________________
चतुर्थ अधिकार
अर्थ- नेहमी नम्रवृत्ति धारण करणे, आपल्या गुणाचा गर्व न करणे, आपल्यामध्ये असत्- नसलेल्या अविद्यमान गुणाचे उद्भावन न करणे, दुसन्यामध्ये सत् असलेल्या विद्यमान गुणाचे आच्छादन न करणे, प्रगट करणे ही उच्चगोत्र कर्माच्या आस्रवाची कारणे सर्वज्ञभगवंतानी सांगितली आहेत.
अंतरायकर्माच्या आस्रवाची कारणे
तपस्वि-गुरु-चैत्यानां पूजा-लोप-प्रवर्तनं । अनाथ-दीन-कृपण-भिक्षादि प्रतिषेधनं ।। ५५ ॥ वध-बंध-निरोधश्च नासिकाच्छेदकर्तनं । प्रमादात् देवता दत्त नैवेद्यग्रहणं तथा ॥ ५६ ॥ निरवद्योपकरणपरित्यागो वधोऽड्गिनां । दान भोगोपभोगादि प्रत्यूहकरणं तथा ॥ ५७ ।। ज्ञानस्य प्रतिषेधश्च धर्म विघ्नकृतिस्तथा । इत्येवमन्तरायस्य भवन्त्यासदहेतवः ॥ ५८ ॥
अर्थ- तपस्वी-संयमी मुनि, दीक्षा-शिक्षा गुरु, चैत्य जिनप्रतिमा भक्ति-पूजा यांची लोप करण्याचा प्रयत्न करणे, अनाथ-दीन, गरीब लोकाना जर कोणी भिक्षा देत असेल तर ती देऊ न देणे, प्रतिषेध करणे, अनाथ-मूक जनावर प्राण्याचा वध करणे, त्याना बांधून ठेवणे, त्यांचे नाक-कान कापणे, प्रमादपूर्वक देव-देवताना अर्पण केलेले नैवेद्य ग्रहण करणे, पीछी-कमंडलु-शास्त्र आदि उपकरण निरवद्य-निर्दोष असताना-जीर्ण नसताना त्यांचा त्याग करुन नवीन नवीन उपकरणाची हाव ठेवणे, ढेकण-डांस-मच्छर आदि प्राण्यांचा वध होईल असा उपाय करणे, दुसऱ्यास दान देणान्यास अडथळा करणे, दुसन्यास भोग-उपभोगाची सामग्री मिळू न देणे, आपणास असलेले ज्ञान दुसन्यास न देणे, धर्मकार्यात विघ्न करणे ही अंतराय कर्माच्या आम्रवाची कारणे आहेत.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
