SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 412
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ योगमार्गणाप्ररूणाधिकारः ।।९।। अनन्तरं शास्त्रकारं योगमार्गणा प्ररूपणेयं पेळलुपमिसुत्तमन्नेवरं मोदलोळ योगक्के साधारणलक्षणमं पेळ्दपं। पोग्गलविवाइदेहोदएण मणवयणकायजुत्तस्स । जीवस्स जा हु सत्ती कम्मागमकारणं जोगो ॥२१६॥ पुद्गलविपाकिदेहोदयेन मनोवचनकाययुक्तस्य । जीवस्य या खलु शक्तिः कगिमकारणं योगः॥ पुद्गलविपाकित्वं देहक्क विशेषणमस्तु । पुद्गलविपाकीशब्ददिदमंगोपांगनामकम्मक्क ग्रहणमक्कुं। अंगोपांगशरीरनामकम्मंगळु ददिदं मनोवचनकाय पर्याप्तिपरिणतनप्प कायवाङ्मनो वर्गणावळंबियप्प संसारिजीवन लोकमात्रप्रदशगतकादानकारणमप्पावुदोंदु शक्तियदु भावयोग१० मक्कुं। तद्विशिष्टात्मप्रदेशंगळोळावुदोंदु किंचिच्चलनरूपपरिस्पंदमदुद्रव्ययोगमक्कुं। कर्मम दितु पलक्षणमप्पुरदं कर्मनोकर्मवर्गणारूपपुद्गलस्कंधक्के ज्ञानावरणादि कर्मस्वरूपदिदमुमौदारिकादिनोकम्मभावदिदमुं। परिणमनहेतुमप्पुदावुदानुमोदु सामर्थ्य में आत्मप्रदेशपरिस्पंदमुं योगदितु पेळल्पदुदु। कल्याणैः पञ्चभिर्भान्तं नवकेवललब्धिभिः । शतेन्द्रपूज्यपादाब्जं पुष्पदन्तं नमाम्यहम् ॥९॥ अथ शास्त्रकारो योगमार्गणां प्रक्रममाणस्तदादौ योगस्य साधारणलक्षणमाह पुद्गलविपाकिनः अङ्गोपाङ्गनामकर्मणः, देहस्य च शरीरनामकर्मणः, उदयेन मनोवचनकायपर्याप्तिपरिणतस्य कायवाग्मनोवर्गणावलम्बिनः संसारिजीवस्य लोकमात्रप्रदेशगता कर्मादानकारणं या शक्तिः सा भावयोगः । तद्विशिष्टात्मप्रदेशेषु च यः किञ्चिच्चलनरूपपरिस्पन्दः स द्रव्ययोगः । कर्मेति लक्षणेन कर्मनोकर्मवर्गणारूपपुद्गलस्कन्धस्य ज्ञानावरणादिकौंदारिकादिनोकर्मभावेन परिणमनहेतुर्यत्सामर्थ्य आत्मप्रदेशपरिस्पन्दश्च पाँच कल्याणकों और नव केवललब्धियोंसे शोभित तथा सौ इन्द्र जिनके चरण कमल को पूजते हैं,उन पुष्पदन्त भगवानको मैं नमस्कार करता हूँ। आगे शास्त्रकार योगमार्गणाको प्रारम्भ करते हुए उसके आदिमें योगका साधारण लक्षण कहते हैं२५ पुद्गलविपाकी अंगोपांग नामकर्म और शरीरनामकर्मके उदयसे मन-वचन और कायपर्याप्तिरूपसे परिणत तथा कायवर्गणा वचनवर्गणा और मनोवर्गणाका अवलम्बन करनेवाले संसारी जीवके लोकमात्र प्रदेशोंमें रहनेवाली जो शक्ति कर्मोको ग्रहण करने में कारण है,वह भावयोग है। और उस शक्तिसे विशिष्ट आत्म प्रदेशों में जो कुछ हलन-चलन रूप परिस्पन्द होता है वह द्रव्य योग है । 'कर्म' इस शब्दसे कर्म वगणारूप पुद्गल स्कन्धोंको ३० ज्ञानावरण आदि कर्म रूपसे और नोकर्मवर्गणारूप पुद्गल स्कन्धको औदारिक आदि नोकर्म Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001816
Book TitleGommatasara Jiva kanda Part 1
Original Sutra AuthorN/A
AuthorNemichandra Siddhant Chakravarti, A N Upadhye, Kailashchandra Shastri
PublisherBharatiya Gyanpith
Publication Year2000
Total Pages564
LanguageHindi, Prakrit
ClassificationBook_Devnagari, Philosophy, Religion, & Karma
File Size13 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy