SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 116
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ (५६) राजधान्या अपि मिथिलैव नामधेयं बभूव । सम्प्रति नेपालदेशसन्निकष्टा (') जनकपुरी नाम नगरी जनकानां राजधानी सम्भाव्यते मिथिलानाम्ना नृपतिना स्थापितं मिथिलारामिति पुराणानि कथयन्ति । (२) -अर्थात् गङ्गा के उत्तर में विदेह-देश है। इसका नामान्तर मिथिला है। इसकी राजधानी भी मिथिला थी। वर्तमान जनकपुरी ही प्राचिन राजधानी थी। पुराणों के अनुसार मिथिला नामक राजा ने मिथिला राज्य की स्थापना की थी। ऊपर के उदाहरणों से स्पष्ट है कि, विदेह एक प्रान्त था। जिसके १२ नामों में 'तीरभुक्ति' भी एक नाम था। 'भुक्ति' का अर्थ 'प्रान्त' होता है। गुप्तकालीन शिलालेखों में भी एक स्थान पर 'भुक्ति' 'प्रान्त' के अर्थ में आया है। (३) अतः स्पष्ट है कि, आर्यावर्त में विदेह नामक एक प्रान्त था, जिसकी राजधानी मिथिला थी। (१) जनकपूर नेपाल राज्य के अन्तर्गत है, न कि, उसके निकट-देखिये 'सर्वे आव इण्डिया' का मानचित्र संख्या ७२ एफ (स्केल १" = ४ मील) (२) भारत-भूगोलः, पृष्ठ ३७ । (३) पोलिटिकल हिस्ट्री आव ऐंशेंट इंडिया (हेमचन्द्र राय चौधरी-लिखित) ५-वाँ संस्करण, पृष्ठ ५६०. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001854
Book TitleTirthankar Mahavira Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorVijayendrasuri
PublisherKashinath Sarak Mumbai
Publication Year1960
Total Pages436
LanguageHindi
ClassificationBook_Devnagari, Biography, History, Story, N000, & N005
File Size20 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy