________________
भाष्यगाथा ५८७१-५६७६ ]
षोडश उद्देशकः
१५३
संतासंती जत्थ गामे णगरे विसए वा भायणे प्रत्थि तत्यंतरा या प्रसिवं, सग्गामे वा जेसु कुलेसु अस्थि तेसु वा प्रसिवं, प्रोमोयरियादीणि वा तत्यंतरा वा एसा संतासती ।
अहवा - संतासंती अत्थि भायणं, णवरं -तं ण बहति ।
अहवा- संतासती प्रसंथरम्मि ति प्रत्थि भायणं. डहरं ण संथरति । तेण इयर त्ति प्रसंतासवी सा इमा - "झामियं" ति, पलीवए दढ पातं, तेहिं वा हडं, रायदुद्रुण वा हर्ड, भग्गं वा, सम्वहा प्रभावो पातस्स, एवमादिकारणेहि कप्पति दोसु वि असतीसु प्रहाकडं पादं मागंतुगबीयाण भरियं घेत्तुं, ण य सुद्ध अपपरिकम्मं । जं पुण मए भणियं पच्छित्तं तं दुविहाए प्रसतीए प्रभावे जो गेण्हति तस्स तं भवति । अहाकडे जइ विधीए दोसा तहावि तं बहुगुणकरं, अप्पपरिकम्ममि पुण सुद्धं पि बहुदोसकरं ॥५८७६।। कह? उच्यते -
जो तु गुणो दोसकरो, ण सो गुणो दोस एव सो होती ।
अगणो वि य होति गुणो, जो सुंदर णिच्छो होति ॥५८७७॥ एवं इहं पि अपपरिकम्मे सुद्धेवि दोसा, प्रहाकडे वीयस्स सहिए दु? वि गुणो चेव ।
कहं ?, उच्यते - महाकडे जति वि ताणि प्रागंतुगबीयाणि जयणाए अण्णस्थ संकातस्स अप्पो संघट्टणादोसो, तहावि ण य सुत्तत्थपलिमंथो, ण य छेदणा दिनातोवघायदोमा । अण्णो य इमो नवरं - गुणो, तक्खणादेव घेत्तुं हिंडियव्व । एवं तं सदोसं पि बहुगुणं । अप्पपरिकम्मे पुण एवं चेव विवरीयं भाणियव्य, प्रतो तं सगुणं पि सदोसं ॥५८७७।। असति असिव त्ति गयं ।
इदाणि "'पमाण-उवयोग-छेदणं" ति तिण्णि वि पदे जुगवं भण्णति -
पादं सामण्णेण वा उवकरणं जइ अहाकडं पमाणजुत्तं वा ण लब्भति, तो तं पमाणजुत्तं कायव्वं, उवउत्तेण छेत्तु इणमेव । जतो भण्णति -
असति तिगे पुण जुत्तजोग ओहोवधी उवग्गहिते ।
दण-भेदणकरणे, सुद्धो तं निज्जरा विउला ।।५८७८॥ असति त्ति प्रहाकडस्स "तिगे" ति तिन्निवारा "जुत्तो जोगो" महाकडं तयो वारा मागितमित्यर्थः, पुण ति अवधारणे । कि अवधारेति ?, उच्यते - तिण्हं वाराण परप्रो अप्पपरिकम्मेव गेण्हति । एस ओहिए उवग्गहिए वा पादे, वत्थे अम्मि वा उवहिम्मि विही गेण्हियव्यो। एवं क्रमागते अप्पपरिकम्मे उवउत्तो छेदणभेदणं करेंतो विसुद्धो, ण तत्थ पच्छित्तं । तं विहिं प्रतेक्खंतस्स, प्रत्युत निर्जरा विपुला वति ॥५८७८।।
चोदगाह - "णणु अप्पपरिकम्ममादिसु घेप्पमाणेसु छेदणादिकरणे आयसंजमविराहणा भवति ।" प्राचार्याह -
चोदग ! एताए चिय, असती य अहाकडस्स दो इतरे ।
कप्पंते छेदणे पुण, उवओगं मा दुवे दोसा ॥५८७६।। हे चोदग ! जा एसा दुविहा संतासंतासती भणिया ताए अहाकडस्स असतीते दो इतर त्ति १ गा ५०२० द्वा० १६-१८ । २ प्रक्खेवंतस्स इत्यपि पाठः ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org