Agam 24 Chhed 01 Nishith Sutra Part 04 Sthanakvasi

SR No.: 001831
Original Sutra Author: N/A
Author: Amarmuni, Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: Amar Publications
Publication Year: 2005
Total Pages: 608
Language: Prakrit
Classification: Book_Devnagari, Agam, Canon, Ethics, & agam_nishith
File Size: 9 MB

Page 422

३८८
सभाष्य- चूर्णिके निशीथसूत्रे
[ सूत्र २४-२६
श्रमज्यावसाणे सङ्कं सहेउ सकारणं श्रहीणमतिरित्तं तेण परं सवीसइराइया दो मासा | | ० ||२४||
दोमासिगं परिहारट्ठाणं पट्टविए अणगारे अंतरा दो मासियं परिहारट्ठाणं पडिसेवित्ता आलोएज्जा, अहावरा वीसइराइया श्रारोवणा श्रमभावसाणे सङ्कं सहेडं सकारणं श्रहीणमतिरित्तं तेण परं सवीसइगइया दो मासा ||२०||२५||
मासि परिहाराणं पट्टविए अणगारे अंतरा दो मासियं परिहारड्डाणं पडिसेवित्ता आलोएज्जा, अहावरा वीसइराइया रोवणा इमावसाणे सङ्कं सहेउ सकारणं श्रहीणमतिरित्तं तेण परं सवीसइराइया दो मासा || सू०||२६||
सर्व संहितासूत्रं उच्चारेउं पदच्छेद काउ इमां पदत्थोपग्गहो " षडिति” संख्या | मानासनान्मासः, अन्यानि मानानि समयावलिकादीनि श्रसतीति मासः, मानानि वा द्रव्यक्षेत्रादीन्यसतीति मास: । मासोऽस्य परिमाणं मासमईति वा, मासनिष्पन्नं वा मासिकं । परिहार्यते इति परिहार:, परिहरणं वर्जन मित्यर्थः ।
हवा - परिहरणं परिहारः, ग्रहवा - परिह्रियते वर्ज्यते च ग्रस्मात् परिहारः । 'ष्ठा गतिनिवृत्तो" तिष्ठन्त्यस्मिन्निति स्थानं । परिहारस्य स्थानं परिहार स्थानं । "पट्ठविते" त्ति प्रादिकम्मणोदी रणभृतैश्वर्येष्वि ति कृत्वा प्रारब्धं यत् स्थापितं श्रद्धवृढं ति भणियं होइ । न गच्छन्तीत्यगा वृक्षा इत्यर्थः । प्रर्गः कृतं श्रगारं गृहमित्यर्थः । नास्य अगारं विद्यते इत्यनगारः । अंतस्य च अंतरं मज्भं अंतरं ति भण्णति । द्विमाम स्य परिमाणं दोमासियं । परिहारस्य स्थानं स्थानं प्रतिषेवित्वा, "प्रति" प्रतिदारयोः प्रतिसन्निधानयोर्वस्तु वस्तु प्रति मूलउत्तरगुणदप्पकप्प जयणसेवा करणं, क्त्वा प्रत्ययः, पूर्वस्य परेण सह संबंधमिच्छति कृत्वा अन्यत् किमपि कर्तव्यं तदपेक्षते । आङ्मर्यादायां, “लोक दर्शने", मर्यादयालोचनं दातव्यं प्रालोचनं दर्शयेदित्यर्थः । प्रथ इत्यय निपातः, अपरा नाम जा सा पुव्विं भणिता सतो जा अण्णा सा अपरा । विशतिरितिसंख्या । रज्जत इति रात्रिः, सा च रागस्वभावा. उभयोरपि विद्यते, रात्री उभयग्रहणार्थं, ग्रहवा - अहोरात्रपरिसमाप्तिरत्र भवतीति कृत्वा रात्रिग्रहणं, अन्योन्यप्रतिबद्धत्वात् इतरेतरग्रहणात् सिद्धिरिति । श्रारोविज्जतीति कृत्वा श्रारोवणा । पुव्वपायच्छित्ते छुमति, हवा - उवरि चडाविज्जतित्ति भणियं होइ । कस्स ? तस्स साहुस्स जं भगियं पायच्छित्तं दिज्जति, "आदिमज्झावसाणे सु" - तस्स छम्मामियस्स परिहारद्वाणस्स तिसु विभागेसु जत्थ जत्थ पडिसेवति दो मासि तत्थ तत्थ वीसतिरातिता आरोवणा श्ररुभेयव्वा । सह प्रत्येण सत्यं सह हेउणा सहेजं, सह कारणेण सकारणं । कि भणियं होति तस्स जतो णिष्फत्तिः प्रभवः, प्रसूतिः, तं तस्स प्रत्योत्ति वा उ त्ति वा कारणं ति वा एगटुं । जहा सुत्तस्स प्रत्थान प्रसूतिः उत्पत्तिरित्यर्थः । जहा व तंतुभ्यः पटः, मृत्पिंडात् घटः, एवं एसा वीसतिरातिया भारोवणा जतो णिफण्णा तीए तं से प्रत्थो त्ति वा हेतु · कारणं, एगट्ठा दिट्ठा | दोमासियाए पडिसेवणाए वीसिया प्रारोवणा, सा पुन सट्टा प्रहीणमतिरित्ता कितिया होइ ?
आयरितो सयमेव पुच्छितो भणति - "ते परं सवीसतिराया दो मासा" । "ते" त्ति - तेण मूलवत्थुणा सह श्रारोवणापरिमाणं भवति, प्रवत्तिमाणं न श्रारोवणामाण, परं द्यण्णं चेव जं भणियं होति तेण सम्रद्धं सहेउं सकारणं तं मानमधिकृत्य, तं पुण सवीसतिराया दोमासा सह वीसा एहि सवसति दोमासा |