________________
८८
तत्वार्थसार अधिकार २रा
अव्याघाती असतो. पर्वतादिकामुळे या शरीराला व्याघात- अडथळा होत नाही. तो पर्वतातून देखील आर-पार निघून जातो.
तो पुतळा केवली किंवा श्रुतकेवली जवळ जाताच मुनीच्या तत्वशंकेचे निवारण होते. नंतर तो पुतळा परत मुनीच्या शरीरात येऊन प्रवेश करतो. या पुतळ्याच्या शरीराला आहारकशरीर किंवा आहारकऋद्धि म्हणतात.
५ वेदमार्गणा वर्णन भाववेदस्त्रिभेदः स्यान्नो कषायविपाकजः ।
नामोदयनिमित्तस्तु द्रव्यवेदः स च त्रिधा ॥ ७९ ।। अर्थ- वेदाचे दोन भेद आहेत. १ भाववेद, २ द्रव्यवेद,
१) भाववेद- नोकषाय मोहनीय कर्माच्या उदयाने स्त्री-पुरूषाशी परस्पर संभोग- मैथुन सेवन करण्याची इच्छा होणे यास भाववेद म्हणतात.
२ द्रव्यवेद- नाम कर्माच्या उदयाने स्त्री-पुरूषांच्या शरीरामध्ये जननेंद्रियरूप अंगोपांगाची रचना होते त्यास द्रव्य वेद म्हणतात.
वेदाचे तीन भेद आहेत. १ पुंवेद, २ स्त्रीवेद, ३ नपुंसक वेद.
१ पुंवेद- ज्या नोकषाय वेदकर्माच्या उदयाने पुरूषाची स्त्री-बरोबर संभोग करण्याची इच्छा होते त्यास पुवेद म्हणतात.
२ स्त्रीवेद- ज्या नोकषायवेदकर्माच्या उदयाने स्त्रीची पुरूषाबरोबर संभोग करण्याची इच्छा होते त्यास स्त्रीवेद म्हणतात.
३ नपुंसकवेद- ज्या नोकषायवेद कर्माच्या उदयाने पुरूषाची पुरूषाबरोबर, स्त्रीची-स्त्रीबरोबर संभोग घेण्याची इच्छा होणे, अथवा संभोग घेण्याची तीव्र इच्छा असूनही द्रव्यलिंगरूप जननेंद्रियाच्या अभावात संभोग घेण्याचे सामर्थ्य नसणे त्यास नपुंसकवेद म्हणतात.
कोणास कोणता वेद असतो द्रव्यानपुंसकानि स्युः श्वाभ्राः संमूछिनस्तथा । पल्यायुषो न देवाश्च त्रिवेदा इतरे पुनः ॥ ८० ।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
