________________
तत्त्वार्थसार अधिकार २ रा
अर्थ - अधोलोकामध्ये सात नरकभूमि आहेत. प्रत्येक भूमि घनवात- घनोदधिवात तनुवातवलय व आकाश यानी वेष्टित आहेत. पहिली रत्नप्रभा, तिच्या खाली दुसरी शर्कराप्रभा, तिचे खाली तिसरी वालुकाप्रभा, तिचे खाली चवथी पंकप्रभा, तिचे खाली पाचवी धूमत्रभा, तिचे खाली सहावी तमःप्रभा, तिचे खाली सातवी महातमः प्रभा याप्रमाणे सात नरकभूमि व्यवस्थित आहेत.
नरकातील बिलांची संख्या
त्रिशनर कलक्षाणि भवन्त्युपरिमक्षितौ ।
अध: पंचकृतिस्तस्यास्ततोऽधो दशपंच च ॥ १८२ ॥ ततोऽधो दशलक्षाणि त्रीणि लक्षाण्यधस्ततः । पंचोनं लक्षमेकं तु ततोऽधः पंच तान्यतः ॥ १८३ ॥
अर्थ - पहिल्या नरकभूमित ३० लाख नरकबिले आहेत त्याच्या खाली २५ लाख, त्याच्या खाली १५ लाख, त्याच्या खाली १० लाख, त्याच्या खाली ३ लाख, त्याच्या खाली १ लाखाला ५ कमी, व शेवटल्या भूमीत केवळ ५ बिले आहेत.
नरकातील जीवांचे दुःखवर्णन
परिणाम वपु-र्लेश्या वेदन्त-विक्रियादिभिः । अत्यन्त मशुभैर्जीवा भवन्त्येतेषु नारकाः ।। १८४ ।। अन्योन्यो दीरितासकृदुःखभाजो भवन्ति ते । संक्लिष्टासुरनिर्वृत्त दुःखाश्चोर्ध्वक्षितित्रये ।। १८५ ॥ पाकान्नरकगत्यास्ते तथाच नरकायुषः ।
भुञ्जते दुष्कृतं घोरं चिरं सप्तक्षितिस्थिताः ॥ १८६ ॥
१२१
अर्थ - नारकी जीवांचे परिणाम शरीर- लेश्या - वेदना-विक्रिया अत्यन्त अशुभतर असतात. नारकी जीव अवधिज्ञानाने पूर्ववैर ओळखून परस्पर एकमेकास तीव्र दुख देतात. तिसऱ्या नरकापर्यंत संक्लिष्ट परिणामधारी असुरकुमार देव नरकभूमीत जाऊन परस्परामध्ये कलह निर्माण करतात- याप्रमाणे नरकायू व नरकगतिनाम
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
