Page Text
________________
..
-९,५८]
नवमः सर्गः वनजवनगताः करेण लीलाकमलमुदूढ'शिलीमुखं वहन्त्यः। श्रियमनुविदधुनरेन्द्रजाया जलकणमण्डितपीनपाण्डुगण्डाः ॥५६॥ निजभुजयुगलैरुदस्य जाया जघनभरेण पदे पदे स्खलन्तीः। कृतमुदमुदतारयंस्तदीयस्तनपरिमर्शनलोलुपा युवानः ॥५७॥ . कुवलयनयनाभिरस्यमानान्यनुपुलिनं सरसानि रागवन्ति । मुमुचुरिव शुवाश्रुणः प्रवाहं स्रवणपदेन पुरातनांशुकानि ।५८
.
उत्प्रेक्षा ( अपह्नतिश्च ) ॥५५॥ वनेति । वनजवनगता: वनजानां जल जानां वनं षण्डं गता याताः । 'प्रस्रवणप्रवासनिवासवारिकान्तारेषु वनम्' इति नानार्थकोशे । उदूढशिलीमुखम् उदूढः संधृतः शिलोमुखो भ्रमरो यस्मिन् तत् । 'अलिबाणो शिलो मुखौ' ' इत्यमरः। लीलाकमलं लीलार्थं धृतं कमलं तथोक्तम् । करेण पाणिना । वहन्त्यः घरन्त्यः । जलकणमण्डितपीनपाण्डुगण ,: जलस्योदकस्य कर्ण बिन्दुभिर्मण्डिती पानी महान्तो पाण्डू शुभ्री कपोलो यासां ताः । नरेन्द्रजायाः नरेन्द्रस्य चक्रवतिनो जाया वनिताः। श्रियं लक्ष्मी देवीम् । अनुविदधुः अनुकुर्वन्ति स्म । उपमा ॥५६।। निजेति । जघनभरेण जघनानां भरो भारः, तेन । पदे पदे पदविन्यासे पदविन्यासे । वीप्सायां द्विः । स्खलन्तीः, जायाः रमणीः । निजभुजयुगलैः निजानां भुजानां बाहूनां युगल युग्मैः । उदस्य उद्धृत्य । तदीयस्तनपरिमर्शनलोलुपा: तदीयानां तासां संबन्धिना स्तनानां कुचानां परिमर्शने स्पर्शने। लोलुपा: लम्पटाः। युवानः तरुणाः। कृतमुदं कृता मुदो यस्मिन् कर्मणि तत् ( तथा )। उदतारयन् उत्तारयन्ति स्म । तृ प्लवनतरणयोः णिजन्ताल्लङ् ।।५७॥ कुवलयेति । कुवलयनयनाभिः कुवलयमिव उत्पलमिव नयने नेत्रे यासां ताभिः । अनुपुलिनं पुलिनस्यानु अनुपुलिनं तस्मिन् अनु. पुलिनम् । 'सप्तम्याः' इति वाम् । अस्य मानानि मुच्यमानानि । सरसानि' सार्द्राणि रागवन्ति अरुणवर्णयुक्तानि । पुरातनांशुकानि पुरातनानि पूर्व धृतानि अंशुकानि वस्त्राणि । स्रवणपदेन स्रवणस्य स्यन्दनस्य पदेन व्याजेन । शुचा शोकेन । अश्रुणः नेत्राम्बुनः । प्रवाहं निर्झरम् । मुमुचुरिव मुञ्चन्तिस्मेव । उत्प्रेक्षा
शोभा चुरानेका सङ्कल्प कर लिया था ॥५५॥ चक्रवर्ती अजितसेनकी रानियां कमलोंके वन में खड़ी हुई थीं, उनके हाथोंमें कमल थे-जिनके ऊपर भौंरे बैठे हुए थे, उनके भरे हुए कपोल जल-बिन्दुओंसे अलंकृत थे। अतः उस समय वे लक्ष्मीका अनुकरण कर रही थीं ॥५६॥ नितम्बके बोझसे जो युवतियाँ पग-पग पर फिसल रही थीं उन्हें उनके स्तनोंके स्पर्शके लोभी पतियोंने अपने बाहुओंसे उठाकर प्रसन्नता पूर्वक घाटके ऊपर पहुंचा दिया ॥५७॥ नील कमल सरीखे नेत्रोंवाली स्त्रियोंने गोले ( रसिक ) रंगीन ( अनुरागयुक्त ) जिन पुराने कपड़ोंको किनारे पर उतार दिया, उनसे पानी निकल रहा था। अत एव ऐसा जान पड़ता था मानो वे
१. अमरूढ । २. श संबन्धानां । ३.= आणि।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001837 |
| Book Title | Chandraprabhacharitam |
| Original Sutra Author | Virnandi |
| Author | Amrutlal Shastri |
| Publisher | Lalchand Hirachand Doshi Solapur |
| Publication Year | 1971 |
| Total Pages | 616 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Story |
| File Size | 14 MB |