Padmapuran Part 1

SR No.: 001822
Original Sutra Author: Dravishenacharya
Author: Pannalal Jain
Publisher: Bharatiya Gyanpith
Publication Year: 2000
Total Pages: 604
Language: Hindi, Sanskrit
Classification: Book_Devnagari, Mythology, & Story
File Size: 15 MB

Page 189

सप्तमं पर्व
अत्रान्तरे पुरे राजा रथनूपुरनामनि । सहस्रार इति ख्यातो बभूवात्यन्तमुद्धतः ||१|| तस्य भार्या वभूवेष्टा नाम्ना मानससुन्दरी । सुन्दरी मानसेनालं शरीरेण च सद्गुणा ॥२॥ अन्तर्वत्नी सतीमेतामत्यन्तकृशविग्रहाम् । भर्ताष्टच्छत् श्लथाशेषभूषणां वीक्ष्य सादरम् ॥ ३ ॥ बिभ्रत्यङ्गानि ते कस्मान्नितान्तं तनुतां प्रिये । किं तवाकाङ्क्षित राज्ये मम जायेत दुर्लभम् ||४||
1
प्रगल्भतां ब्रूहि तवाद्यैव समीहितम् । संपादयामि निःशेषं देवि प्राणगरीयसि ॥ ५ ॥ कर्तुं शक्तोऽस्मि ते कान्ते सुरस्त्रीकृत शासनाम् । शचीमपि कराग्राभ्यां पादसंवाहकारिणीम् ||६|| इत्युक्ता सा ततस्तेन वरारोहाङ्कसंश्रिता । जगाद विनयादेवं वचनं लीलयान्वितम् ||७|| यस्मादारभ्य मे गर्भे संभवं कोऽप्ययं गतः । ततः प्रभृति वाञ्छामि भोक्तुमिन्द्रस्य संपदम् ||८|| इमे मनोरथा नाथ परित्यज्य मया त्रपाम् । परायत्ततयात्यन्तं भवतो विनिवेदिताः || ९ || इत्युक्ते कल्पिता भोगसंपत्तस्याः सुरेन्द्रजा । विद्याबलसमृद्धेन सहस्रारेण तत्क्षणात् ॥१०॥ संपूर्ण दोहदा' जाता सा ततः पूर्णविग्रहा । धारयन्ती दुराख्यानां द्युतिं कान्ति च भामिनी ॥ ११ ॥ व्रजता रविणायूर्ध्व खेदं जग्राह तेजसा । अभ्यवाञ्छ्च्च सर्वासां दातुमाज्ञां दिशामपि ॥ १२ ॥ काले पूर्णे च संपूर्णलक्षणाङ्गमसूत सा । दारकं बान्धवानन्दसंपदुत्तमकारणम् ||१३|| ततो महोत्सवं चक्रे सहस्रारः प्रमोदवान् । शङ्खतूर्यनिनादेन वधिरीकृतदिङ्मुखम् ॥१४॥ सन् पुररणत्कारचरणन्यासकुट्टनैः । नृत्यन्तीभिः पुरस्त्रीभिः कृतभूतलकम्पनम् ॥ १५ ॥
अथानन्तर रथनूपुर नगरमें अत्यन्त पराक्रमका धारी राजा सहस्रार राज्य करता था ॥१॥ उसकी मानससुन्दरी नामक प्रिय स्त्री थी । मानससुन्दरी मन तथा शरीर दोनोंसे ही सुन्दर थी और अनेक उत्तमोत्तम गुणोंसे युक्त थी ||२|| वह गर्भिणी हुई । गर्भके कारण उसका समस्त शरीर कृश हो गया और समस्त आभूषण शिथिल पड़ गये । उसे बड़े आदर के साथ देखकर राजा सहस्रार ने पूछा कि हे प्रिये ! तेरे अंग अत्यन्त कृशताको क्यों धारण कर रहे हैं? तेरी क्या अभिलाषा है ? जो मेरे राज्य में दुर्लभ हो ॥३-४ || हे प्राणोंसे अधिक प्यारी देवि ! कह तेरी क्या अभिलाषा है ? मैं आज ही उसे अच्छी तरह पूर्ण करूँगा ||५|| हे कान्ते ! देवांगनाओंपर शासन करनेवाली इन्द्राणीको भी मैं ऐसा करनेमें समर्थ हूँ कि वह अपनी हथेलियोंसे तेरे पादमर्दन करे ||६|| पतिके ऐसा कहनेपर उसकी सुन्दर गोदमें बैठी मानससुन्दरी, विनय से लीलापूर्वक इस प्रकार
वचन बोली ||७|| हे नाथ ! जबसे यह कोई बालक मेरे गर्भमें आया है तभीसे इन्द्रकी सम्पदा भोगनेकी मेरी इच्छा है || ८|| हे स्वामिन्! अत्यन्त विवशता के कारण ही मैंने लज्जा छोड़कर ये मनोरथ आपके लिए प्रकट किये हैं || ९ || वल्लभा के ऐसा कहते ही विद्याबलसे समृद्ध सहस्रारने तत्क्षण ही उसके लिए इन्द्र जैसो भोग सम्पदा तैयार कर दी ||१०|| इस प्रकार दोहद पूर्ण होनेसे उसका समस्त शरीर पुष्ट हो गया और वह कहने में न आवे ऐसी दीप्ति तथा कान्ति धारण करने लगी ॥ ११ ॥ उसका इतना तेज बढ़ा कि वह ऊपर आकाशमें जाते हुए सूर्यसे भी खिन्न हो उठती थी तथा समस्त दिशाओंको आज्ञा देनेकी उसकी इच्छा होती थी || १२ || समय पूर्ण होनेपर उसने, जिसका शरीर समस्त लक्षणोंसे युक्त था तथा जो बान्धवजनों के हर्ष और सम्पदाका उत्तम कारण था ऐसा पुत्र उत्पन्न किया || १३|| तदनन्तर हर्षसे भरे सहस्रारने पुत्र जन्मका महान् उत्सव किया। उस समय शंख और तुरहीके शब्दोंसे दिशाएँ बहिरी हो गयी थीं || १४ || नगरकी स्त्रियाँ नृत्य करते
१. दोहला ख. ।

