Padmapuran Part 2

SR No.: 001823
Original Sutra Author: Dravishenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 1999
Total Pages: 480
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 12 MB

Page 141

त्रयस्त्रिशत्तमं पर्व
१२३ लक्ष्मीधरस्ततोऽवोचद् दारसङ्गं करोम्यहम् । न तावन्न कृतं यावत् पदं भुजबलार्जितम् ॥३१५॥ पद्मश्च तानुवाचैवं नास्माकं वसतिः कचित् । भरतस्याधिराज्येऽस्मिन् देशे स्वर्गतलोपमे ॥३१६॥ देशान् सर्वान् समुल्लङ्घय करिष्याम्यालयं ततः । आश्रित्य चन्दनगिरि दक्षिणार्णवमेव वा ॥३१७॥ एका वेलामिह ततो जनन्यौ नेतुमुत्सुके । आगन्तव्यं मयावश्यं द्रागयोध्यामनेन वा ॥३१८॥ काले तत्रैव नेष्यन्ते कन्यका अपि भो नृपाः । अज्ञातनिलयस्यास्य कीदृशो दारसंग्रहः ॥३१९॥ एकमुक्ते कुमारीणां तवृन्दं शुशुभे न च । आकुलं पङ्कजवनं हिमवाताहतं यथा ॥३२०॥ प्रियस्य विरहे प्राणान् त्यक्ष्यामो यदि तत्पुनः । अवाप्स्यामः कुतोऽनेन समागमरसायनम् ॥३२१॥ प्राणांश्च धारयन्तीनां कैतवं मन्यते जनः । दयते च समिद्धेन मनो विरहवह्निना ॥३२२॥ सुमहान भृगुरेकत्र व्याघ्रोऽन्यत्रातिदारुणः । अहो कष्ट कमाधारं व्रजामोऽत्यन्तदुस्सहाः ॥३२३॥ अथवा विरहव्याघ्र संगमाशयविद्यया । संस्तम्भ्य धारयिष्यामः शरीरमिति सांप्रतम् ॥३२४॥ एवं विचिन्तयन्तीभिः सार्ध तामिमहीभृतः । गता यथागतं कृत्वा रामादीनां यथोचितम् ॥३२५॥ सच्चेष्टाः पूज्यमानास्तां पितृवर्गण कन्यकाः । नानाविनोदनासक्तास्तस्थुस्तद्गतमानसाः ॥३२६॥ आनायितः पिता भूत्या सबन्धुदेशमात्मनः । विद्युदङ्गेन चक्रे च परमः सङ्गमोत्सवः ॥३२७॥ परमेऽथ निशीथे 'ते नत्वा चैत्यालयात्ततः । शनैर्निर्गत्य पादाभ्यां स्वेच्छया सुधियो ययुः ॥३२८॥ चैत्यालयं प्रमाते तं दृष्ट्वा शून्यं जनोऽखिलः । रहिताशेषकर्तव्यो वितानहृदयस्थितः ॥३२९॥
तदनन्तर उसके उत्तरमें लक्ष्मणने कहा कि मैं जबतक अपने बाहुबलसे अजित स्थान प्राप्त नहीं कर लेता हूँ तबतक स्त्री समागम नहीं करूंगा ॥३१५॥ रामने भी उनसे इसी प्रकार कहा कि अभी हमारा कहीं निश्चित निवास नहीं है। स्वर्गके समान भरतके. राज्यमें जो देश हैं उन सबको पार कर हम मलयगिरि अथवा दक्षिण समुद्रके पास अपना घर बनवावेंगे। वहाँ उत्कण्ठासे भरी अपनी माताओंको ले जानेसे लिए एक बार हम अथवा लक्ष्मण अवश्य ही अयोध्या आवेंगे। हे राजाओ! उसी समय आपकी इन कन्याओंको ले आवेंगे। तुम्हीं कहो जिसके रहनेका ठिकाना नहीं उसका स्त्री-संग्रह कैसा ?॥३१६-३१९॥ इस प्रकार कहनेपर वह कन्याओंका समूह तुषार वायुसे आहत कमलवनके समान आकुल होता हुआ शोभित हुआ ॥३२०।। कन्याएँ विचार करने लगी कि यदि हम पतिके विरहमें प्राण छोड़ देगी तो फिर इसके साथ समागमरूपी रसायनको कैसे प्राप्त कर सकेंगी? ॥३२१|| और यदि प्राण धारण करती हैं तो लोग कपट मानते हैं तथा देदीप्यमान विरहानलसे मन जलता है ॥३२२॥ अहो ! एक ओर तो बड़ी भारी ढालू चट्टान है और दूसरी ओर अत्यन्त निर्दय व्याघ्र है। अतः अत्यन्त दुखसे भरी हुई हम किस आधारको प्राप्त हों ? ॥३२३॥ अथवा इस समय हम समागमकी अभिलाषारूपी विद्यासे विरहरूपी व्याघ्रको कीलकर शरीर धारण करेंगी ॥३२४|| इस प्रकार विचार करती हुई उन कन्याओंके साथ राजा लोग राम आदिका यथोचित सत्कार कर जैसे आये थे वैसे चले गये ॥३२५॥ जिनकी उत्तम चेष्टा थी, पितृवर्ग जिनका निरन्तर सत्कार करता था और जो नाना प्रकारके विनोदमें आसक्त थीं ऐसी कन्याएं लक्ष्मणमें मन लगाकर रह गयीं ॥३२६॥ तदनन्तर विद्युदंगने भाई-बान्धवोंसे सहित पिताको बड़े ठाट-बाटसे अपने देशमें बुलाया और पहुँचनेपर उनके समागमका बहुत भारी उत्सव किया ॥३२७॥ ___अथानन्तर बुद्धिमान् राम-लक्ष्मण सीताके साथ-साथ घनघोर आधी रातके समय भगवान्को नमस्कार कर चुपके-चुपके चैत्यालयसे निकलकर इच्छानुसार पैदल चले गये ॥३२८॥ प्रभात होनेपर चैत्यालयको शून्य देख सब लोग अपना-अपना कर्तव्य भूलकर शून्य हृदय हो गये ॥३२९।।
१. रामादयः । २. शून्यहृदयः ।

