________________
३४
तत्वार्थसार
अधिकार ४ था ( आस्रव तत्त्व वर्णन )
मंगलाचरण
अनन्तकेवलज्योतिः प्रकाशित जगत्त्रयान् । प्रणिपत्य जिनान् सर्वानास्रवः परिचक्ष्यते ॥ १ ॥
अर्थ - ज्यानी आपल्या दिव्य केवलज्ञान ज्योतिने तीन्ही लोकातील सर्व चेतन-अचंतन पदार्थ प्रकाशित केले. अशा सर्वज्ञ जिनेंद्र भगवंताना नमस्कार करुन या अधिकारात आस्रवतत्त्वाचे वर्णण केले जाते
आस्त्रवलक्षण
कायवाङ्मनसां कर्म स्मृतो योगः स आस्रवः । शुभः पुण्यस्य विज्ञेयो विपरीतश्च पाप्मनः || २ || सरसः सलिलावाहि द्वारमत्र जनैर्यथा । तदास्रवण हेतुत्वादा स्त्रवोव्यपदिश्यते ॥ ३ ॥
आत्मनोऽपि तथैवेषा जिनैर्योगप्रणालिका । कर्मास्रवस्य हेतुत्वादास्रवो व्यपदिश्यते ॥ ४ ॥
अर्थ- जीवाच्या योगनामक विभावशक्तीच्या निमित्ताने मनवचन- काय यांच्या अवलंबनाने आत्मप्रदेशांचे जे परिस्पदन होते त्यास योग म्हणतात. त्या योग सहित उपयोग परिणामामुळे नवीन कर्माचा आस्रव होतो म्हणून कारणामध्ये कार्याचा उपचार करून योगालाच आस्रव म्हटले आहे.
तो योग दोन प्रकारचा आहे. १ शुभयोग २ अशुभयोग. १) शुभयोग - खरादेव शास्त्र - गुरु यांची भक्ति रूप जी मन-वचन-कायप्रवृत्ति त्याला शुभयोग म्हणतात.
२) अशुभयोग - पंचेंद्रियाच्या विषयसेवनाकडे जी मन-वचन-कायप्रवृत्ति तिला अशुभयोग म्हणतात.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
