________________
४ कुब्जक - शरीराचा आकार कुबडा असतो.
५ वामन -- शरीराचा आकार बुटका असतो. ६ हुंडक - शरीराचा आकार कुरूप ओबड-धोबड असतो.
पंचम अधिकार
६ संहनन - ज्या कर्माच्या उदयाने शरीराच्या हाडाचे परस्पर बंधन होते त्यास सहनन नामकर्म म्हणतात. याचे ६ भेद आहेत.
१ वज्रर्षभनाराच संहनन - शरीराचे वेष्टन, हाडे, हाडातील सांधेखिळे वज्रमय असतात त्यास वज्र ऋषभ - नाराच संहनन म्हणतात. २ वज्रनाराच संहनन- शरीराची हाडे, सांधे खिळे वज्रमय असतात. परंतु वेष्टन वज्रमय नसते. त्यास वज्रनाराच संहनन म्हणतात.
३ नाराच संहनन -- शरीराच्या हाडांचे सांधे खिळयाने मजबूत असतात परंतु वज्रमय नसतात त्यास नाराच संहनन म्हणतात. ४ अर्धनाराच - शरीराच्या हाडांचे सांधे अर्धवट खिळे असतात त्यास अर्धनाराच संहनन म्हणतात.
९३
५ कीलक- शरीराची हाडे परस्पर कीलित असतात पण त्यात खिळे नसतात त्यास कीलक संहनन म्हणतात.
६ असंप्राप्तास्पाटिका- शरीराची हाडे सांधे परस्पर नसानी बांधले असतात. कीलित नसतात त्यास असंप्राप्तासपाटिका संहनन म्हणतात.
८ स्पर्श - ज्या कर्माच्या उदयाने शरीर परमाणूमध्ये स्पर्श निर्माण होतो कर्कश - मृदु, लघु-गुरु, स्निग्ध-रुक्ष, शीत-उष्ण
-
रस
होतो. १ मधुर २ आंबट ३ कडु ४ तिखट ५ तुरट.
ज्या कर्माच्या उदयाने शरीर मरमाणूमध्ये रस निर्माण
Jain Education International
५ वर्ण- ज्या कर्माच्या उदयाने शरीर परमाणूमध्ये वर्ण निर्माण होतो. १ पांढरा २ लाल ३ निळा ४ पिवळा ५ काळा
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org