Page Text
________________
संस्कृतगाथासप्तशती ।
[ किं रोदिषि च शोचसि किं कुप्यसि सुतनु एकैकस्मै । प्रेम विषमिव विषमं कथय को रोद्धुं शक्नोति ॥ ]
६ शतकम् ]
किं रोदिषि किं शोचसि किं कुप्यसि सुतनु चैकैकम् | विषमिव विषमं प्रेम हि रोद्धुं शक्नोति कः कथय ॥ १६ ॥
एकैकं प्रत्येकजनं प्रति । इच्छानुरूपं दयितमनवाप्य असफलप्रणया त्वं प्रेमवशाद्दुःखिता भवसीत्यस्माभिरकथनेपि परिज्ञातम्, तद्दृथा कोपं वा गोपनायासं वा मा कार्षीरिति भावः । 'सुतनु' इति संबोधनेन 'आत्मनः सौन्दर्यं वृथैव परिगणयन्ती त्वं सुभृशं परितप्यसे' इति द्योत्यते । रक्तेन सह सर्वाङ्गे संक्रान्तो विषवेगो दुर्निरोधतया यथाऽचिकित्स्यो भवति तथा प्रियप्राप्तिमात्रप्रतिकार्य : प्रेमापि प्रायोऽप्रतिरोध्यो भवतीत्याशयः । काञ्चन नवीनामभिसारार्थमुत्तेजयन्ती वृद्धदूती निजानुभूतसौख्यानामतिक्रान्ततयाऽपुनर्लभ्यत्वमाह -
२६५
ते अ जुआणा ता गामसंपआ तं च अम्ह तारुण्णम् । अक्खाणअं व लोओ कहेहि अम्हे वि तं सुणिमो ॥ १७ ॥
[ ते च युवानस्ता ग्रामसंपदस्तच्चास्माकं तारुण्यम् । आख्यानकमिव लोकः कथयति वयमपि तच्छृणुमः ॥ ] ता ग्रामसंपदस्ते युवकास्तच्चापि नश्च तारुण्यम् । आख्यानकसिव लोकः कथयति वयमपि च तच्छृणुमः ॥ १७ ॥ आख्यानकमिव पूर्वजातमितिहासमिव लोकः कथयति, वयं च शृणुमः । अस्माभिरस्मत्तारुण्ये नानाविधविदग्धजनैः सह याः सौख्यसंपदोऽनुभूतास्ताः अस्मासु वर्तमानेष्वेव युगान्तरजाता इव संजाता इत्याशयः । एवं च - अनुभवशालिन्या में कथनमनुरुध्य अपुनर्लभ्यात्तादृश विदग्धजन समागमसुखान्न वञ्चयात्मानमिति नायिकां प्रत्यभिव्यज्यते ।
शपथद्वारा निजप्रेमप्रतीतिं कारयित्वाऽनुनीयमानाया नायिकायाः सविषादं क्रोधवादं सखी सखीमाह -
वाहभरिअगण्डाहराऍ भणिअं विलक्खह सिरीए ।
अज वि किं रूसिजड़ सवहावत्थं गअं पेम्मम् ॥ १८ ॥ [ बाष्पौषभृतगण्डाधरया भणितं विलक्षहसनशीलया । अद्यापि किं रुज्यते शपथावस्थां गतं प्रेम ॥ ] बाष्पौघभरितगण्डाधरया भणितं विलक्षविहसितया । अद्यापि रुष्यते किं शपथाऽवस्थां गतं प्रेम ॥ १८ ॥ बाष्पौघभरितं गण्डाधरं यस्याः, विलक्षं विहसितं च यस्यास्तया भणितम् - 'भवतः प्रेम संप्रति शपथद्वारा प्रतीतियोग्यं जातं न पुनः कार्यरूपेणानुभवनीयम् । अत एवे -
सं. गा. २३
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001858 |
| Book Title | Gathasaptashati |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Nathuram Shastri |
| Publisher | Pandurang Javji |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 446 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Literature, & Kavya |
| File Size | 8 MB |