________________
मार्गणा जघन्यस्थितिवृद्वयादिस्वामि० ] पदनिक्षेपाधिकारे स्वामित्वद्वारम्
जो कुज्जा ठिइवधाऽण तरपुव्वसमया विसोहीए । समयूर्ण ठिध सो कुणड़ जहण्णगं हाणिं ॥ ७१३ ॥ हस्सा वड्ढी हाणीए वा अणंतरद्धाए । कुणइ लहुडा, पेय एमेव सव्वासु ॥७१४ ||
1
(प्रे०) “उक्कोसं समयूर्ण” इत्यादि, यः कचिज्जीवः समयोनमुत्कृष्टं स्थितिबन्धं कृत्वा “संकिलेसेणं” ति संक्लेशवृद्धया, उत्कृष्ट स्थितिबन्धप्रायोग्य संक्लेशं प्राप्येत्यर्थः । 'ज्येष्ठाम्' उत्कृष्टांपूर्व मनस्थितिबन्धापेक्षया समयेनाधिकां स्थिति "बंधंतो" तिबध्नन्, समाधिकस्थितिबन्धप्रथमसमये वर्तमान इत्यर्थः । "सो वडिंद कुच्चइ जहणं" ति तादृशः स जीवस्तथा कुर्वन् जघन्यां वृद्धं करोति । जघन्यस्थितिबन्धवृद्धेः स्वामी भवतीति भावः । सप्तप्रकृतीनामिति तु गम्यत इति ।
जघन्यहानेः स्वामिन आह - ' -"कुज्जा जो ठिइबंधा" इत्यादि, 'अनन्तरपूर्व समयात्' - अनन्तरपूर्वसमये निर्वर्तितात् स्थितिबन्धाद् "विसोहीए" ति 'विशुद्धया'- विशुद्धेर्वर्धनादिति भावः । समयोनं स्थितिबन्धं “कुज्जा जो" त्ति यः कुर्यात् यः करोतीति भावः । स किमित्याह" सो कुणइ जहण्णगं हाणिं" ति स तथा कुर्वन् सप्तानां जघन्यामेव जघन्यकां-सर्वधीं हानिं करोति, जघन्यस्थितिबन्धहानिस्वामी भवतीत्यर्थः । सुगमम् ।
,
[ ५३३
अथ जघन्याऽवस्थानस्वामिन आह - "हस्साए वड्ढोए" इत्यादि, अनन्तरोक्ताया जघन्याया हानेव द्वेर्वा " अणंतरडाए" ति अनन्तराद्वायां, अनन्तरोत्तरसमयेषु येषु जघन्यवृद्धया जघन्यहान्या वा प्रवृत्तस्थितिबन्ध एव प्रवर्तते तेष्वित्यर्थः । “कुणइ लहुमवद्वाणं" ति, तस्यामनन्तरद्धायां वर्तमानः सन् 'लघु' - जघन्यमवस्थानं करोति, सप्तप्रकृतिसत्कमिति गम्यते । इत्थमेवोत्तरत्रापि सप्तप्रकृतीरविकृत्यैव विज्ञेयमिति । गतमोघतः जघन्यवृद्धयादिस्वामित्वम् ।
,
अथादेशतो दिदर्शयिषुर्वहुसाम्यात् सापवादमतिदिशति - " णेयं एमेव सव्वासु" इत्यादि, सर्वमार्गणास्वपि "एमेव" त्ति एवमेव ' ओघसदृशमेव ज्ञेयं विहाय वक्ष्यमाणापवादपदानीति ।। ७१२-७१३- ७१४ ।। अथ लाघवार्थं सामस्त्येनातिदिष्टे याऽतिप्रसक्तिस्तामुद्दिधीषुरार्याद्वयेनापवादपदान्याह—
णवरं अवगयवे सुहुमे उवसामगो परिवतो ।
ठिबंधे खलु दुइए कुणए उ जहण्णगं वढि ॥७१५॥ तो ठिइबंधे चरमे खवगो जहण्णगं हाणिं । अणंतरसमये जहण्णगं खलु अवट्ठाणं ॥ ७१६ ॥
कुणइ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org