________________
सभाष्य-चूणिके निशीथसुत्रे
। सूत्र-२
कम्हिवि सुतं बीयरगहणं कतं, तेण बीयग्गहणेण मूलकंदादिया सूइता, तेहिं सम्बो परित्ताणतो सभेदो वणस्सइकागो मूनितो, तेण वणस्सतिशा भोमादिया पंच काया मूतिता, एवं सप्रझेदा प्रारोवणा केसुइ सुत्तेसु भाणियब्वा ।।५२४२।। किं च -
जत्थ तु देसग्गहणं, तत्थ उ सेसाणि सूइयवसेणं ।
मोत्तण अहीकारं, अणुप्रोगधरा पभासंति ॥५२४३।। पुव्वद्धं गतार्थं । कम्हिवि सुने प्रगुप्रोगधरा अधिगतं प्रत्थं मोत्तूणं सुनाशुपायिप्पसंगागयमत्थं ताव भणति । एवं विचित्ता सुत्ता, विचित्तो य सुत्तत्थो, ण णज्जति जाव सूरिणा ण पागडिग्रो ॥५२४३।।
उस्सग्गेणं भणिताणि जाणि अक्वायत्रो य जाणि भवे ।
कारणजाएण मुणी ! सव्वाणि वि जाणियव्याणि ||५२४४॥
उस्सग्गेण भणिताणि जाणि मुत्त णि अववादेण य जाणि सुत्ताणि भगिताणि, "कारण जातेण मुणि'' त्ति पडिसिद्धस्स प्रायरणहेऊ कारणं, "जाय" ति उपगं, "मुणि" ति प्रामतणे, सन्माणि वि जाणियवाणीति ।
कहं ?, उच्यते - अववायसुत्तेसु-सग्गो अत्थतो भगितो अववादकारणे सुत्तणिबंधो, उस्सग्गसुत्तस्स उस्सग्गसुत्ते णिबंधो, यत्थती कारण जाते अणुणा प्रतो सबसुत्तेसु उस्सग्गो अववादो य दि@ो ।
अतो भणति - ‘कारणजातेण मृगी ! सव्वाणि वि जाणियवाणि "सूत्राशीत्यर्थः। ते य उम्सग्गऽत्रबादा गुरुणा बोधिता गजंति । ते य जाणिऊण अप्पप्पणो ठाणे समायरति । अजाणित् पुण ते कह समायरंति?, ॥१२४४॥ अववादट्टाणे पत्ते -
उम्सग्गेण णिसिद्धाणि जाणि दव्वाणि संथरे मुणिणो ।
कारणजाए जाते, सव्वाणि वि ताणि कप्पंति ।।५२४५॥ जाणि संथरमाणस्स उस्सग्गेण दवाणि णिसिद्धाणि ताणि चेव दयाणि अववायका रणजाते, “जाय" सद्दो प्रकारवाची. बितिग्रो ‘जाय" सद्दो उCC वाची, अन्यतमे कारणप्रकारे उत्पने इत्यर्थः । जाणि उस्सग्गे पडिसिद्धाणि उप्पणे कारणे सवाणि वि तागि कप्पति ण दोसो ॥५२४५।।
चोदगाह -
जं पुव्वं पडिसिद्धं, जति तं तस्सेव कप्पती भुज्जो ।
एवं होयऽणवत्था. ण य तित्थं व सच्चं तु ॥५२४६।। सुत्तत्थस्स प्रणवत्था भवति, चरणकरणस्स वा अणवत्थयो य तित्थं ण भवति, पडिसिद्धमणुजाणणतस्स सव्वं ण भवति ॥५२४६।।
उम्मत्तवायसरिसं, खुदंसणं न वि य कप्पऽकप्पं तु । अह ते एवं सिद्धी, न होज्ज सिद्धी उ कस्सेवं ॥५२४७।।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
