Gathasaptashati

SR No.: 001858
Original Sutra Author: N/A
Author: Nathuram Shastri
Publisher: Pandurang Javji
Publication Year: 1993
Total Pages: 446
Language: Sanskrit, Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Kavya
File Size: 8 MB

Page 37

भूमिका।
गाथा
तं नमत यस्य वक्षसि रमामुखं कौस्तुभेभिसंक्रान्तम् ।
मृगहीनं शशिबिम्बं विलोक्यते सूर्यविम्ब इव ॥ २०५१ आर्याकारो जुगुम्फ
प्रतिबिम्बितप्रियातनु सकौस्तुभं जयति मधुभिदो वक्षः।
पुरुषायितमभ्यस्यति लक्ष्मीर्यद्वीक्ष्य मुकुरमिव ॥ १२॥ गलितयौवनायाः स्तनाववलोक्य कश्चित्सपरिहासमाह गाथायाम्निबिडनिरन्तरयोरुन्नतयोव्रणलब्धशोभयोः सरसम् ।
कृतकार्ययोः पतनमपि रम्यं भटयोरिव स्तनयोः ॥५।२७ __ अत्र हि सुभटावुपमानीकृत्य श्लेषेण स्तनयोः पतनं कृतकार्यतासूचनेन परिहासश्च वर्णितः । आर्याकारः सजनावुपमेयीकृत्य स्तनयोर्निरन्तरसंगतं श्लेषेणाह
महतोः सुवृत्तयोः सखि हृदयग्रहयोग्ययोः समुच्छ्रितयोः।
सजनयोः स्तनयोरिव निरन्तरं संगतं भवति ॥ ४३८ ॥ बीजकोषान्निर्गतं रक्तवर्णमाम्राङ्कुर ब्रह्मसर्पस्य पुच्छसदृशमाह गाथाकारः
दरभिन्नशुक्तिसंपुटनिलीनहालाहलामपुच्छनिभम् ।
पक्काऽऽम्रास्थिविनिर्गतकोमलमाम्राङ्करं पश्य ॥ १६२ आर्याकारस्तु नवजातस्य कूर्मस्य पृष्टास्थितो निर्गतस्य मस्तकस्य सदृशमाह । वो द्वयोरप्येक एव
आम्राङ्करोयमरणश्यामलरुचिरस्थिनिर्गतः सुतनु । नवकमठकपरपुटान्मूद्धवोवं गतः स्फुरति ॥ ९४॥ 'त्वमनेकासु वामास्वासक्तः, अत एव महिलासहस्रभरिते तव हृदये अमान्ती स्वभावतः कृशाङ्यपि सा विरहतः पुनः स्वशरीरं कृशीकरोतीति' गाथाकार आह
महिलासहस्त्रभरिते तव हृदये सुभग सा किलाऽमान्ती। __ अनुदिनमनन्यकर्मा ह्यङ्गं तन्वपि तनूकुरुते ॥२।८२
एतद्विपरीतमार्याकारः-पुष्टशरीरया तया एकयापि अन्तर्निखातकीलभावेन तव हृदये गुप्तं तथा स्थीयते यथाऽन्यासां नावकाश इत्याह
प्रददाति नापरासां प्रवेशमपि पीनतुङ्गजघनोरूः ।
या लुप्तकीलभावं याता हृदि बहिरदृश्यापि ॥ ३७४ ॥ जालसूत्राहम्बमानं मर्कटकीटम् (मकडी) वकुलपुष्पसदृशमाह गाथापश्यत पटलविलम्बितनिजतन्तुतलोर्ध्वपादपरिलग्नम् । दुर्लक्ष्यसूत्रसंगतबकुलकुसुममेकमिव हि मर्कटकम् ॥ १२६३