SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 58
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ - १.३० ] प्रथमो विभाग : [ ३ पूर्वापरायतः शैलो भरतस्य तु मध्यगः । अन्ताभ्यां सागरं प्राप्तो विजयार्धो हि नामतः ॥ १७ पञ्चविंशतिमुद्विद्ध २५ स्तच्चतुर्थमधोगतः ६४ । पञ्चाशतं च विस्तीर्णस्त्रिश्रेणी रजतात्मकः ।। १८ योजनानि दशोत्पत्य भूम्या दश च विस्तृते । श्रेण्यौ विद्याधराणां द्वे पर्वतायामसंमिते ।। १९ पञ्चाशद्दक्षिणश्रेण्यां षष्ठिरुत्तरतः पुरः । तासां नामानि वक्ष्यामि शास्त्रोद्दिष्टविधिक्रमात् ।। २० featमितं भवेदाद्यं ततः किन्नरगीतकम् । तृतीयं नरगीताख्यं चतुथं बहुकेतुकम् ।। २१ पञ्चमं पुण्डरीकं च सिंहध्वजमतः परम् । श्वेतध्वजं च विज्ञेयं गरुडध्वजमष्टमम् ।। २२ श्रीप्रभं श्रीधरं चैव लोहार्गलमरजयम् । वज्रार्गलं च वज्राढ्यं विमोची तु पुरंजयम् ।। २३ शकटादिमुखी प्रोक्ता तथा चैव चतुर्मुखी । बहुमुख्य रजस्का च विरजस्का रथनूपुरम् ॥ २४ मेखला पुरं चैव क्षेमचर्यपराजितम् । कामपुष्पं च विज्ञेयं गगनादिचरी तथा ।। २५ विनयादिचरी चान्या त्रिशं शुक्रपुरं स्मृतम् । संजयन्ती जयन्ती च विजया वैजयन्तिका ।। २६ क्षेमंकरं च चन्द्राभं सूर्याभं च पुरोत्तमम् । चित्रकूट महाकूटं हेमकूटं त्रिकूटकम् ।। २७ मेघकूटं विचित्रादिकूटं वैश्रवणादिकम् । सूर्यादिकपुरं चैव तथा चन्द्रपुरं स्मृतम् ।। २८ स्यानित्योद्योतिनी चान्या विमुखी नित्यवाहिनी । एता वै दक्षिणश्रेण्यां पुरी च सुमुखी तथा ॥ २९ प्राकारगोपुरोत्तुङगाः सर्वरत्नमयोज्ज्वलाः । राजधान्योऽत्र विज्ञेयाः प्रोक्ता सर्वज्ञपुतावः ॥ ३० विजयार्ध नामक पर्वत भरत क्षेत्रके मध्य में स्थित है । यह पर्वत पूर्व-पश्चिममें लंबायमान होकर अपने दोनों ओरके अन्तिम भागोंके द्वारा समुद्रको प्राप्त हुआ है ।। १७ ।। उपर्युक्त रजतमय पर्वत पच्चीस (२५) योजन ऊंचा, इसके चतुर्थ भाग ( ६ यो. ) मात्र अवगाहसे संयुक्त और पचास ( ५० ) योजन विस्तीर्ण होता हुआ तीन श्रेणियोंसे सहित है || १८ || भूमिसे दस योजन ऊपर जाकर इस पर्वत पर दस योजन विस्तीर्ण दो विद्याधर श्रेणियां हैं। इनकी लंबाई पर्वतकी लंबाईके बराबर है ||१९|| इन श्रेणियोंमेंसे दक्षिण श्रेणिमें पचास और उत्तर श्रेणिमें साठ नगर हैं । उनके नामों को शास्त्रोक्त विधिके क्रमसे कहते हैं- २ किन्नामित २ किन्नरमीत ३ तृतीय नरगीत ४ चतुर्थ बहुकेतुक ५ पांचवां पुण्डरीक ६ सिंहध्वज ७ श्वेतध्वज ८ गरुडध्वज ९ श्रीप्रभ १० श्रीधर ११ लोहार्गल १२ अरिंजय १३ वज्रार्गल १४ वज्राढ्य १५ विमोची १६ पुरंजय ( जयपुर ) १७ शकटमुखी १८ चतुर्मुखी १९ बहुमुखी २० अरजस्का २१ विरजस्का २२ रथनूपुर २३ मेखलापुर २४ क्षेमचरी (क्षेमपुरी) २५ अपराजित २६ कामपुष्प २७ गगनचरी २८ विनयचरी २९ तीसवां ( ? ) शुक्रपुर ३० संजयन्ती ३१ जयन्ती ३२ विजया ३३ वैजयन्ती ३४ क्षेमंकर ३५ चन्द्राभ ३६ सूर्याभ ३७ पुरोत्तम ३८ चित्रकूट ३९ महाकूट ४० हेमकूट ४१ त्रिकूट ४२ मेघकूट ४३ विचित्रकूट ४४ वैश्रवणकूट ४५ सूर्यपुर ४६ चन्द्रपुर ४७ नित्योद्योतिनी ४८ विमुखी ४९ नित्यवाहिनी और ५० सुमुखी, ये पचास नगरियां दक्षिण श्रेणि में हैं । प्राकार और गौपुरोंसे उन्नत, सर्वरत्नमय एवं उज्ज्वल इन नगरियोंको यहां राजधानी जानना चाहिये ; ऐसा १ आप सगंर । २ आप मुद्विद्द । ३ आप नीतकम् । ४ आ प नीताख्यं । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001872
Book TitleLokvibhag
Original Sutra AuthorSinhsuri
AuthorBalchandra Shastri
PublisherJain Sanskruti Samrakshak Sangh Solapur
Publication Year2001
Total Pages312
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Literature, & Geography
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy