________________
जघन्योत्कृष्टस्थितिधबन्धाल्पबहु० ] द्वितीयाधिकारेऽल्पबहुत्वद्वारम्
तो तीसगाण अहियो तत्तो मोहस्स होइ संखगुणो । तत्तो आउस गुरू संखेज्जगुणा मुणेयव्व ॥ ५२० ॥ तो वीसगाण यो संखेज्जगुणो तओ विसेसहिओ ।
होएज्ज तीसगाणं तत्तो मोहस्स संखगुणो ॥ ५२१ ॥
(प्रे०) “तिरियअणाणे "त्यादि, तिर्यग्गत्योघ-सत्यज्ञान - श्रुताज्ञाना- ऽसंयम कृष्णादित्र्यशुभलेश्या - ऽभन्य- मिथ्यात्वमार्गणासु प्रत्येकमायुषो 'लघुः' - जघन्य स्थितिबन्धः स्तोकः, ततो द्वयोर्नामगोत्रकर्मणोरसंख्येयगुणः, जघन्यस्थितिबन्ध इत्यनुवर्तते । एवमुत्तरत्राप्यनुवृत्तिबलान्नामगोत्रयोरेकैकस्य जघन्यस्थितिबन्धापेक्षया त्रिंशत्कानां ज्ञानावरण-दर्शनावरण- वेदनीयाऽन्तरायकर्मणां प्रत्येकं जघन्यस्थितिबन्धः "अहिओ” त्ति विशेषाधिकः, ततो मोहनीयस्य जघन्यस्थितिबन्धः संख्येrगुणो भवति, तत आयुषो 'गुरुः' - उत्कृष्टस्थितिबन्धः संख्येयगुणो ज्ञातव्यः । इत उत्तरत्रापि 'गुरू' इति शब्दस्यानुवृत्तेस्ततो विंशतिकयोर्नामगोत्रकर्मणोरुत्कृष्ट स्थितिबन्धः संख्येयगुणो ज्ञेयः, ततस्त्रिरत्कानां ज्ञानावरण-दर्शनावरण- वेदनीया-ऽन्तरायकर्मणां “विसेसहिओ होज्ज" त्ति उत्कृष्टस्थितिबन्धो विशेषाधिको भवेत्, ततो मोहनीयकर्मणः उत्कृष्टस्थितिबन्धः संख्येयगुण इति
।।५१९-५२०-५२१ ॥
[ ४१५
पंचिंदियतिरियतिगे विभंग-ते- पउमासु णायव्वो । आउस्स लहू अप्पो तत्तो परमो असंखगुणो ॥ ५२२॥ तो वीस गाण हस्सो संखगुणो ताउ तीसगाणऽहियो । तो यकमा संखगुणो मोहस्स तओऽत्थि वीसगाण गुरु ॥ ५२३ ॥ तो तीसगाण अहियो तत्तो मोहस्स होइ संखगुणो ।
णवरं मोहस्स लहू अब्भहिओ ते - उमासु ॥ ५२४॥
(प्रे० ) " पंचिंदिय" इत्यादि, 'असमत्तपणि दितिरिये त्यादिना प्रागपर्याप्तपञ्चेन्द्रियतिर्यग्भेदेऽल्पबहुत्वस्याभिहितत्वात् तेन विना ये पञ्चेन्द्रियतिर्यगोघ-पर्याप्त पञ्चेन्द्रियतिर्यग्योनिमत्पञ्चेन्द्रियतिर्यग्भेदास्तेषां त्रिकं पञ्चेन्द्रियतिर्यक्त्रिकं तस्मिन्, तथा विभङ्गज्ञान-तेजोलेश्या-पद्मलेश्यामार्गणासु च ज्ञातव्यः । कः कियान्नित्याह - "आउस्स लहू" इत्यादि, आयुः कर्मणो 'लघु'जघन्यस्थितिबन्धः ‘अल्पः' - सर्वस्तोकः, ततः "परमो" त्ति 'परमः ' - तस्यैवायुष उत्कृष्टस्थितिबन्धः "असंखगुणो" ति सुगमम् । ततो विंशतिकयोर्नामगोत्रकर्मणोः 'ह्रस्वः' - जघन्यस्थितिबन्धः संख्येयगुणः । तस्मात् त्रिंशत्कानां ज्ञानावरण- दर्शनावरण- वेदनीया- ऽन्तरायकर्मणां "हिओ"
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org