________________
४६ ]
बंधविहाणे मूलपयडिठिइबंधो [पर्याप्तसंस्यसंज्ञिजीवभेदयोः “एगिंदियाणं सुहुमाणं बादराण पज्जत्तअपज्जत्तगाण आऊवज्जाणं अबाहाठाणाणि अबाहाकंडगाणि य दो वि तुल्लाणि सव्वत्थोवाणि, ताणि य आवलियाए असंखेज्जत्तिभागमेत्ताणि । जहन्निया अबाहा असंखेज्जगुणा । अंतोमुत्तमिति काउं। उक्कस्सिया अबाहा विसेसाहिया । *अबाहाठाणसहियत्तिकाउं। नाणंतराणि असंखेज्जगुणाणि । एगं अंतरं असंखेज्जगुणं । एगं अबाहाकंडगं असंखेज्जगुणं । ठितिबंधढाणाणि असंखेज्जगुणाणि । जहन्नगो ठितिबंधो असंखेज्जगुणो । उकस्सिगो ठितिबन्धो विसेसाहिओ ॥ २०/२१/२२/ २३/२४ ॥
तदेवमभिहितं चतुर्दशष्वपि जीवभेदेष्वायुर्वर्जानां सप्तानां मूलप्रकृतीनां स्थितिबन्धस्थानाबाधास्थानादीनां दशवस्तुनां परस्थानाल्पबहुत्वम् । साम्प्रतमवशेपस्यायुःकर्मणः स्थितिबन्धावाधास्थानादीनां परस्थानाल्पबहुत्वं प्रचिकटयिपुरादौ तावत्पर्याप्तसंश्यसंज्ञिरूपयोईयोर्जीवभेदयोस्तदाह
पज्जामणसएणीणं अाउस्सऽप्पा जहएणगाऽवाहा । तत्तो संखेज्जगुणो जहण्णगो होइ ठिइबंधो ॥ २५ ॥ ताप्रो संखगुणाई अवाहठाणाणि हुन्ति ताहिन्तो । उक्कोसिया अबाहा होएइ विसेसोऽभहिया ॥२६॥ ताउ असंखगुणाई हवन्ति ठाणाणि दुगुणहाणीणं । ताउ असंखगुणाई ठाणाइं अंतरे एगे ॥२७॥ ताउ असंखगुणाई णायव्वाणि ठिइबंधठाणाणि । ताहिन्तो अब्भहियो ठिइबंधो होइ उक्कोसो ॥ २८ ॥
(प्रे०) "पज्जामणसण्णीणं पाउस्सऽप्पा" इत्यादि, पर्याप्तशब्दस्य प्रत्येक योजनात , पर्याप्तामनस्कपर्याप्तसंज्ञिनोः, पर्याप्तासंज्ञिजीवभेदे पर्याप्तसंशिजीवभेदे च प्रत्येकमित्यर्थः । बहुवचनं तु प्राकृतवशात् । तयोः किमित्याह-"पाउस्से"त्यादि, उक्तशेषस्यायुःकर्मणः “प्पा जहण्णगाsबाहा" त्ति लुप्ताकारस्य दर्शनादल्पा-अनन्तरवक्ष्यमाणजघन्यस्थितिबन्धादिपदापेक्षया स्तोका जघन्यकाऽबाधा, “तत्तो संखेज्जगुणो जहएणगो होइ ठिइबंधो" ति तत आयुषो जघन्य एव जघन्यकः स्थितिवन्धः संख्येयगुणो भवति, कुतः ? इति चेत् , क्षुल्लकभवप्रमाणजघन्यस्थितिकाऽऽयुष्मतामपि जीवानां वेद्यमानायुषस्त्रिभागत्रिभागत्रिभागाद्यवशेषप्रकारेण चरमान्तमुहर्तेऽवशेषेऽपि पारभविकायुर्वन्धसम्भवादिति । "तायो" ति तेभ्यो संख्यगुणान्यबाधास्थानानि भवन्ति, आयुष इत्यनुवर्तते, एवमुत्तरत्रापि “आउस्स" इत्यस्य पदस्यानुवृत्तिर्योद्धव्या, कुतोऽवाधास्थानानि संख्येयगुणानि ? इति चेत् , आयुषो जघन्यस्थितिबन्धः क्षुल्लकभवप्रमाणः, अबाधास्थानानि त्वन्तमुहूर्त
अयं पाठोऽपि जेसलमेरग्रन्थागारस्थतालपत्रीयकर्मप्रकृतिचूर्णिप्रतीसत्कः, मुद्रितप्रतौ तु स्थानद्वयेऽपि क्रमेण "जहनियाबाहासहियत्ति काउं।" जहन्निाबाहासहियत्ति काउं।" इति पाठः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org