________________
तत्त्वार्थसार अधिकार २ रा
ब्रह्मलोके प्रजायन्ते परिवाजः प्रकर्षतः। आजीवास्तु सहस्रारं प्रकर्षेण प्रयान्ति हि ॥ १६४ ।। उत्पद्यन्ते सहस्रारे तिर्यञ्चो व्रत संयुताः । अत्रैव हि प्रजायन्ते सम्यक्त्वधारका नराः ॥ १६५ ।। न विद्यते परं ह्यस्मादुपपादो ऽ यालगिनां । निग्रन्थ श्रावका ये ते जायन्ते यावदच्युतं ।। १६६ ।। धृत्वा निग्रंथलिंग ये प्रकृष्टं कुर्वते तपः।। अन्त्यग्रेवेयकं यावद् अभव्याः खलु यान्ति ते ।। १६७॥ यावत् सर्वार्थसिद्धिं तु निर्ग्रन्था हि ततः परं । उत्पद्यन्ते तपोयुक्ता रत्नत्रयपवित्रिताः ॥ १६८ ॥
अर्थ-- जे मिथ्यादृष्टि संज्ञी किंवा असंज्ञी पंचेंद्रिय असतात ते व्यंतर व भवनवासी देव होतात. मिथ्यादृष्टि भोगभूमि मनुष्य व तिर्यंच जीव ज्योतिष्क देव होतात. परिव्राजक संन्यासी ब्रह्मलोक स्वर्गापर्यंत उत्पन्न होऊ शकतात आजीवक ( संन्यासी ) सहस्रार नामक बाराव्या स्वर्गापर्यत उत्पन्न होऊ शकतात. तसेच व्रती तिर्यंच व सम्यग्दृष्टी मनुष्य सहस्रार स्वर्गापर्यंत उत्पन्न होऊ शकतात. याचे पुढे अन्य कुलिंग धारण करणारे जीव उत्पन्न होऊ शकत नाहीत. आनत प्राणतादि पुढच्या स्वर्गात निर्ग्रन्थ लिंग धारण करणारेच उत्पन्न होऊ शकतात. निर्ग्रन्थ श्रावक सोळाव्या अच्युत स्वर्गापर्यत उत्पन्न होऊ शकतात. बाह्य निर्ग्रन्थ. द्रव्यलिंग धारण करून घोर तप करतात असे मिथ्यादृष्टि अभव्य जीव देखील नवग्रैवेयक विमानापर्यत जन्म घेऊ शकतात निर्ग्रन्थ रत्नत्रयधारी तप करणारे मुनिच सर्वार्थसिद्धि विमानापर्यत उत्पन्न होऊ शकतात. नवग्रैवेयकापासून पुढे नव अनुदिश व पाच पंचोत्तर विमानात उत्पन्न होणारे सर्व जीव सम्यग्दृष्टि च असतात. मिथ्यादृष्टि जीव तेथे उत्पन्न होऊ शकत नाहीत.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
