कुमारपालप्रतिबोधे
[द्वितीयः
तथाहि-जीवो नास्ति, प्रत्यक्षगोचरातीतत्वात्, आकाशकुसुमवत् ; यचास्ति न तत्प्रत्यक्षगोचरातीतं, यथा भूतचतुष्टयम् । गुरुणोक्तम्-भद्र ! किमयं जीवो भवतः प्रत्यक्षगोचरातीतः, उत सर्वेषाम् ?; तत्र यदि भवत्प्रत्यक्षगोवरातीतत्वात् नास्ति, तदा देश-काल-स्वभाव-विप्रकृष्टानां प्रभूतभू-भूधरादीनामप्यभावप्रसङ्गः, तेषामपि भवत्प्रत्यक्षेणाग्रहणात् । अथ सर्वजनप्रत्यक्षगोचरातीतत्वान्नास्तीत्युच्यते, तदसिद्धं, सर्वजनप्रत्यक्षाणां भवदप्रत्यक्षत्वात् । अथ तान्यपि ते प्रत्यक्षाणि तदा तवैव सर्वज्ञजीवत्वप्रसङ्गः। किश्चेदं चैतन्यं किं भूतानां स्वभावः, उत कार्यम् ?; न तावत्स्वभावस्तेषामचेतनत्वात्, न च कार्य भूतानुरूप्याभावात्। अथ समुदितेभ्यो भूतेभ्यश्चैतन्यमुत्पद्यते, यथा मद्यानेभ्यो मदशक्तिः , तदप्ययुक्तम् यतोयद्येषु प्रत्येकं नास्ति, तन्न तेभ्यः समुदितेभ्योऽपि स्याद् , यथा सिकता-कणेभ्यस्तैलं; मद्याङ्गेषु च प्रत्येकमपि मदशक्तिसद्भावात् ; सर्वानुभवसिद्धं चेदं चैतन्यं यस्य कस्य चित् स्वभावः स भूतचतुष्टय-व्यतिरिक्तः पर-लोकयायी जीवः ।
रना भणियं-जइ पर-लोय-जाई जीवो अस्थि ता मे पिया पाणि-वहप्पमुह-महा-पाव-निरओ निरए समुप्पन्नो तुम्ह मएणं, सो कहं ममं पावाओ न नियत्तेइ ? गुरुणा वुत्तं-जहा कोइ महावराह-कारी गुत्तीए खित्तो न निय-बंधवे पिच्छिउं पि पावइ, किं पुण जंपिउं; एवं नारगा वि कम्म-परतंता नरगाओ निग्गंतुं पि न लहंति । रन्ना वुत्तं-जइ एवं ता मे जणणी जिणधम्म-परा जीव-दया-निरया सग्गं गया; सा कहं ममं न पडिबोहेइ ? गुरुणा वुत्तं-सग्गे निसग्ग-सुंदर-सुरंगणा-पेम्म-परवसा गरुय-रिद्धि-अक्खित्त-चित्ता असमत्त-पओयणा मणुयाणहीण-कज्जा दुग्गंधयाए य तिरिय-लोयस्स जिण. पंच-कल्लाण-समोसरणाइ-वज्जं निच्छंति अवयरणं सुरा । रन्ना भणियं-मए एगो चोरो खइरो व्व सुहुम-खंडी-कओ, न य दिट्ठो तत्थ कोइ भूय-वइरित्तो जीवो। गुरुणा वुत्तं-केणावि अरणि-कटं खंडीकयं न दिट्ठो तत्थ अग्गी अवरेण महण-प्पओगेण उट्टविओ। जइ मुत्तावि पयत्था संता वि न दीसंति, ता अमुत्तस्स जीवस्स अदसणे को विरोहो ? । रन्ना भणियं-एगो चोरो मए जीवंतओ चेव लोह-मंजूसाए पक्खित्तो ढकिया मंजूसा, जओसारिया पयत्तेण, अइकतो कोइ कालो, जाव सो तत्थेव विवन्नो, किमि-पुंजो जाओ, तत्थ देहो चेव विट्ठो; जइ पुण कोइ जीवो घड-चडग-तुल्लो तओ निग्गओ पविट्ठो वा
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001873 |
| Book Title | Kumarpal Pratibodh |
| Original Sutra Author | Somprabhacharya |
| Author | Jinvijay |
| Publisher | Central Library |
| Publication Year | 1920 |
| Total Pages | 564 |
| Language | Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Story, & Literature |
| File Size | 11 MB |