________________
अधिकार ८ वा
मोक्षतत्व वर्णन
मंगलाचरण अन्नत केवल ज्योतिः प्रकाशित जगत् त्रयान् । प्रणिपत्य जिनान् मूर्ना मोक्षतत्त्वं प्ररूप्यते ॥ १ ॥
अर्थ- ज्यानी आपल्या अनन्त केवल ज्ञान ज्योतिच्याद्वारे तिन्ही लोकातील सर्व पदार्थाना प्रकाशित केले अशा सर्वज्ञ जिनेंद्र भगवंताना मस्तक झुकवून नमस्कार करून या अधिकारात मोक्षतत्त्वाचे प्ररूपण केले जाते.
मोक्षाचे स्वरूप अभावाद् बंध हेतूनां बद्ध निर्जरया तथा । कृत्स्नकर्मप्रमोक्षो हि मोक्ष इत्यभिधीयते ।। २ ।।
अर्थ- आस्व-बंधाच्या कारणाचा अभावरूप संवर, तत्पूर्वक पूर्वबद्ध कर्माची निर्जरा यामुळे जेव्हा सर्व कर्माचा पूर्णपणे अभाव होतो त्यास मोक्ष म्हणतात.
मोक्ष होण्याचा म बध्नाति कर्म सवेद्यं सयोगः केवलो विदुः । योगाभावादयोगस्य कर्मबंधो न विद्यते ।। ३ ।। ततो निर्जीर्ण निःशेष पूर्व संचित कर्मणः । आत्मनः स्वात्मसंप्राप्तिर्मोक्षः सद्योऽवसीयते ॥ ४ ॥
अर्थ- प्रथम मोक्षमार्गावर आरूढ असलेला जीव गुण ४ ते ७ पर्यत दर्शन मोहाचा क्षय करतो. नंतर गुण ८ ते १० चारित्र मोहाचा क्षय करून क्षीणमोहनामक १२ व्या गुणस्थानात चार घातिकर्मांचा क्षय करून सयोगकेवली बनतो, तेथे फक्त साता वेदनीय कर्माचा बंध
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
