Page Text
________________
निशीथ चूर्णविशतितमोद्देश के
गुणाकारगुणिता राशीनेकत्र सम्मील्य स्थापनारोपणदिवससमन्विता विधेयास्ततः षण्मासप्रमाणो राशि: १८०, भवति । तेहि एक्कारस गुणिय त्ति - एक्कारसमासाणं पन्नरस दिवसमासात्र गिज्झति त्ति काउं एए मासा त्ति दसहि अद्धमासेहिं पंचमासाए भवंति पंच झोसो को त्ति पंचानां प्रक्षिप्तानां भोष उत्सारंणं कर्त्तव्यम् ।
४२०
जइमि भवे प्रारुवणा, तइभागं तस्स पन्नरसहि गुणये ।
सेसं पंचहि गुणियं ठवणदिणजुया उ छम्मासा ॥ (२० उ० गा० ६४८५ ) एसा गाहा पढमठवणाए पडिसमणाणस्स षण्मासप्रमाणदिनराशेरानयनस्याकारणलक्षणं रुवणाए जइ मासा तइ भागं तं करे इत्यादि ।
का च सर्वसामान्येति पाश्चात्यगाथाया व्याख्यानमाह - प्रारोवणभागलद्धमास त्ति एतस्मात् १८०, राशेः पंचत्रिशत उत्सारणे १४५ पंचप्रक्षेपे १५०, आरोपणा १५, अनया भागे हृते लब्धा मासा १०, एते पंचदशगुणाः कार्याः । पुव्वकरणेणं तिदिवसा पच भइया इत्यादिकेन अट्ठारसहं मासाणं सभाओ इत्यादि, एवकारो ग्रत्र दृश्यस्ततो दुन्नि ठवणामासा व सोहीयत्ति योज्यम् ।
अन्नेहि सत्तपु जेहि पंचराईदिया गहियत्ति सर्वे दिवसा ७० । तइयभागलद्ध त्ति तावत्प्र- / माणैर्मासैर्भागलब्धान् गुणयेत् । अयं प्राचीन: वीसियाए ठवणाए पगारो भणिश्रो, पुण वीसियाए वि तहेव ने । अत एवाह एवं पुण वीसियाए इत्यादि द्वितीयतृतीयेत्यादि, द्वितीय तृतीये चतुर्थे च स्थापना रोपणस्थानेऽयं विशेषो, यथा
1
जत्थ उ दुरूवहीणा, न होज्ज भागं च पंच हि न हुज्जा । एक्का मासाओ, ते दिवसा तत्थ नायव्वा ॥
व्याख्या - पंचिकायामारोपणाया पंचभिर्भागे हृते द्विरूपहीनत्वं मासस्य न प्राप्यते खंड वा भवति । चतुर्थे च ठवणारोवणठाणे एकद्विकादिके प्रारोपणास्थाने पंचभिर्भागो न घटते, तत तत्राप्येको मासो द्रष्टव्यः । कुतः इत्याह - यत एकस्मान्मासात् ते ठवणारोवणदिवसा निष्पन्नास्तत्र द्वितीयादिके ठवणारोवणठाणा ज्ञातव्याः । अत एवाह् - " जत्थ उ दुरूवहीणं न होइ " इत्यादि, आगासं वा शून्यमित्यर्थः । तथात्राम्नायात् भोषः प्रक्षिप्यते यदा तदारोपणराशेः झोषो हीनः समो वा प्रक्षेतव्यो न त्वधिक: । अत्र सर्वत्र तथा तथा कर्तव्यं स्थापनारोपणयोर्मोलनं यथाऽशीत्यधिकं शतमुत्पद्यते, सेसं पन्नासं सयमित्यादि रोवणा एक्का उत्ति मासद्वयोत्सारणे सत्येकमास एवावशिष्यते । कः प्रत्यय ? इत्यादि एत्थ सव्वत्थे त्ति इत्थं पंचदसिपाठवणारोवणाए सर्वमासेषु ठवणामासे आरोवणामासे मासदशके पक्षः पक्षो ग्रहीतव्यो न न्यूनमधिकं वा । सव्वत्य जइहिं मासेही त्या दि तत्र ५, १०, १५, एतास्तिस्रो मासनिष्पन्ना यतस्तिसृष्वपि मासो लभ्यते । पंचभिर्भागे हृते सति विशतिपंचविशत्यादिकाश्वारोपणा द्विमासत्रिमासनिष्पन्ना ग्रतस्तासु द्विमासादयो लभ्यन्ते ततः श्रारोपणामासैस्तावद्भिर्भागलब्धं गुणितव्यम् । छ सय तीसुत्तर त्ति ठेवणारोवणाणं संवेहणसंखाणमेयं संभोग त्ति, वेयणाउ त्ति स्वाभाविक मास एवेत्यर्थः ।
इयाणि च उत्थमित्यादि इक्कियाए आरोवणाए भागो त्ति एकोत्तरवृद्धया वृद्धत्वात् ग्रारोपणपदानामत्रैककेन भागो हार्यः । तहेव काउं जावेत्यादि ठवणारोवणदिवसानुत्सार्य एकक झोषक्षेपेऽस्य १७७, राशेस्त्रिभिर्भागे हृते लब्धं ५६, ठवणारोवणमासद्विक प्रक्षेपे ६१ लब्धम् । एवं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001831 |
| Book Title | Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 04 Sthanakvasi |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj |
| Publisher | Amar Publications |
| Publication Year | 2005 |
| Total Pages | 608 |
| Language | Prakrit |
| Classification | Book_Devnagari, Agam, Canon, Ethics, & agam_nishith |
| File Size | 9 MB |