________________
५०
तत्वार्थसार अधिकार ८ वा
वेदनीय समुच्छेदाद् अव्याबाधत्वमाश्रिताः । मोहनीय समुच्छेदात् सम्यक्त्वमचलं श्रिता ॥ ३८ ॥ आयुः कर्मसमुच्छेदाद् अवगाहनशालिनः । नामकर्मसमुच्छेदात् परमं सौक्ष्म्यमाश्रिताः ॥ ३९ ॥ गोत्रकर्म समुच्छेदाद् सदाऽगौरवलाघवाः । अंतराय समुच्छेदात् अनन्तवीर्यमाश्रिताः ॥ ४० ॥
अर्थ - १ ज्ञानावरण कर्माच्या नाशापासून केवल ज्ञान गुण प्रगट होतो.
२ दर्शनावरण कर्माच्या नाशापासून केवल दर्शन गुण प्रगट होतो. ३ वेदनीय कर्माच्या नाशा पासून अव्याबाधत्व गुण प्रकट होतो. ४ मोहनीय कर्माच्या नाशापासून निर्मल वीतराग सम्यक्त्व गुण प्रगट होतो.
सूक्ष्मत्व गुण
५ आयुकर्माच्या नाशापासून अवगाहनत्व गुण प्रगट होतो. ६ नामकर्माच्या नाशापासून प्राप्त होतो. ७ गोत्र कर्माच्या नाशापासून अगुरुलघुत्व गुण प्राप्त होतो. ८ अंतराय कर्माच्या नाशापासून अनंतवीर्य गुण प्राप्त होतो.
सिध्दजीवामध्ये विशेषता
काल-लिंग-गति क्षेत्र तीर्थ ज्ञानावगाहनैः ।
बुध्द बोधित चारित्र संख्याऽल्पबहुतान्तरैः ॥ ४१ ॥ प्रत्युत्पन्न नयादेशात् ततः प्रज्ञापनादपि । अप्रमत्तं बुधैः सिध्दा: साधनीया यथागणं ॥ ४२ ॥
अर्थ - अप्रमत्त- वीतराग- ज्ञानी विद्वान् आचार्यानी पूर्वाचार्य परंपरा आगमास अनुसरून सिध्दामध्ये काल-लिंग-गति क्षेत्र - तीर्थ ज्ञान अवगाहना- स्वयं बुध्द बोधितबुध्द चारित्र - संख्या- अल्पबहुत्व अंतर इत्यादि प्रकाराने प्रत्युत्पन्ननय ( वर्तमान नय ) वभूतप्रज्ञान नया विवक्षेने वशेषता प्रतिपादन केली आहे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
