Page Text
________________
२२२ ]
___ बंधविहाणे मूलपयडिठिइबंधो [ओयत आयुषो जघन्येतरस्थित्योः पुनरनुत्कृष्टस्थितेन्धिान्तरवत्प्रतिपक्षभूतापा जघन्यस्थितेर्बन्धकालमपेक्ष्य । कुतः ? औधिकजघन्यस्थितिबन्धस्या-ऽजान्य स्थितिवन्धद्वयमध्येऽजायमानत्वादिति ।।२२६।। अथायुषो जघन्यस्थितिबन्धस्य प्रस्तुतहिविधमन्तरमोघतः प्राह
आउस्स जहण्णाए हस्सं खुड्डगभवो समयहीणो।
परमं जेट्ठाऽभहिया पज्जत्ततसस्स कायठिई ॥२२७॥ (प्रे०) “आउस्स जहण्णाए” इत्यादि, आयुपो जघन्यायाः स्थितेः 'ह्रस्वं'-जघन्यं बन्धान्तरं "खुडगभवो समयहोणो” ति 'शुन्छ'-पर्वलघुर्भवः समपहीनो क्षेपम्. समोनषट्पञ्चाशदभ्यधिकदिशतावल्यो त्रोद्धव्यमित्यर्थः । कुतः ? उच्यते, आयुा उत्कृपस्थितिवन्धवदायुषो जघन्यस्थितिवन्धस्याऽपि जघन्यावाधासंगतत्वात्, तस्या एकस्मिन् भवे सकृदेव लाभाचोत्कृष्टस्थितिवन्धान्तरवज्जधन्यस्थितिवन्धान्तरमपि भवद्वये जघन्यावाधायां कृतस्य जघन्यस्थितिकायर्वन्धद्वयस्यान्तरालापेक्षया प्राप्यते, तथा च सति यः कश्चित्संख्येययिष्कस्तियंग मनुष्यो वा जघन्यावाधायां प्रथमं जब-यं पटपञ्चाशदभ्यधिकशत द्यावलिकाप्रमाणमायुर्व नाति, ततश्च क्रमेण तत्रोत्पद्य तत्रापि जवन्यावाधायां पुनरपि प्राग्यज्जधन्यस्थितिकमायुर्वध्नाति, तेन पूर्वोपरभवयोर्जघन्यावाधायां कृतस्याऽऽयुर्वन्धयस्यान्तरालं समयोनपटपञ्चाशदभ्यविकद्विशतापलिकाप्रमाणं भवति, तदेव मूले “खुड्डगभवो समयहीणो” इत्यनेनानिहितमिति । “परमं” ति आयपो जघन्याः स्थितेः 'परमम्'-उत्कृष्टं उन्धान्तरं 'ज्येष्ठा-उत्कृष्टा कापस्थितिरिति प्रान्तेऽन्धयः । कस्येत्याह--"पज्जत्ततसस्स” त्ति अधिकृतद्वितीयाधिकारे एकजीवाश्रयकालद्वारे उक्ता पर्याप्तत्रसकायमार्गणायाः कायस्थितिरित्यर्थः । किं तावन्मात्रोतोनाऽधिका वेत्याह-"भहिया" नि अकारस्य दर्शनादभ्यधिका-पन्योपमासंख्येयभागेनाधिका, न पुनस्तावन्मात्रा । कुतः ? पर्यातकाकायस्योत्कृष्टकायस्थिति निर्वाह्ये केन्द्रियादितया कालं गमयतो जीवस्योत्कृष्टतः पल्योपमासंख्येयभागेऽतिक्रान्ते जवन्यावाधायां जघन्यस्थितिवन्धस्य नियमेन भावादिति ॥२२७॥ आयोऽजघन्यायाः स्थितेः प्रस्तुतान्तरमोघत आह
भिन्नमुहुत्तं हस्सं अजहण्णाए ठिईअ णायव्वं ।
अब्भहिया तेत्तीसा जलही विण्णेयमुक्कोसं ॥२२८॥ (प्रे०) "भिन्नमुहत्त" मित्यादि, प्रकृतत्वादायपोऽजघन्यायाः स्थितेः 'हवं' जयन्यवन्धान्तरं "भिन्नमुहत्तं" ति अन्तर्मुहूर्त ज्ञातव्यम् । “अम्भहिया" ति अन्तम होनपूर्वकोटीत्रि नागेनाऽभ्यधिकाम्बयस्त्रिंशत् 'जलवयः'-सागरोपमाणि "विण्णेयमुक्कोसं' ति आयपोजा यायाः स्थितेरुस्कृष्टं-दीर्घमन्तरं विज्ञेवमित्वक्षरार्थः । भावार्थ सुगमः । भावना त्वस्य जघन्योत्कृष्टद्विविधस्याप्यन्तरस्यायुपोऽनत्कृष्टायाः स्थितेरोधिकजवन्योत्कृष्टान्तरवत्सर्वथैव द्रष्टव्येति ।।२२८।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001852 |
| Book Title | Thiaibandho |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Premsuri |
| Publisher | Bharatiya Prachyatattva Prakashan Samiti |
| Publication Year | |
| Total Pages | 762 |
| Language | Sanskrit, Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 21 MB |