Padmapuran Part 2

SR No.: 001823
Original Sutra Author: Dravishenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1999
Total Pages: 480
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 12 MB

Page 357

त्रिपञ्चाशत्तमं पर्व
तावत्तोयदवाहेन समं संनह्य वेगतः । पश्चादिन्द्रजितो लग्नो द्विपस्यन्दनमध्यगः ॥२१५॥ हनूमान्यावदेतेल समं योद्धुं समुद्यतः । प्राप्तं तावदितं तस्य बलं यन्मेघपृष्ठगम् ॥ २१६ ॥ बाह्यायां भुवि लङ्कायां महाप्रतिभयं रणम् । जातं हनूमतः खेटैः लक्ष्मणस्येव दौषणम् || २१७ || युक्तं सुचतुरैरश्वै रथमारुह्य पावनिः । समुद्धृत्य शरं सैन्यं राक्षसानामधावत ॥२१८॥ अथेन्द्रजितवीरेण पाशैर्माहोरे गैस्सितः । चिरमायोधितो नीतः पुरं किंचिद्विचिन्तयन् ।।२१९।। ततो नगरलोकेन विश्रब्धं स निरीक्षितः । कुर्वन् मञ्जनमासीद्यो विद्युद्दण्डवदीक्षितः ॥ २२०॥ प्रवेशितस्य चास्थान्यां तस्य दोषान् दशाननः । कथ्यमानान् शृणोति स्म तद्विद्भिः पुरुषैर्निजैः ॥२२१॥ दूताहूतः समायातः किष्किन्धं स्वपुरादयम् । महेन्द्रनगरध्वंसं चक्रे तं च वशं रिपोः ॥ २२२ ॥ साधूपसर्गमथने द्वीपे दधिमुखाह्वये । गन्धर्व कन्यकास्तिस्रः पद्मस्याभ्यनुमोदिताः ।।२२३॥ विध्वंसं वज्रशालस्य चक्रे वज्रमुखस्य च । । कन्यामभिलषन्यस्य बहिरस्थापयद् बलम् || २२४ ॥ भग्नं पुष्पनगोद्यानं तत्पाल्यः विह्वलीकृताः । बहवः किङ्करा ध्वस्ताः प्रपादि च विनाशितम् ||२२५|| घटस्तन विमुक्तेन पुत्रस्नेहान्निरन्तरम् । पयसा पोषिताः स्त्रीभिर्वृक्षका ध्वंसमाहृताः ॥२२६॥ वृक्षैर्वियोजिता वल्ल्यस्तरलायितपल्लवाः । धरण्यां पतिता भान्ति विधवा इव योषितः ॥ २२७॥ फलपुष्पभरानम्रा विविधास्तरुजातयः । श्मशानपादपच्छाया एतेन ध्वंसिताः स्थिताः ॥ २२८॥
हनुमानरूपी हाथी बाहर आया || २१४ || त्योंही हाथियोंके रथपर सवार इन्द्रजित मेघवाहनके साथ तैयार होकर शीघ्र ही उसके पीछे लग गया ॥ २१५ ॥ हनुमान् जब तक इसके साथ युद्ध करनेके लिए उद्यत हुआ तब तक मेघ - वाहन के पीछे लगी सेना आ पहुँची ॥ २१६ ॥ तदनन्तर लंकाकी बाह्यभूमिमें हनुमान्का विद्याधरोंके साथ उस तरह महाभयंकर युद्ध हुआ जिस प्रकार कि लक्ष्मणका खरदूषण के साथ हुआ था || २१७|| हनुमान् चार घोड़ोंसे जुते रथ पर सवार हो बाण खींचकर राक्षसोंकी ओर दौड़ा || २१८ | | अथानन्तर चिरकाल तक युद्ध करनेके बाद जो वीर इन्द्रजितके द्वारा नागपाशसे air for गया था ऐसा हनुमान् कुछ विचार करता हुआ नगरके भीतर ले जाया गया || २१९|| जो पहले तोड़-फोड़ करता हुआ विद्युद्दण्डके समान देखा गया था वही हनुमान् अब नगरवासियोंके द्वारा निश्चिन्ततापूर्वक देखा गया || २२० ॥ तदनन्तर वह रावणको सभामें ले जाया गया वहाँ रावणने अपने विज्ञ पुरुषोंके द्वारा कहे हुए उसके अपराध श्रवण किये || २२१ ॥ विज्ञ पुरुषोंने उसके विषय में बताया कि यह दूतके द्वारा बुलाये जाने पर अपने नगरसे किष्किन्ध नगर गया । वहाँसे लंका आते समय इसने राजा महेन्द्रका नगर ध्वस्त किया तथा उसे शत्रुके आधीन किया || २२२ ॥ दधिमुखनामक द्वीपमें मुनियुगलका उपसर्गं दूर किया और गन्धर्वराजकी तीन कन्याएँ रामको वरनेके लिए उत्सुक थीं सो उनका अनुमोदन किया || २२३ || राजा वज्रमुखके वज्रकोटका विध्वंस किया तथा उसकी कन्या लंकासुन्दरीको स्वीकृत कर उसके नगरके बाहर अपनी सेना रक्खी ||२२४ || पुष्पगिरिका उद्यान नष्ट किया, उसकी रक्षक स्त्रियोंको विह्वल किया, बहुतसे किंकर नष्ट किये और प्रपा- पानी पीने आदिके स्थान विनष्ट किये ॥ २२५॥ स्त्रियोंने जिन्हें पुत्र के समान स्नेहसे घट रूपी स्तनोंसे छोड़े हुए जलके द्वारा निरन्तर पुष्ट किया था वे छोटे-छोटे वृक्ष इसने नष्ट कर दिये हैं || २२६ || जिनके पल्लव चंचल हो रहे हैं ऐसी लताएं इसने वृक्षोंसे अलग कर पृथिवोपर गिरा दी हैं जिससे वे विधवा स्त्रियोंके समान जान पड़ती हैं ||२२७॥ फल और फूलों के भारसे झुकी हुई नाना वृक्षोंकी जातियाँ इसके द्वारा नष्ट-भ्रष्ट कर दी गयी हैं जिससे वे
३३९
१. महोरगसम्बन्धिभिः । २. बद्धः । स्मितः ख । ३ तत्पाल्या विह्वलाः कृताः ब । प्रपा पानीयशालिका तत्प्रभृति |