Translation AI Generated

## The Thirty-Third Chapter

123. Lakshmana then said, "I will not engage in conjugal union until I have won a place that cannot be conquered by my strength." ||315||

Padma replied, "We do not have a fixed abode anywhere. In this kingdom of Bharata, which is like heaven, we will cross all the lands and build our home near the Malaya mountain or the southern ocean. Then, driven by longing, either I or Lakshmana will surely return to Ayodhya. O kings, we will bring your daughters at that time. Tell me, how can one who has no fixed abode engage in conjugal union?" ||316-319||

Hearing this, the group of maidens, like a lotus grove struck by a frosty wind, became agitated and beautiful. ||320||

The maidens thought, "If we give up our lives in the separation from our husbands, how will we ever attain the elixir of union with them?" ||321||

"And if we continue to live, people will think we are deceitful, and our hearts will burn with the blazing fire of separation." ||322||

"Alas! On one side is a huge, steep cliff, and on the other, a most cruel tiger. With such extreme suffering, what support can we find?" ||323||

"Or perhaps, for now, we will subdue the tiger of separation with the knowledge of the desire for union and sustain our bodies." ||324||

Thinking thus, the maidens, along with the kings, departed as they had come, paying due respect to Rama and the others. ||325||

Those maidens, whose conduct was excellent, who were constantly honored by their fathers, and who were devoted to various pleasures, remained with their hearts fixed on Lakshmana. ||326||

Then, with great pomp and ceremony, the father, accompanied by his relatives, was brought back to his own country. Upon his arrival, a grand festival of reunion was held. ||327||

Then, in the dead of night, Rama, Lakshmana, and Sita, after bowing to the Lord, stealthily left the temple and walked away at their own pace. ||328||

When dawn broke, and the temple was found empty, all the people, forgetting their duties, were left with empty hearts. ||329||

1. Rama and others.
2. Empty-hearted.