Translation AI Generated

**The Seventh Chapter**

In the city, there was a king named Rathanūpur, renowned as Sahasrāra, who was exceedingly valorous. ||1|| His beloved wife was referred to as Mānasa-Sundarī. Mānasa-Sundarī was beautiful in both mind and body and endowed with numerous excellent qualities. ||2|| She became pregnant. Due to her pregnancy, her entire body became emaciated, and all her ornaments loosened. Seeing her with great respect, the king Sahasrāra asked, "O beloved, why do your limbs exhibit such extreme thinness? What is your desire that is rare in my kingdom?" ||3-4||

"O dear one, who is more precious than life! Tell me, what is your desire? Today, I shall fulfill it completely." ||5|| "O darling! I am capable of commanding even the queen of the divine, Indrāṇī, so that she may massage your feet with her hands." ||6|| Upon hearing this, Mānasa-Sundarī, who was seated in his beautiful lap, spoke playfully and humbly: ||7|| "O lord! Since someone has entered my womb, my wish is to enjoy the wealth of Indra." ||8|| "O master! Out of great helplessness, I have revealed these desires to you without shame." ||9||

As soon as the beloved spoke this, Sahasrāra, enriched with the power of knowledge, immediately prepared the wealth of enjoyment like that of Indra for her. ||10|| Thus, upon the completion of her pregnancy, her entire body became robust, and she began to embody a radiance and beauty that was beyond description. ||11|| Her brilliance increased to such an extent that she grew displeased even with the sun as it rose in the sky, and she felt the urge to command all directions. ||12|| When the time came, she gave birth to a son, who possessed all auspicious signs and was the best cause of joy and wealth for her relatives. ||13||

Thereafter, the joyful Sahasrāra celebrated the grand festival of the son's birth. At that time, the sounds of conch shells and trumpets filled all the directions. ||14|| The women of the city danced,