Translation AI Generated

## The Fifty-Third Chapter

**215.** Having quickly assembled his army along with the Meghavahana, Indrajit followed close behind Hanuman.

**216.** Hanuman was ready to fight him, but the army following behind the Meghavahana had already arrived.

**217.** A fierce battle ensued on the outskirts of Lanka between Hanuman and the Vidyadharas, similar to the battle between Lakshmana and Kharadushana.

**218.** Mounting a chariot drawn by four swift horses, Hanuman drew his bow and charged towards the Rakshasas.

**219.** After a long battle, Hanuman, bound by Indrajit's naga-pasha, was taken into the city, lost in thought.

**220.** He, who had previously been seen as a thunderbolt, was now observed with a sense of calm by the city dwellers.

**221.** He was then taken to Ravana's court, where Ravana listened to the accusations against him, as narrated by his wise men.

**222.** They informed Ravana that Hanuman, summoned as an envoy, had gone to Kishkindha from his own city. On his way back to Lanka, he had destroyed the city of King Mahendra and brought it under the control of the enemy.

**223.** He had also dispelled the curse of the sage couple on the island called Dadhimukha and had granted permission to the three daughters of the Gandharva king to marry Rama.

**224.** He had destroyed the Vajrakota of King Vajramukha, accepted the Lanka Sundari as his bride, and stationed his army outside the city.

**225.** He had destroyed the Pushpagarika garden, terrified its female guardians, killed many servants, and destroyed the places for drinking water and other necessities.

**226.** He had destroyed the young trees that were constantly nourished by the milk from the breasts of the women who had nurtured them like their own sons.

**227.** He had uprooted the vines with their swaying leaves from the trees and cast them on the ground, making them look like widowed women.

**228.** He had destroyed the various kinds of trees laden with fruits and flowers, leaving them resembling the trees in a graveyard.