Gathasaptashati

SR No.: 001858
Original Sutra Author: N/A
Author: Nathuram Shastri
Publisher: Pandurang Javji
Publication Year: 1993
Total Pages: 446
Language: Sanskrit, Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Literature, & Kavya
File Size: 8 MB

Page 345

२६०
काव्यमाला।
किमेवं शरीरतः क्षीणासीति रहस्यभुक्तया मातुलान्या पृष्टा काचिदाह
ईसामच्छररहिएहिँ णिबिआरेहिँ मामि अच्छीहिं । एहिं जणो जणम्मिव णिरिच्छए कहँ ण छिज्जामो ॥६॥
[ईर्ष्यामत्सररहिताभ्यां निर्विकाराभ्यां मातुलान्यक्षिभ्याम् । ___ इदानीं जनो जनमिव निरीक्षते कथं न क्षीयामहे ॥] ईर्ष्यामत्सररहितं मातुलि दृग्भ्यां विनिर्विकाराभ्याम् ।
जनमिव जनोधुना नः पश्यति हीयामहे न कथम् ॥ ६॥ __ जनः (प्रियतमः) नः अस्मान् जनमिव निःसंबन्धं साधारणं जनमिव ईर्ष्यामत्सररहितं यथा स्यात्तथा भ्रूभङ्गादिविकाररहिताभ्यां दृग्भ्यां पश्यति, ततः कथं न क्षीयामहे । प्रणयसंबन्धे सत्येव ईर्ष्यामत्सरादिकं भवति, ततश्च ईर्ष्यामत्सरशून्यया दृशा मां निर्विकारं पश्यतः प्रियतमस्य प्रणयभङ्गः स्पष्टं परिज्ञातः। ततः कथं क्षीणा न भवामीत्याशयः । प्रियतमाय जन इति निर्देशस्तु मातुलानीसविधे कोलीन्यलजां प्रकटयितुम् । अथवा-छन्दानुगामिनीमपि मां स यदि साधारणदृष्ट्या पश्यति तर्हि विवशतया ममापि स निःसंबन्ध इवेसभिमानमाविष्कर्तुं वा ।
यत्किञ्चिदपि दुहितुः सौभाग्यसूचकमालोक्य सुभृशमभिनन्दति मातेति शिक्षयन्तीव काचित्सहृदयं कंचिदाह
वाउद्धअसिचअविहाविओरुदिह्रण दन्तमग्गेण । वहुमाआ तोसिञ्जइ णिहाणकलसस्स व मुहेण ॥७॥ [वातोद्धतसिचयविभावितोरदृष्टेन दन्तमार्गेण ।
वधूमाता तोष्यते निधानकलशस्येव मुखेन ॥] दशनपथेन हि वातोद्धतसिचयालक्षितोरुदृष्टेन ।
तुष्यति जननी वध्वा निधानकलशाननेनेव ॥ ७॥ वातोद्धते सिचये ( वस्त्रे) आलक्षितो य ऊरुस्तस्मिन्दृष्टेन दशनपथेन दन्तक्षतेन । भूमि खनन् जनो ह्यकस्मान्निधानकलशस्य मुखं दृष्ट्वा यथा हृष्यति तथा तुष्यतीत्यर्थः । दुहितुर्वधूत्वव्यपदेशेन तस्याः पतिसदने गत्वा तन्निरीक्षणं सूच्यते । ऊरुदेशे दन्तनखघातादयः कामशास्त्रानुमताः, ततश्च जामाता कामशास्त्रनिपुणो दुहितरि सुभृशमनुरक्तश्चेति ज्ञात्वा तन्मातुः परितोष इत्याशयः।
आत्मनः प्रणयातिशयं सूचयन्ती काचित्प्रियतमं प्रति सार्वदिकस्नेहानुवृत्त्यर्थ प्रार्थयते
हिअअम्मि वससि ण करेसि मण्णुअं तह वि णेहभरिएहि । सङ्किजसि जुअइसुहावगलिअधीरेहिँ अम्हेहिं ॥ ८॥